ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ: ΦΟΡΜΑ-ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ, ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ, ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΣΧΕΔΙΩΝ ΔΡΑΣΗΣ

 Ακολουθεί φόρμα προγραμματισμού σχεδίου δράσης σχολικής μονάδας, αναλυτικό πλαίσιο ανάπτυξης και παραδείγματα σχεδίου δράσης σχολικής μονάδας.

Για να δείτε ενδεικτικά παραδείγματα σχεδίων δράσης πατήστε τον παρακάτω σύνδεσμο:

http://www.moec.gov.cy/dde/anaptyxi_veltiosi_scholeiou/tomeis_drasis/aftoaxiologisi_programmatismos_schedia_drasis/entypa_ergaleia/schedia_drasis.pdf

Για να δείτε το αναλυτικό πλαίσιο ανάπτυξης σχεδίων δράσης σχολικής μονάδας πατήστε τον παρακάτω σύνδεσμο:

http://aee.iep.edu.gr/sites/default/files/iep_files/iep_pdf%20Dec_2012/%CE%A0%CF%81%CE%BF%CF%83%CF%87%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE%20%CE%A5%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CF%8C%20%CE%94%CE%95%CE%BA_2012/%CE%91%CE%95%CE%95%20%CE%94%CE%95%CE%9A_2012%20%CE%A3%CF%87%CE%AD%CE%B4%CE%B9%CE%B1%20%CE%94%CF%81%CE%AC%CF%83%CE%B7%CF%82.pdf

Ακολουθεί ενδεικτικό πλαίσιο (φόρμα) σχεδίων δράσης σχολικής μονάδας:

1.    Ενδεικτικό Πλαίσιο Ανάπτυξης του Σχεδίου Δράσης

Στη συνέχεια παρατίθεται ένα ενδεικτικό πλαίσιο ανάπτυξης του σχεδίου δράσης στη Σχολική Μονάδα. Το πλαίσιο έχει ως στόχο να βοηθήσει τις ομάδες εργασίας στον αποτελεσματικό σχεδιασμό και την επιτυχή εφαρμογή των διαφόρων δράσεων.

Κάθε σχολική μονάδα μπορεί να προσαρμόσει τα στοιχεία του πλαισίου στο ειδικότερο αντικείμενο της δράσης που προτίθεται να υλοποιήσει, καθώς και τις ιδιαιτερότητες του σχολείου. Σημειώνεται ότι ο σχεδιασμός και η αποτελεσματική εφαρμογή των σχεδίων δράσης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την «κουλτούρα» του σχολείου και τις συνθήκες που επικρατούν σε αυτό. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών και προϋποθέσεων πάνω στις οποίες θα στηριχθεί η εισαγωγή και εδραίωση των αλλαγών στις δομές, την οργάνωση και τη λειτουργία του σχολείου.

Τα σχέδια δράσης που περιλαμβάνονται στον παρόντα τόμο έχουν ως κύριο στόχο να υποστηρίξουν και να ενισχύσουν τη δημιουργία της απαραίτητης «υποδομής» μέσα από την ενεργό συμμετοχή όλων των παραγόντων της σχολικής μονάδας. Με δεδομένο, επίσης, ότι τα περισσότερα σχολεία εμπλέκονται για πρώτη φορά σε διαδικασίες εσωτερικής αξιολόγησης και εκπαιδευτικού σχεδιασμού, στα παραδείγματα των σχεδίων δράσης δόθηκε προτεραιότητα και έμφαση, μεταξύ άλλων, σε θεματικές, όπως: δημιουργία ενεργού ιστοσελίδας, δικτύωση και επικοινωνία με την εκπαιδευτική κοινότητα, διαμόρφωση εσωτερικού κανονισμού, ενίσχυση συνεργατικών πρακτικών μεταξύ των εκπαιδευτικών, βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας, προώθηση αντισταθμιστικών και υποστηρικτικών παρεμβάσεων, άνοιγμα του σχολείου στην κοινωνία.

Στο προτεινόμενο πλαίσιο του σχεδίου δράσης περιλαμβάνονται τα ακόλουθα:

1.       Η αναγκαιότητα της υλοποίησης του σχεδίου δράσης

2.       Ο σκοπός και οι στόχοι του σχεδίου δράσης

3.       Τα κριτήρια επιτυχίας της δράσης

4.       Η μεθοδολογία υλοποίησης του σχεδίου δράσης

5.       Οι πόροι και τα μέσα του σχεδίου δράσης

6.       Το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του σχεδίου δράσης

7.       Οι διαδικασίες παρακολούθησης και αξιολόγησης του σχεδίου δράσης

8.       Η έκθεση των αποτελεσμάτων του σχεδίου δράσης

Τόσο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης του Σχεδίου Δράσης, όσο και για τα σχετικά παραδείγματα που ακολουθούν πρέπει να σημειωθούν τα ακόλουθα:

•   Όλα τα σχέδια δράσης είναι ενδεικτικά και αποτελούν αντιπροσωπευτικά παραδείγματα και από τα πέντε πεδία του εκπαιδευτικού έργου, όπως ορίζονται στον τόμο I «Βασικό Πλαίσιο» για τη διαδικασία της Αυτοαξιολόγησης της Σχολικής Μονάδας.

•   Κάποια από αυτά εστιάζουν σε συγκεκριμένους δείκτες με συγκεκριμένη θεματική ενότητα, ενώ άλλα αναδεικνύουν το χαρακτήρα της αλληλεπίδρασης μεταξύ των δεικτών, ακόμη και ανάμεσα σε δείκτες από διαφορετικά πεδία.

•   Κατά το σχεδιασμό τους ελήφθη υπόψη ότι απευθύνονται τόσο σε μικρές, όσο και σε μεγάλες Σχολικές Μονάδες, με Σύλλογο Διδασκόντων που κυμαίνεται από 3-4 έως και 80 - 90 μέλη. Συνεπώς οι επιμέρους προτεινόμενοι στόχοι, τα κριτήρια επιτυχίας και οι ενέργειες ή δραστηριότητες για την υλοποίησή τους μπορεί να φαίνονται υπερβολικοί για τις μικρές Σχολικές Μονάδες της Πρωτοβάθμιας, κυρίως, εκπαίδευσης. Εννοείται ότι κάθε Σχολική Μονάδα διαμορφώνει το δικό της σχέδιο δράσης ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες της και τις δυνατότητες των μελών της να το υλοποιήσουν.

•   Σε κάθε περίπτωση το σχέδιο δράσης θα πρέπει να είναι εστιασμένο σε συγκεκριμένη περιοχή του εκπαιδευτικού έργου και να θέτει εφικτούς στόχους στους οποίους η σχολική μονάδα μπορεί να ανταποκριθεί.

Σχέδιο Δράσης (ενδεικτικό πλαίσιο)

Θεματικό Πλαίσιο του Σχεδίου Δράσης
Τομέας/Δείκτης:
Τίτλος:

Α. Αναγκαιότητα της υλοποίησης του σχεδίου δράσης

1. Λόγοι που επιβάλλουν την υλοποίηση της δράσης Καταγράφονται οι λόγοι που επιβάλλουν την υλοποίηση της δράσης με βάση τις ιδιαιτερότητες και τα δεδομένα του σχολείου: σύνδεση με αποτελέσματα της συστηματικής διερεύνησης (βελτίωση αδυναμιών, ενίσχυση καλών πρακτικών) ή/και με εθνικές και περιφερειακές προτεραιότητες. 2. Αλληλεπίδραση με άλλους δείκτες Προσδιορίζονται οι δείκτες με τους οποίους αναπτύσσεται σαφής αλληλεπίδραση και θα πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά τον καθορισμό των στόχων, την επιλογή των κριτηρίων, το σχεδιασμό   και την εφαρμογή του σχεδίου δράσης. 3. Αναφορές σε καλές πρακτικές ή συμπληρωματικές δράσεις του σχολείου Αναφέρονται: α) αποτελέσματα καλών πρακτικών που τυχόν έχουν αναπτυχθεί στο σχολείο και έχουν σχέση με την προτεινόμενη δράση ή/και β) δράσεις που έχουν αναπτυχθεί στο σχολείο και μπορούν να συμπληρώνουν ή να υποστηρίζουν και να ενισχύουν τη σχεδιαζόμενη δράση.

Β. Σκοπός - στόχοι του σχεδίου δράσης

1. Σκοπός του σχεδίου δράσης Περιγράφεται ο βασικός σκοπός του σχεδίου δράσης. 2. Ειδικοί στόχοι του σχεδίου δράσης Περιγράφονται οι ειδικοί στόχοι του σχεδίου δράσης.

Γ. Κριτήρια Επιτυχίας της Δράσης

Αναφέρονται τα συγκεκριμένα κριτήρια επιτυχίας του κάθε στόχου, με βάση τα οποία θα αποτιμηθούν τα τελικά αποτελέσματα. Η διατύπωση συγκεκριμένων κριτηρίων επιτυχίας αποτελεί βασική παράμετρο ενός σχεδίου δράσης, αφού με αυτά θα συγκριθούν τα τελικά αποτελέσματα της δράσης για τον καθορισμό του βαθμού αποτελεσματικότητάς της.

Δ. Μεθοδολογία υλοποίησης του σχεδίου δράσης

1. Στρατηγικές εφαρμογής του σχεδίου δράσης Καταγράφονται οι στρατηγικές εφαρμογής της δράσης, οι συγκεκριμένες ενέργειες τις οποίες θα αναπτύξει το σχολείο για την αποτελεσματική υλοποίηση της δράσης. 2. Οργανωτικές δομές Περιγράφεται η οργανωτική δομή για την εκτέλεση του σχεδίου δράσης (αρμοδιότητες προσώπων και μηχανισμοί συνεργασίας και συντονισμού). Επίσης περιγράφεται η αξιοποίηση των υπαρχουσών οργανωτικών δομών του σχολείου και η συνεργασία προσώπων ή/ και θεσμικών φορέων της εκπαίδευσης σχετικών με την επιλεγμένη δράση. 3. Παρεμβάσεις σε επίπεδο σχολείου ή σχολικής τάξης Προσδιορίζεται η αναγκαιότητα διαμορφωτικών παρεμβάσεων στην οργάνωση και τον συντονισμό της σχολικής ζωής και σε εκπαιδευτικές πρακτικές, ώστε να διευκολυνθούν οι διαδικασίες υλοποίησης και αποτελεσματικής εφαρμογής των δράσεων και επίτευξης των επιδιωκόμενων στόχων: αλλαγές στο ωρολόγιο πρόγραμμα, στο ρόλο επιμέρους διδασκόντων κλπ.

      

Ε. Πόροι - Μέσα του σχεδίου δράσης

Περιγράφονται τα μέσα και οι πόροι που απαιτούνται για την επιτυχή υλοποίηση του σχεδίου δράσης, οι οποίοι διαφέρουν ανάλογα με τη φύση της δράσης και την ιδιαιτερότητα της σχολικής μονάδας. 1. Ανθρώπινο δυναμικό Προσδιορίζεται το ανθρώπινο δυναμικό που θα εμπλακεί στην υλοποίηση της δράσης, όπως εκπαιδευτικοί, μαθητές, γονείς, σχολικοί σύμβουλοι, επιστημονικοί συνεργάτες κ.ά. 2. Χρόνος Προσδιορίζεται ο απαιτούμενος χρόνος εργασίας των εμπλεκόμενων εκπαιδευτικών για την ανάπτυξη της κάθε στρατηγικής εφαρμογής (συναντήσεις ομάδων εργασίας, συλλογή και επεξεργασία στοιχείων κ.ά.), καθώς και η κατανομή του στο πλαίσιο του χρονοδιαγράμματος της δράσης. 3. Υλικοτεχνικός εξοπλισμός Περιγράφονται οι υποδομές και τα μέσα που απαιτούνται για την αποτελεσματική υλοποίηση του σχεδίου δράσης, όπως τεχνολογικός εξοπλισμός, αίθουσες, εποπτικά μέσα, αναλώσιμα υλικά κτλ. 4. Οικονομικοί πόροι Προσδιορίζονται οι οικονομικοί πόροι που απαιτούνται για την αποτελεσματική υλοποίηση του σχεδίου δράσης, όπως κόστος επιμόρφωσης, υλικών, μετακινήσεων κτλ. 5. Εργαλεία παρακολούθησης και αξιολόγησης Προσδιορίζονται τα μεθοδολογικά εργαλεία τα οποία απαιτούνται για τη συλλογή/καταγραφή δεδομένων στο πλαίσιο παρακολούθησης και αξιολόγησης της δράσης, όπως ημερολόγια, σχέδια παρατήρησης, φόρμες καταγραφής, ερωτηματολόγια, σχέδια συνέντευξης κλπ.) 6. Πηγές Περιγράφονται οι πηγές που θα αξιοποιηθούν για τη συλλογή των δεδομένων, όπως: Πρακτικά Συλλόγου Διδασκόντων, καταχωρήσεις του σχολείου σε βάσεις δεδομένων, ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων, εκπαιδευτικοί, μαθητές, γονείς κλπ. Μπορεί να γίνει αναφορά σε σχετική με το αντικείμενο της δράσης βιβλιογραφία (μελέτες, έρευνες, καλές πρακτικές). Αποτυπώνεται συγκεκριμένο και ρεαλιστικό χρονοδιάγραμμα για κάθε στόχο ή στρατηγική εφαρμογής, με βάση την ιδιαιτερότητα και τις δυνατότητες της σχολικής μονάδας.

ΣΤ. Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του σχεδίου δράσης

Αποτυπώνεται Συγκεκριμένο και ρεαλιστικό χρονοδιάγραμμα για κάθε στόχο ή  στρατηγική εφαρμογής, με βάση την ιδιαιτερότητα και τις δυνατότητες της σχολικής μονάδας.

Ζ. Διαδικασίες παρακολούθησης και αξιολόγησης του σχεδίου δράσης

Προσδιορίζονται οι διαδικασίες αξιολόγησης που θα ακολουθήσει το σχολείο για: α)   την παρακολούθηση της προόδου της δράσης (ενδιάμεση διαμορφωτική αξιολόγηση, ανατροφοδότηση, καταγραφή των ενδιάμεσων αποτελεσμάτων και δυσκολιών εφαρμογής) και β)   τη συνολική εκτίμηση τόσο των αποτελεσμάτων της δράσης (τελική αξιολόγηση), όσο και της διαδικασίας υλοποίησής της, με βάση τους προκαθορισμένους στόχους και τα κριτήρια επιτυχίας. Γίνεται αναφορά: •     στις συγκεκριμένες μεθόδους και τα μέσα που θα αξιοποιηθούν για τη συλλογή και την επεξεργασία των δεδομένων, •     στους εμπλεκόμενους (εκπαιδευτικούς, μαθητές, γονείς κ.ά.) και •     στον χρόνο που προγραμματίζονται οι επί μέρους αξιολογικές δράσεις κλπ.

Η. Έκθεση των αποτελεσμάτων του σχεδίου δράσης

Παρατίθεται η έκθεση με τα αποτελέσματα του σχεδίου δράσης στην οποία περιλαμβάνονται θέματα, όπως: διαδικασίες σχεδιασμού και οργάνωσης των ομάδων εργασίας, διευθέτηση προβλημάτων χρόνου, επικοινωνίας και συνεργασίας, παρεκκλίσεις του αρχικού σχεδιασμού και αναθεωρήσεις του σχεδίου, επιδράσεις σε διάφορους δείκτες, βαθμός ικανοποίησης της εκπαιδευτικής κοινότητας από την εφαρμογή του σχεδίου δράσης, γενική εκτίμηση της επιτυχίας του σχεδίου δράσης, προοπτικές.

2.    Ενδεικτικά Παραδείγματα Σχεδίων Δράσης

2.1.    Ανάπτυξη Σχολικής Ιστοσελίδας

2.2.    Αναβάθμιση των Χώρων του Σχολείου: Αλλάζοντας τους Χώρους, Αλλάζοντας τη Μάθηση

2.3.    Αναδιαμόρφωση του Εσωτερικού Κανονισμού του Σχολείου

2.4.    Ενίσχυση της Λειτουργίας των Μαθητικών Κοινοτήτων και των Μαθητικών Ομίλων

2.5.    Βελτίωση των Σχέσεων μεταξύ των Μαθητών

2.6.    Συμμετοχή των Γονέων στη Σχολική Ζωή

2.7.    Ανάπτυξη Συνεργατικών Πρακτικών Διδασκαλίας

2.8.    Εκπαιδευτικά Προγράμματα - Καινοτόμες δράσεις

2.9.    Ενδοσχολική Επιμόρφωση των Εκπαιδευτικών με την Αξιοποίηση των ΤΠΕ

2.10.  Παρακολούθηση της Φοίτησης και της Σχολικής Διαρροής

2.11.  Ενίσχυση της Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης

2.12.  Η ομαλή μετάβαση των νηπίων στο Δημοτικό σχολείο