ΠΕΝΤΕ ΣΚΟΥΠΙΩΤΙΚΕΣ (ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΕΣ) ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΣΥΝΤΑΓΕΣ

Οι θύμησες από τα παιδικά μας χρόνια δεν συνδέονται μόνο με την όραση και την ακοή αλλά και με την όσφρηση και τη γεύση. Ίσως οι μυρωδιές και οι γεύσεις από τα φαγητά της γιαγιάς να είναι βαθύτερα χαραγμένες κι από την ίδια τη μορφή της. Αγνά υλικά της μάνας ηπειρώτικης γης ανακατεμένα στον τέντζερη ή στην τάψα με μεράκι και πατροπαράδοτη μαστοριά γέμιζαν όλο το μαγερειό με μυρωδιές και αρώματα που κουβαλούμε ακόμα μέσα στα κασελάκια του μυαλού και της καρδιάς μας. Εκείνες τις μυρωδιές και τις γεύσεις προσπαθώ να ξαναζωντανέψω με τις παρακάτω πέντε συνταγές. Όποιος, όποια τις δοκιμάσει και πετύχουν ας μου στείλει και μένα το μερτικό μου για τη συνταγή.

  

 

ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΕΣ ΠΡΟΛΗΨΕΙΣ ΚΑΙ ΔΕΙΣΙΔΑΙΜΟΝΙΕΣ ΜΕ ΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΜΕΓΑΛΩΣΑΜΕ

Οι προλήψεις και οι δεισιδαιμονίες ήταν δημιουργήματα της αμάθειας, της άγνοιας, της ανασφάλειας, του φόβου και της αβεβαιότητας των απλοϊκών ανθρώπων. Ήταν όμως κι ένας αποτελεσματικός τρόπος για να μεταδίδουν οι μεγαλύτεροι στους νεότερους τρόπους «καλής συμπεριφοράς», μια δοκιμασμένη και σίγουρη μέθοδος κοινωνικοποίησης στις αξίες της κάθε τοπικής κοινωνίας. Ο σύγ­χρονος άνθρωπος, επαίρεται για τις κατακτήσεις του, αλλά παραμέ­νει ακόμη δέσμιος της αρχέγονης μοιρολατρείας του. Οι πρωτόγονες προλήψεις και δεισιδαιμονίες βασανίζουν και καταταλαιπωρούν και τον σύγχρονο άνθρωπο ίσως σε λίγο μικρότερο βαθμό. Σε κάθε του βήμα διαβλέπει κινδύνους, ταλαιπωρίες, αποτυχίες, ασθένειες, θανάτους, με αποτέλεσμα να χάνει την αυτοπεποίθησή του. Μεγαλωμένος σε ένα ηπειρώτικο χωριό βρέθηκα αντιμέτωπος, όπως όλοι μας, από τα πρώτα τρυφερά βήματα της νιότης μου με τα «πρέπει» και τα «δεν πρέπει» της ηπειρώτικης μοιρολατρείας και δεισιδαιμονίας. Παραθέτω πιο κάτω πενήντα από τις πιο συνηθισμένες προλήψεις  της ηπειρώτικης υπαίθρου αν όχι όλης της ελληνικής υπαίθρου.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΠΗΓΩΝ. ΘΕΩΡΙΑ-ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ.

Ακολουθεί θεωρία και μεθοδολογία για την ανάλυση των ιστορικών πηγών και τρία παραδείγματα εφαρμογής για τους υποψηφίους της Ομάδας προσανατολισμού ανθρωπιστικών σπουδών.

ΔΕΛΒΙΝΑΚΙ:Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ-ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΟΥ-ΟΙ ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΕΡΟΙ ΕΠΡΟΣΩΠΟΙ ΤΟΥ

Το Δελβινάκι, η ονομαστή κωμόπολη του Πωγωνίου, ιστορική έδρα του Δήμου Πωγωνίου και σήμερα τοπική κοινότητα του ίδιου Δήμου, είναι ένας τόπος με σπάνια ομορφιά, ξεχωριστή παράδοση και βαριά ιστορία. Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 700 μέτρων μεταξύ των βουνών Κασιδιάρη και Κουτσοκράνα. Η πιο πιθανή εκδοχή για την ονομασία του είναι ότι ετυμολογικά προέρχεται, ως υποκοριστικό, από τη λέξη Δέλβινο, πόλη της Ν. Αλβανίας, με πυκνό ελληνικό πληθυσμό, λόγω της γειτνίασης αλλά και της ομοιότητας των δύο πόλεων.

ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΕΣ ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ (Παλιές και αυθεντικές)

Ο Χειμώνας δείχνει τα δόντια του, τα κρύα σφίξανε για τα καλά, τα κούτσουρα γίνανε κάρβουνα ροδοκόκκινα στο τζάκι, ο καιρός απαιτεί αναχωρητική διάθεση για εποχές παλιότερες, όπου η φιλοσοφία του «θυμόσοφου» λαού  μας συμπυκνώνονταν σε λαϊκά αποφθέγματα, παροιμίες σοφές, που βγαίνανε αυθόρμητα μέσα από τη ζωή και την αποτυπώνανε πιστά. Συγκέντρωσα μερικές παλιές ηπειρώτικες παροιμίες (ίσως να απαντούν κι αλλού πολλές απ’ αυτές) και τις μοιράζομαι μαζί σας.

ΜΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣ 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ, ΕΤΟΙΜΗ ΓΙΑ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

 

 Ακολουθεί μία πρόταση για τη σχολική γιορτή της 25ης Μαρτίου (Γυμνάσιο-Λύκειο), έτοιμη για παρουσίαση καθώς και μια ομιλία για όσους είναι επιφορτισμένοι με το καθήκον της εκφώνησης του πανηγυρικού της ημέρας.

ΛΑΝΘΑΝΟΝΤΕΣ-ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΟΙ ΥΠΟΘΕΤΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ-ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Εδώ δεν μπορούν να μάθουν οι μαθητές μας τα έξι είδη των ομαλών υποθετικών λόγων, εμείς ευελπιστούμε ότι θα μάθουν και τους λανθάνοντες, πλαγιασμένους και εξαρτημένους υποθετικούς λόγους. Επειδή η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία και επειδή ευτυχώς υπάρχουν και οι φωτεινές εξαιρέσεις ακολουθεί θεωρία και ασκήσεις πάνω στους λανθάνοντες και εξαρτημένους υποθετικούς λόγους.

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΠΟ (20) ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΛΥΚΕΙΟΥ.

Ακολουθούν διαγράμματα από (20) είκοσι θέματα για την Νεοελληνική γλώσσα Λυκείου. Καλή μελέτη και καλή μελέτη!

1.   ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

2.   ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ  ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

3.   ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

4.   ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΣΜΟΣ

5.   ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ

6.   ΘΑΝΑΤΙΚΗ  ΠΟΙΝΗ

7.   ΕΠΙΣΤΗΜΗ

8.   ΜΑΖΟΠΟΙΗΣΗ-ΚΟΜΦΟΡΜΙΣΜΟΣ

9.   ΤΕΧΝΟΛOΓΙΑ

10. ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

11. ΚΙΝΗΤΟ ΤΗΛΕΦΩΝΟ

12.  ΤΕΧΝΗ

13.  ΛΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΠΑΡΑΔΟΣΗ

14.   ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

15.   ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

16.  ΛΑΪΚΟΤΗΤΑ-ΛΑΪΚΙΣΜΟΣ

17.   ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗ

18.   ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ- Η/Υ

19.   ΓΥΝΑΙΚΑ-ΣΧΕΣΕΙΣ ΔΥΟ ΦΥΛΩΝ

20.   ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΠΟ (21) ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΛΥΚΕΙΟΥ.

Ακολουθούν διαγράμματα από 21 θέματα για την Νεοελληνική γλώσσα Λυκείου.

 Καλή μελέτη!

1.   ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ-ΠΑΤΡΙΩΤΙΣΜΟΣ

2.   ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

3.   ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ-ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

4.   ΑΣΤΥΦΙΛΙΑ

5.   ΗΘΙΚΗ-ΣΕΒΑΣΜΟΣ

6.   ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ

7.  ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ

8.  ΒΙΑ-ΦΑΝΑΤΙΣΜΟΣ-ΔΟΓΜΑΤΙΣΜΟΣ

9.  ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ

10.  ΜΕΣΑ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ

11.  ΤΕΧΝΗ

12.  ΕΡΓΑΣΙΑ

13.  ΑΝΕΡΓΙΑ

14.  ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ

15.  ΠΡΟΤΥΠΑ- ΕΙΔΩΛΑ

16.  ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ

17.  ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ

18.  ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

19.  ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ

20.  ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ

21.  ΜΕΣΙΑΝΙΣΜΟΣ 

20 ΑΓΝΩΣΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Ακολουθούν 20 (είκοσι) άγνωστα κείμενα αρχαίων ελληνικών με παρατηρήσεις για εξάσκηση των υποψηφίων της Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών. Καλή εξάσκηση!

ΤΟ ΣΚΟΥΠΙΩΤΙΚΟ "ΚΑΓΚΕΛΑΡΙ"-ΟΙ ΣΤΙΧΟΙ ΤΟΥ-Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ.

Το καγκελάρι, τα παλιότερα χρόνια, ήταν "εκ των ων ουκ άνευ" για τη Σκούπα και τα γειτονικά χωριά στο μεγάλο πανηγύρι του καλοκαιριού ή για να το πούμε αλλιώς: "δεκαπενταύγουστο χωρίς καγκελάρι στο χοροστάσι δεν γίνεται".

Ν. ΓΛΩΣΣΑ ΛΥΚΕΙΟΥ: ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ-ΚΕΙΜΕΝΑ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ: ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ, ΙΣΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΦΥΛΩΝ, ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΩΝ.

Ακολουθούν σχεδιαγράμματα και κείμενα πάνω στα θέματα: «Ποιότητα ζωής», «ισότητα των δύο φύλων» και «προβλήματα σύγχρονων κοινωνιών». Καλή μελέτη! 

ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΕΣ ΙΔΙΩΜΑΤΙΚΕΣ ΛΕΞΕΙΣ ΜΕ ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ

Πρόσφατα ασχοληθήκαμε στην τάξη με το διήγημα του Γιώργου Ιωάννου: «Να 'σαι καλά, δάσκαλε», όπου ένας νεαρός φιλόλογος, σε κάποιο χωριό της ελληνικής υπαίθρου, κατάφερε να κάνει τους μαθητές του να νιώσουν περήφανοι για τη γλώσσα τους, τα τραγούδια τους, την παράδοση του τόπου τους και να μην τα θεωρούν όπως χαρακτηριστικά λέει ως «παλιατσαρίες». 

     

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ: ΤΡΟΠΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ, ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ, ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

Ακολουθούν οδηγίες αξιολόγησης για τα αρχαία ελληνικά Α΄Λυκείου, ερωτήσεις-απαντήσεις στην εισαγωγή και ενδεικτικό κριτήριο αξιολόγησης.

ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΣΚΟΥΠΙΩΤΙΚΩΝ ΕΠΙΘΕΤΩΝ. (ΑΠΟ ΠΟΥ ΚΡΑΤΑΕΙ Η ΣΚΟΥΦΙΑ ΜΑΣ)

    Η παρακάτω προσπάθεια δεν αποτελεί επιστημονική εργασία αλλά μια πρώτη απόπειρα για να μάθουμε «από πού κρατάει (ετυμολογικά) η σκούφια μας». Αν ξέχασα κάποιον, ζητώ προκαταβολικά συγνώμη, δεν έγινε σκόπιμα αλλά δεν είχα πρόχειρο κάποιον κατάλογο με όλα τα επίθετα του χωριού. Γράψτε μου ένα mail, ή κάντε μου ένα τηλεφώνημα για διορθώσεις και υποδείξεις. Όσοι έχουν ψάξει πιο επισταμένα τη ρίζα και την ετυμολογία του επιθέτου τους, ζητώ επιτακτικά να με διορθώσουν. Ελπίζω να μην έχω κάνει πολλές ετυμολογικές «πατάτες». Λίγες επιτρέπονται. Ουδείς αλάνθαστος. 

                     Με Σκουπιώτικους χαιρετισμούς! Πέτρος Μυλωνάς

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ

Ακολουθούν συνδυαστικές ερωτήσεις από διαφορετικά κεφάλαια στην Ιστορία κατεύθυνσης της Γ΄ Λυκείου. Καλή εξάσκηση!

 

Η ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΟΜΟΡΦΙΑ ΤΟΥ ΙΔΙΩΜΑΤΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ ΤΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ (ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ ΔΕΙΓΜΑ)

Πολλοί ίσως θα ισχυριστούν ότι ο ιδιωματικός λόγος δεν είναι ποιητικός. Είναι πρωτόγονος, ακατέργαστος, απελέκητος, δείγμα αμορφωσιάς και χοντροκοπιάς. Ο Καζαντζάκης με το έργο του βάλθηκε να αποκαθηλώσει αυτή την αντίληψη, προσφέροντάς μας δείγματα απαράμιλλης ομορφιάς της λαϊκής μας γλώσσας.

Ο Καζαντζάκης συγκινείται ιδιαίτερα από τις «παρθένες λέξεις» και αναζητούσε συνεχώς, την καταλληλότερη εκφραστικά λέξη, την πιο δυσεύρετη,  για να αποδώσει με ακρίβεια και σαφήνεια, την ποιητική του ιδέα.

ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΣΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Ακολουθούν ερωτήσεις στο Μάθημα:Αρχαία ελληνικά γενικής παιδείας Γ΄Λυκείου- Θουκυδίδου, Περικλέους Επιτάφιος (εισαγωγή και κείμενο) Καλή εξάσκηση!

ΜΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣ ΕΞΕΓΕΡΣΗΣ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ

Ακολουθεί μια πρόταση για τη σχολική γιορτή της εξέγερσης του Πολυτεχνείου.

ΣΥΝΤΟΜΟ "ΠΡΟΦΙΛ" ΤΩΝ ΠΙΘΑΝΟΤΕΡΩΝ ΕΝΟΙΚΩΝ ΤΟΥ ΤΑΦΟΥ ΤΗΣ ΑΜΦΙΠΟΛΗΣ

Καθώς η ανασκαφική έρευνα στον τάφο της Αμφίπολης φτάνει στο τέλος της, κορυφώνεται η αγωνία για τον πιθανό ένοικο του τάφου, ο οποίος λόγω του μεγέθους του, της μεγαλοπρέπειάς του και των μοναδικών ευρημάτων δεν θα μπορούσε να είναι ένας κοινός θνητός! Ακολουθεί ένα σύντομο προφίλ των πιο πιθανών ενοίκων! 

ΙΣΤΟΡΙΑ ΛΥΚΕΙΟΥ: ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Α΄, Β΄, Γ΄ΤΑΞΗΣ

Ακολουθούν κριτήρια αξιολόγησης στη ιστορία και των τριών τάξεων του Λυκείου. Καλή εξάσκηση!