ΑΓΝΩΣΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ (ΠΡΩΤΟ ΠΑΚΕΤΟ)

1o ΑΓΝΩΣΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Οἱ δὲ Θηβαῖοι ἐπεὶ ἐν τῷ πεδίῳ ἐγένοντο ἐν τῷ τεμένει τοῦ Ἀπόλλωνος, ἐνταῦθα ἐστρατοπεδεύσαντο· τῇ δ’ ὑστεραίᾳ ἐπορεύοντο. Καὶ διὰ μὲν τῆς γεφύρας οὐδ’ἐπεχείρουν διαβαίνειν ἐπὶ τὴν πόλιν· καὶ γὰρ ἐν τῷ τῆς Ἀλέας ἱερῷ ἐφαίνοντο ἐναντίοι οἱ ὁπλῖται· ἐν δεξιᾷ δ’ ἔχοντες τὸν Εὐρώταν παρῇσαν κάοντες καὶ πορθοῦντες πολλῶν ἀγαθῶν μεστὰς οἰκίας. Τῶν δ’ ἐκ τῆς πόλεως αἱ μὲν γυναῖκες οὐδὲ τὸν καπνὸν ὁρῶσαι ἠνείχοντο, ἅτε οὐδέποτε ἰδοῦσαι πολεμίους· οἱ δὲ Σπαρτιᾶται ἀτείχιστον ἔχοντες τὴν πόλιν, ἄλλος ἄλλῃ διαταχθείς, μάλα ὀλίγοι καὶ  ὄντες καὶ φαινόμενοι ἐφύλαττον. Ἔδοξε δὲ τοῖς τέλεσι καὶ προειπεῖν τοῖς Εἵλωσιν, εἴ τις βούλοιτο ὅπλα λαμβάνειν καὶ εἰς τάξιν τίθεσθαι, τὰ πιστὰ λαμβάνειν ὡς ἐλευθέρους ἐσομένους ὅσοι συμπολεμήσαιεν.

Ξενοφῶντος, Ἑλληνικά, 6, 5, 27-28

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

Ἀλέα: επωνυμία της Αθηνάς κάω: καίω, πυρπολώ τὰ τέλη: οι άρχοντες, οι έφοροι προαγορεύω:

διακηρύσσω από πριν εἰς τάξιν τίθεμαι: παίρνω θέση για μάχη τὰπιστὰλαμβάνω: παίρνω

ένορκη διαβεβαίωση

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1. Να μεταφράσετε το κείμενο.

2. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους:

τεμένει: τη δοτική πληθυντικού.

Ἀπόλλωνος: την κλητική ενικού.

γυναῖκες: την κλητική ενικού

ὀλίγοι: τον ίδιο τύπο του συγκριτικού βαθμού.

τάξιν: τη δοτική πληθυντικού.

3. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους:

διαβαίνειν: τον ίδιο τύπο στον Αόριστο στην ίδια φωνή.

ἐφαίνοντο: τον ίδιο τύπο στον β΄ παθητικό Αόριστο.

ἠνείχοντο: το β΄ ενικό της προστακτικής Αορίστου στην ίδια φωνή.

ἰδοῦσαι: τον ίδιο τύπο στον Μέλλοντα στην ίδια φωνή.

τίθεσθαι: το β΄ ενικό της προστακτικής Ενεστώτα στην ενεργητική φωνή.

4α. τοῦ Ἀπόλλωνος, ἐναντίοι, ἀγαθῶν, ὀλίγοι, ἀτείχιστον: Να αναγνωρίσετε

συντακτικά τους όρους.

β.Στην τελευταία περίοδο του αποσπάσματος να αναγνωρίσετε τον υποθετικό λόγο

αφού μετατρέψετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ.

5. Να χαρακτηρίσετε συντακτικά τις μετοχές του αποσπάσματος.

 2o ΑΓΝΩΣΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ:

  Καὶ ἡ πόλις δέ τοι, ἔφη, ὦ ἄνδρες στρατιῶται, ἡ ἡμετέρα, ἣ δοκεῖ εὐδαίμων εἶναι, εὖ ἴστε ὅτι τἀγαθὰ καὶ τὰ καλὰ ἐκτήσατο οὐ ῥᾳθυμοῦσα, ἀλλὰ ἐθέλουσα καὶ πονεῖν καὶ κινδυνεύειν, ὁπότε δέοι. Καὶ ὑμεῖς οὖν ἦτε μὲν καὶ πρότερον, ὡς ἐγὼ οἶδα, ἄνδρες ἀγαθοί∙ νῦν δὲ πειρᾶσθαι χρὴ ἔτι ἀμείνους γίγνεσθαι, ἵν᾽ ἡδέως μὲν συμπονῶμεν, ἡδέως δὲ συνευδαιμονῶμεν.  τί γὰρ ἥδιον ἐστί ἢ μηδένα ἀνθρώπων κολακεύειν μήτε Ἕλληνα μήτε βάρβαρον ἕνεκα μισθοῦ, ἀλλ᾽ ἑαυτοῖς ἱκανοὺς εἶναι τὰ ἐπιτήδεια πορίζεσθαι, καὶ ταῦτα ὅθενπερ κάλλιστον;
Ξενοφωντος Ελληνικά Ε΄/Ι

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ:

τοι = πράγματι

ῥᾳθυμοῦσα → ῥᾳθυμῶ = είμαι ράθυμος, οκνηρός

πονῶ = κοπιάζω

ὅθενπερ = από όπου

Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:

Να μεταφραστεί το παραπάνω κείμενο

Να γίνει συντακτική αναγνώριση των υπογραμμισμένων λέξεων.

«καὶ ἡ πόλις… συνευδαιμονῶμεν» : να εντοπίσετε και να αναγνωρίσετε αναλυτικά τρία από τα πέντε είδη των δευτερευουσών προτάσεων που υπάρχουν στο απόσπασμα.

Να γίνουν οι μετατροπές που ζητούνται:

α)                                                                                               

πόλις: κλητική ενικού

ἄνδρες: δοτική πληθυντικού

ἡδέως: υπερθετικός βαθμός

ἀμείνους: γενική ενικού

ἣ: αιτιατική πληθυντικού

εὐδαίμων: κλητική ενικού

          β)

γίγνεσθαι: β’ ενικό πρόσωπο ευκτικής αορίστου β’

πειρᾶσθαι: γ’ ενικό πρόσωπο οριστικής παρατατικού

εἶναι: γ’ πληθυντικό πρόσωπο ευκτικής μέλλοντα

ἔφη: α’ πληθυντικό πρόσωπο υποτακτικής ενεστώτα

 Να αναγνωριστούν συντακτικά οι υπογραμμισμένες λέξεις-φράσεις των παρακάτω προτάσεων:

Ὁ τοῦ πατρός οἶκος ἐστί πλίνθων.

Ἡ πόλις ἡμῶν ἐτίμα καὶ τότε τοὺς ἀγαθούς.

Θηβαῖοι οὐκ ἐπαίδευσάν σε κακόν.

Οὐκ ἄν δύναιο μὴ καμὼν (κάμνω= κουράζομαι) εὐδαιμονεῖν.

Oἱ δ’ ἐπὶ τοῦ τείχους, καὶ θέρους καὶ χειμῶνος ἐταλαιπωροῦντο.

Tὰ δὲ πολλοῦ ἄξια ὄντα ὀλίγου πιπράσκεται.

Βασιλεὺς γὰρ καὶ τύραννος ἅπας ἐχθρὸς ἐλευθερίᾳ καὶ νόμοις ἐναντίος.

Κατέλιπε πέντε ταλάντων οὐσίαν.

Προσήκει ἡμῖν λέγειν τά δίκαια.

 3ο ΑΓΝΩΣΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Ἄνδρες στρατιῶται, τῶν Ἀρκάδων οἱ μὲν τεθνᾶσιν, οἱ δὲ λοιποὶ ἐπὶ λόφου τινὸς πολιορκοῦνται. Νομίζω δ' ἔγωγε, εἰ ἐκεῖνοι ἀπολοῦνται, οὐδ' ἡμῖν εἶναι οὐδεμίαν σωτηρίαν, οὕτω μὲν πολλῶν ὄντων τῶν πολεμίων, οὕτω δὲ τεθαρρηκότων. Κράτιστον οὖν ἡμῖν ὡς τάχιστα βοηθεῖν τοῖς ἀνδράσιν, ὅπως εἰ ἔτι εἰσὶ σῷοι, σὺν ἐκείνοις μαχώμεθα καὶ μὴ μόνοι λειφθέντες μόνοι καὶ κινδυνεύωμεν. Ἡμεῖς γὰρ ἀποδραίημεν ἂν οὐδαμοῖ ἐνθένδε· πολλὴ μὲν γάρ, ἔφη, εἰς Ἡράκλειαν πάλιν ἀπιέναι, πολλὴ δὲ εἰς Χρυσόπολιν διελθεῖν· οἱ δὲ πολέμιοι πλησίον· εἰς Κάλπης δὲ λιμένα, ἔνθα Χειρίσοφον εἰκάζομεν εἶναι, εἰ σέσωσται, ἐλαχίστη ὁδός.  Ἀλλὰ δὴ ἐκεῖ μὲν οὔτε πλοῖά ἐστιν οἷς ἀποπλευσούμεθα, μένουσι δὲ αὐτοῦ οὐδὲ μιᾶς ἡμέρας ἔστι τὰ ἐπιτήδεια. Τῶν δὲ πολιορκουμένων ἀπολομένων σὺν τοῖς Χειρισόφου μόνοις κάκιόν ἐστι διακινδυνεύειν ἢ τῶνδε σωθέντων πάντας εἰς ταὐτὸν ἐλθόντας κοινῇ τῆς σωτηρίας ἔχεσθαι.

Ξενοφῶντος, Κύρου Ἀνάβασις, 6, 3, 12-15

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

ἀπόλλυμαι = χάνομαι, καταστρέφομαι λείπομαι = αφήνομαι, εγκαταλείπομαι οὐδαμοῖ = πουθενά

ἐνθένδε = από εδώ πολλή (ενν. ὁδός) = πολύς δρόμος, μεγάλη απόσταση εἰκάζω = συμπεραίνω,

υπολογίζω αὐτοῦ (επίρρ) = εδώ ἔχομαι τῆς σωτηρίας = αντιμετωπίζω τη σωτηρία

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1. Να μεταφράσετε το κείμενο.

2. Να γράψετε την κλητική ενικού και τη δοτική πληθυντικού των παρακάτω λέξεων:

στρατιῶται, ὄντων, λειφθέντες, λιμένα, ὁδός.

3. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους:

τεθνᾶσιν: τον ίδιο τύπο του Μέλλοντα στη φωνή που βρίσκεται.

πολιορκοῦνται: τον ίδιο τύπο της ευκτικής στον χρόνο που βρίσκεται.

ἀπολοῦνται: το απαρέμφατο Παρακειμένου στη φωνή που βρίσκεται.

σέσωσται: το γ΄ πληθ. οριστικής Υπερσυντέλικου στη φωνή που βρίσκεται.

ἀποπλευσούμεθα: το β΄ πληθ. οριστικής Παρατατικού στη φωνή που βρίσκεται.

4. Να αναγνωρίσετε συντακτικά τους παρακάτω όρους:

ἡμῖν (το 1ο), τεθαρρηκότων, ἀπιέναι, οἷς, ἡμέρας.

5.α. Να μετατρέψετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ στο παρακάτω απόσπασμα:

Νομίζω ἔγωγε ἡμῖν εἶναι οὐδεμίαν σωτηρίαν.

β. Να αναλύσετε την παρακάτω μετοχή στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση:

(ἡμῖν) μένουσι δὲ αὐτοῦ.

 4ο ΑΓΝΩΣΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Πατέρες γάρ τινες σπεύδοντες τοὺς παῖδας ἐν πᾶσι τάχιον πρωτεῦσαι πόνους αὐτοῖς ὑπερμέτρους ἐπιβάλλουσιν, οἷς ἀπαυδῶντες ἐκπίπτουσι, καὶ ἄλλως βαρυνόμενοι ταῖς κακοπαθείαις οὐ δέχονται τὴν μάθησιν εὐηνίως. Ὥσπερ γὰρ τὰ φυτὰ τοῖς μὲν μετρίοις ὕδασι τρέφεται, τοῖς δὲ πολλοῖς πνίγεται, τὸν αὐτὸν τρόπον ψυχὴ τοῖς μὲν συμμέτροις αὔξεται πόνοις, τοῖς δ’ ὑπερβάλλουσι βαπτίζεται. Δοτέον οὖν τοῖς παισὶν ἀναπνοὴν τῶν συνεχῶν πόνων, ἐνθυμουμένους ὅτι πᾶς ὁ βίος ἡμῶν εἰς ἄνεσιν καὶ σπουδὴν διῄρηται. Καὶ διὰ τοῦτ’ οὐ μόνον ἐγρήγορσις ἀλλὰ καὶ ὕπνος εὑρέθη, οὐδὲ πόλεμος ἀλλὰ καὶ εἰρήνη, οὐδὲ χειμὼν ἀλλὰ καὶ εὐδία, οὐδ’ ἐνεργοὶ πράξεις ἀλλὰ καὶ ἑορταί. Συνελόντι δ’ εἰπεῖν ἡ ἀνάπαυσις τῶν πόνων ἐστὶν ἄρτυμα.

Πλουτάρχου, Περὶ παίδων ἀγωγῆς, 9B

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

ἀπαυδῶ: κουράζομαι ἐκπίπτω: ξεφεύγω, αφήνω στη μέση εὐνίως: υπάκουα σύμμετρος: μετρημένος βαπτίζομαι: πνίγομαι εὐδία: καλοκαιρία ἐνεργοὶ πράξεις: εργασίες ἄρτυμα: καρύκευμα

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1. Να μεταφράσετε το κείμενο.

Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους:

πᾶσι: τη δοτική ενικού.

ἀπαυδῶντες: την αιτιατική ενικού.

ὕδασι: την κλητική ενικού.

συνεχῶν: τη γενική ενικού.

ἄρτυμα: τη δοτική πληθθυντικού.

Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους, στην ίδια φωνή:

ἐπιβάλλουσιν: τον ίδιο τύπο του Υπερσυντέλικου.

ἐκπίπτουσι: τον ίδιο τύπο της Υποτακτικής Αορίστου.

τρέφεται: τον ίδιο τύπο του Παρακειμένου.

διῄρηται: τον ίδιο τύπο του Αορίστου.

εὑρέθη: το ίδιο πρόσωπο πληθυντικού αριθμού της Προστακτικής του ίδιου χρόνου.

αὐτοῖς, οἷς, βαρυνόμενοι, ὕδασι, τὸν τρόπον: Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις λέξεις.

5.α. «Δοτέον οὖν τοῖς παισὶν ἀναπνοὴν τῶν συνεχῶν πόνων»: Να συντάξετε το απόσπασμα.

β. Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις του κειμένου.

 5ο ΑΓΝΩΣΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Μὴ θορυβεῖτε, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, ἀλλ’ ἐμμείνατέ μοι οἷς ἐδεήθην ὑμῶν, μὴ θορυβεῖν ἐφ’ οἷς ἂν λέγω ἀλλ’ ἀκούειν· καὶ γάρ, ὡς ἐγὼ οἶμαι, ὀνήσεσθε ἀκούοντες. Μέλλω γὰρ οὖν ἄττα ὑμῖν ἐρεῖν καὶ ἄλλα ἐφ’ οἷς ἴσως βοήσεσθε· ἀλλὰ μηδαμῶς ποιεῖτε τοῦτο. Εὖ γὰρ ἴστε, ἐάν με ἀποκτείνητε τοιοῦτον ὄντα οἷον ἐγὼ λέγω, οὐκ ἐμὲ μείζω βλάψετε ἢ ὑμᾶς αὐτούς· ἐμὲ μὲν γὰρ οὐδὲν ἂν βλάψειεν οὔτε Μέλητος οὔτε Ἄνυτος, οὐ γὰρ οἴομαι θεμιτὸν εἶναι ἀμείνονι ἀνδρὶ ὑπὸ χείρονος βλάπτεσθαι. [...] Ἐὰν γάρ με ἀποκτείνητε, οὐ ῥᾳδίως ἄλλον τοιοῦτον εὑρήσετε προσκείμενον τῇ πόλει ὑπὸ τοῦ θεοῦ ὥσπερ ἵππῳ μεγάλῳ μὲν καὶ γενναίῳ, ὑπὸ μεγέθους δὲ νωθεστέρῳ καὶ δεομένῳ ἐγείρεσθαι ὑπὸ μύωπός τινος· οἷον δή μοι δοκεῖ ὁ θεὸς ἐμὲ τῇ πόλει προστεθηκέναι τοιοῦτόν τινα, ὃς ὑμᾶς ἐγείρων καὶ πείθων καὶ ὀνειδίζων ἕνα ἕκαστον οὐδὲν παύομαι τὴν ἡμέραν ὅλην πανταχοῦ προσκαθίζων.

Πλάτωνος, Ἀπολογία Σωκράτους, 30c

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

ὀνίναμαι: ωφελούμαι νωθής: νωθρός ἐγείρομαι: ξυπνώ μύωψ: αλογόμυγα ὀνειδίζω: κατηγορώ προσκαθίζω: (πηγαίνω και) κάθομαι κοντά σε κάποιον

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1. Να μεταφράσετε το κείμενο.

2. ἄνδρες, ἄττα, ὑᾶς αὐτούς, ἀμείνονι, ύωπος: Να γράψετε την ίδια πτώση του αντίθετου αριθμού.

3. θορυβεῖτε, ἐμμείνατε, ὀνήσεσθε, βοήσεσθε, εὑρήσετε: Να γράψετε τα ρήματα στον ίδιο αριθμό και πρόσωπο της Οριστικής Παρατατικού στη φωνή που βρίσκονται.

4. οὐ γὰρ οἴομαι θεμιτὸν εἶναι ἀμείνονι ἀνδρὶ ὑπὸ χείρονος βλάπτεσθαι: Να κάνετε πλήρη σύνταξη στο απόσπασμα.

5. ἀκούοντες, ὄντα: Να αναλύσετε κάθε μετοχή στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση.