ΠΩΣ ΔΙΑΣΚΕΔΑΖΑΝ ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΜΑΣ ΠΡΟΓΟΝΟΙ ΣΤΑ ΠΕΡΙΦΗΜΑ ΣΥΜΠΟΣΙΑ.

Αφού εμείς δε διασκεδάζουμε πλέον, λόγω περικοπών, ας θυμηθούμε τουλάχιστον πως διασκέδαζαν οι πρόγονοί μας στα περίφημα συμπόσια της αρχαίας εποχής.

Τα συμπόσια της αρχαιότητας πραγματοποιούνταν στο χώρο του ανδρώνα ο οποίος ήταν γεμάτος με αρώματα από αιθέρια έλαια και στεφάνια, ενώ φωτίζονταν με λυχνάρια κρεμασμένα στους τοίχους. Το αρχαίο συμπόσιο ακολουθούσε ένα συγκεκριμένο τυπικό, με τους άνδρες να πλένουν τα πόδια τους, να ανεβαίνουν στις κλίνες και έπειτα να συμμετέχουν στο δείπνον ή σύνδειπνον, υλοποιώντας και τις απαραίτητες σπονδές στους θεούς. Μέσα στην όλη διαδικασία ήταν και η εκλογή του συμποσίαρχου αυτού δηλαδή που θα αποφάσιζε πώς θα υλοποιούνταν η επόμενη φάση της οινοποσίας, ο πότος ή σύμποτος, δηλαδή αυτός που καθόριζε το ρυθμό της πόσης, την αναλογία νερού και κρασιού που θα αναμειγνύονταν στον κρατήρα, τα προς συζήτηση θέματα και άλλα ζητήματα. Πολλές φορές για τη διασκέδαση των συμποσιαστών καλούνταν χορευτές, ακροβάτες και εταίρες, ενώ στη γιορτινή ατμόσφαιρα συνέτειναν μερικές φορές και διάφορα παιχνίδια, όπως ο κότταβος ή ο ασκολιασμός. Η διεξαγωγή ενός συμποσίου απαιτούσε αρκετά χρήματα για τον εξοπλισμό του ανδρώνα, την επίπλωση, τη σκευή, τα φαγητά, τους δούλους και τους μουσικούς, γεγονός το οποίο δεν θα μπορούσε να καλύψει το βαλάντιο ενός φτωχού πολίτη της αρχαιότητας.

Για τη διεξαγωγή ενός συμποσίου απαραίτητη ήταν η επίπλωση του ανδρώνα, με τη σχετική κλινοστρωμνή, ο εφοδιασμός του με τα κατάλληλα σκεύη για την προετοιμασία και το σερβίρισμα του φαγητού και του κρασιού, ο φωτισμός του χώρου, καθώς και ο ειδικός εξοπλισμός για τον κότταβο, το κοτταβείον. Τα όπλα και τα μουσικά όργανα που παρουσιάζονται στις αρχαίες παραστάσεις ανήκουν μάλλον στους καλεσμένους και στις εταίρες του συμποσίου. Από έπιπλα, αυτά που εμφανίζονται κατά κόρον είναι φυσικά οι κλίνες, τα τραπέζια και τα υποπόδια. Πάντως με βάση τις πληροφορίες που διαθέτουμε από την αγγειογραφία και τις επιγραφές, η εύπορη τάξη της εποχής αν και είχε την οικονομική δυνατότητα, παρ' όλα αυτά δεν προτιμούσε τη μεταλλική, αλλά την ξύλινη οικιακή επίπλωση. Επάνω στις κλίνες τοποθετούνταν στρώματα και μαξιλάρια, ο χώρος διακοσμούνταν με παραπετάσματα, ενώ συχνά αντίστοιχα καλύμματα κοσμούσαν και τα υποπόδια. Τα προσκεφάλαια ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της συμποσιακής σκευής με πλήθος διακοσμήσεων, απαραίτητα ώστε οι συμποσιαστές να σηκώνουν πιο ψηλά τον κορμό τους.

Τα πιάτα του φαγητού ακολουθούσαν το ένα το άλλο με καθορισμένη σειρά, τα οποία έφερνε τραπεζοκόμος σε κάθε ένα συνδαιτυμόνα για να διαλέξει κομμάτι. Το φαγητό ξεκινούσε με τα ορεκτικά, φρέσκα φρούτα, οστρακοειδή, ψητά πουλιά, ψάρια όπως παστό οξύρρυγχο και τόνο, καθώς και νοστιμιές από κρέας με έντονες αρωματικές σάλτσες και τέλος μαγειρεμένο ή ψητό στη σούβλα αρνί ή κατσίκι. Το επιδόρπιο περιελάμβανε πίτες, γλυκίσματα, τυρί, αποξηραμένα φρούτα και ξηρούς καρπούς. Τα αγγεία τα οποία χρησιμοποιούνταν στο συμπόσιο ήταν αγγεία μεταφοράς νερού ή κρασιού, όπως οι αμφορείς, αγγεία ανάμειξης του οίνου με το νερό, όπως οι κρατήρες και οι λέβητες, αγγεία μεταφοράς του κρασιού από τους οινοχόους, όπως οι οινοχόες, αγγεία πόσης, όπως οι κύλικες, οι σκύφοι, οι κάνθαροι και τα ρυτά και μυροδοχεία για τον αρωματισμό των συμποσιαστών, όπως οι αρύβαλλοι. Τα αγγεία πόσης που κρατούν συνήθως οι συμποσιαζόμενοι στις παραστάσεις είναι κύλικες, με ή χωρίς στέλεχος και φιάλες, χρήσιμες για την τέλεση σπονδών στην αρχή της οινοποσίας. Σπάνια εικονίζονται σκύφοι και ρυτά. Από τις πηγές μαθαίνουμε για την τέλεση σπονδών μετά το τέλος του δείπνου και ίσως εκεί οφείλεται η χρήση της φιάλης στις παραστάσεις. Τα καλάθια που απεικονίζονται κρεμασμένα στους τοίχους χρησίμευαν για τη μεταφορά εδεσμάτων, τροφίμων, σκευών, ως προσφορά των συμποσιαστών προσκεκλημένων στη γιορτή. Μαχαίρια απεικονίζονται επίσης για το κόψιμο των κρεάτων, εδέσματα επάνω στα τραπέζια, λουτήρες για το πλύσιμο αλλά και τον εμετό, ηθμοί για το στράγγισμα του κρασιού από τα ιζήματα, αρύταινες για την άντληση του κρασιού από τον κρατήρα και τριποδικοίλυχνοστάτες, συνήθως μάλλον από μέταλλο που έφεραν λυχνάρια, γεγονός που υπονοεί τη διεξαγωγή της γιορτής κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Για το υλικό κατασκευής των αγγείων του συμποσίων η έρευνα δεν είναι σε θέση να αποκλείσει τη χρήση τόσο των πήλινων, όσο και των αντίστοιχων μεταλλικών αγγείων, όπως πιστοποιείται και από συγκεκριμένες παραστάσεις όπου τα αγγεία φέρουν μοτίβα καθαρά αποδιδόμενα σε μεταλλικά σκεύη.