Σάββατο 1 Ιουνίου 2013

ΑΡΧΑΙΑ ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ: ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Α΄, Β΄, Γ΄ ΤΑΞΗΣ.

Ακολουθούν κριτήρια αξιολόγησης στα αρχαία απο μετάφραση Α΄, Β΄, Γ΄, τάξης Γυμνασίου.

ΑΡΧΑΙΑ ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ) ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

Α. ΚΕΙΜΕΝΟ: ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ, ΡΑΨΩΔΙΑ (ε΄) στιχ: (93-124)

Μόνο τον μεγαλόψυχο Οδυσσέα δεν βρήκε στη σπηλιά·
όπως και πριν, έτσι και τώρα, στην ακτή καθόταν κι έκλαιγε, 
τα σωθικά του τρώγοντας με δάκρυα, στεναγμούς και λύπες,
κοιτάζοντας με μάτια βουρκωμένα απέραντο το πέλαγος.
Η Καλυψώ, αρχοντική θεά, ρώτησε αμέσως τον Ερμή,
αφού πρώτα τον κάθισε σε κάθισμα γυαλιστερό κι ωραίο:
«Ποιος λόγος πες μου, Ερμή με το χρυσό ραβδί, σε φέρνει εδώ; [...]
100. Μίλα λοιπόν κι άνοιξε την ψυχή σου, πρόθυμη είμαι
101-2. να το κάνω ό,τι ζητάς, φτάνει να το μπορώ
 και να μπορεί να γίνει.
Μα πρώτα έλα μαζί μου, θέλω να σε φιλέψω.»
Τον λόγο της συμπλήρωσε η θεά και του έστρωσε τραπέζι:
άφθονη αμβροσία, νέκταρ κόκκινο.  Κι έπινε εκείνος κι έτρωγε, ψυχοπομπός κι αργοφονιάς,
ώσπου δειπνώντας χόρτασε κι ευφράνθη.
Τότε κι αυτός με τη σειρά του πήρε τον λόγο κι είπε:
«θεά εσύ, ένα θεό ρωτάς πώς έφτασα εδώ πέρα.
110. Ξεκάθαρα θα σου μιλήσω, όπως το θέλησες και μόνη σου·
ο Δίας μ’ έστειλε, αυτός με πρόσταξε να ’ρθω, δίχως εγώ να το θελήσω -
ποιος με τη θέλησή του θα ’παιρνε τόσο δρόμο,
σχίζοντας το απέραντο νερό της αλμυρής θαλάσσης;
Πόλη δεν βλέπω εδώ κοντά καμιά μ’ ανθρώπους που προσφέρουν
115. στους θεούς θυσίες, εκατόμβες διαλεχτές.
Αλλά το ξέρεις, την εντολή του Δία,  που έχει σκουτάρι τη βροντή του,  
άλλος θεός δεν τόλμησε να παραβεί ποτέ και να χαλάσει. Εκείνος λέει
πως κοντά σου ζει ο πιο συφοριασμένος των ανθρώπων
απ’ όσους άντρες επολέμησαν χρόνους εννιά γύρω απ’ το κάστρο του Πριάμου,  
120. τον δέκατο το κούρσεψαν,  και πήραν ύστερα τον δρόμο της επιστροφής,
όμως, καθώς ξεκίναγαν να φύγουν, αμάρτησαν στην Αθηνά,  
κι εκείνη καταπάνω τους σηκώνει κακούς ανέμους και μεγάλα κύματα.
Οι άλλοι όλοι, ένδοξοι σύντροφοι, σβήσαν και χάθηκαν· μόνος του
αυτός, από τον άνεμο δαρμένος κι απ’ το κύμα, άραξε εδώ.
                                 
 Β. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ:
1.α)Αναφέρετε δύο διαφορές μεταξύ αοιδών και ραψωδών.
(Μον. 2)
   β)Τα περισσότερα έπη αντλούσαν τα θέματά τους από συγκεκριμένους μυθικούς κύκλους. Σε ποιόν απ’ αυτούς τους κύκλους ανήκει η Οδύσσεια; Αναφέρετε ένα ακόμη έπος που ανήκει στον ίδιο κύκλο.(Μον. 2)                
2.α) «Κι έπινε εκείνος κι έτρωγε, ψυχοπομπός κι αργοφονιάς»
   Να σχολιαστεί το περιεχόμενο του στίχου. (Μον.2)                            
   β) Στους στίχους αυτούς ο Ερμής δίνει μία διαφορετική εκδοχή                                
   για την αιτία των περιπετειών και των βασάνων του Οδυσσέα
   και των συντρόφων του στη θάλασσα μετά την αναχώρησή του
   απ’την Τροία. Ποια είναι αυτή η νέα εκδοχή και ποια αυτή που
   γνωρίζατε ως τώρα;                                    (Μον.2)

3.α)Να χωρίσετε το κείμενο σε ενότητες και να δώσετε έναν
     πλαγιότιτλο σε κάθε μία.                             (Μον. 3)
    β)Εντοπίστε στους στίχους αυτούς: μία μεταφορά, μία
     προοικονομία,  μία εκφραστική εικόνα.       (Μον. 3)

4.α)Να περιγράψετε με συντομία την ψυχική κατάσταση:
     του Οδυσσέα, της Καλυψώς, και του Ερμή τη στιγμή
     της άφιξης του Ερμή στο νησί της Ωγυγίας.(Μον. 3)
   β)Αναφέρετε τρία πολιτιστικά στοιχεία που εντοπίζετε
    στο κείμενο. (ήθη-έθιμα, υλικά αντικείμενα, ιδέες-αξίες)
                                                                               (Μον. 3)
                                    ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!


ΑΡΧΑΙΑ ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Β΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΔΑ) ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

  Α. ΚΕΙΜΕΝΟ: ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΔΑ. ΡΑΨΩΔΙΑ Χ, ΣΤΙΧΟΙ: 312-336

Πετάχθη πάλιν και  ο Αχιλλεύς με ορμήν πολέμου αγρίαν,
την εξαισίαν πρόβαλεν ασπίδα του εις το στήθος,
με το κεφάλι έκλιν’ εμπρός την περικεφαλαίαν,
και ολόγυρ’ αναδεύονταν οι ολόχρυσες πλεξίδες,
που από τον κώνον έσυρε πυκνές του Ηφαίστου η τέχνη.
Και όπως μές στ’ άστρα προχωρεί λαμπρός ο αποσπερίτης
που είναι τ’ ωραιότερο μες στ’ ουρανού τ’ αστέρια
τόσον η λόγχη έλαμπε, που στο δεξί του εκείνος
ετίναξε κακόγνωμα στον Έκτορα τον θείον
κοιτώντας ξέσκεπον να εβρεί το τρυφερό του σώμα.
Το άλλο σώμα εσκέπαζαν τα χάλκιν’ άρματά του
τα ωραία, που απ’ το λείψανον επήρε του Πατρόκλου.
Αλλά εκεί όπου ο τράχηλος χωρίζει από τον ώμον
και όπου  μ’απίστευτην ροπήν σβήν’ η ψυχή του ανθρώπου.
εκεί τον λόγχισε ο Αχιλλεύς, απάνω όπως ορμούσε
και απ’ τον απαλόν τράχηλον αντίκρυ εβγήκε η λόγχη.
Δεν του’κοψε τον λάρυγγα το χαλκοφόρο ακόντι,
δια να’χει ακόμη την λαλιά στον άλλον ν’απαντήσει.
Κι επάνω του, αφού έπεσε, καυχήθηκε ο Πηλείδης:
«Ω Έκτορ, όταν φόνευες τον Πάτροκλον, να πάθεις
δεν είχες φόβον, ούτ’ εμέ που έλειπα εστοχάσθης,
ανόητε, κι εβρισκόμουν εγώ στα κοίλα πλοία
εκδικητής του, στην ανδρειά πολύ καλύτερός σου,
και τώρα σε θανάτωσα. Και σε θα  σύρουν σκύλοι,
ενώ εκείνον οι Αχαιοί με μνήμα θα τιμήσουν.».
Β. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ:
1.α)  Αναφέρετε μία διαφορά που παρουσιάζει η Ιλιάδα από την Οδύσσεια όσον αφορά τη στάση και τη συμπεριφορά των θεών.
  β) Τι γνωρίζετε για τους αναχρονισμούς στην Ιλιάδα;

                                                                                  Μον. 4
2) Να αποδώσετε σε περίληψη με δικά σας λόγια το νόημα των στίχων που σας δίνονται.                                                                              Μον. 4
3.α) Να χωρίσετε το απόσπασμα σε ενότητες δίνοντας στην κάθε μία από έναν πλαγιότιτλο.                                                                        Μον. 3
  β) Να εντοπίσετε στο απόσπασμα μία Ομηρική παρομοίωση και να διακρίνετε το αναφορικό, το δεικτικό μέρος και τον κοινό όρο ανάμεσά τους
                                                                                                       Μον. 3
4.α) Να χαρακτηρίσετε τον Αχιλλέα από τα λόγια και τις πράξεις του στο απόσπασμα.                                                                                  Μον. 3
  β) Γιατί ο Όμηρος βάζει τον Αχιλλέα να προκαλεί το καίριο χτύπημα στο συγκεκριμένο σημείο του σώματος του Έκτορα;                       Μον.3
                                                  ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!

ΑΡΧΑΙΑ ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ (ΕΥΡΙΠΙΔΗ ΕΛΕΝΗ) ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

Α. ΚΕΙΜΕΝΟ:  Ευριπίδη Ελένη, Γ΄ επεισόδιο στιχ.1286-1312

ΘΕΟΚΛΥΜΕΝΟΣ Σε χαιρετάω μνήμα του πατέρα
γι’ αυτόν το λόγο σ’ έθαψα, Πρωτέα,
ο Θεοκλύμενος εγώ ο βλαστός σου,
στο ξέπορτο κοντά, να σου μιλάω
βγαίνοντας είτε μπαίνοντας στο σπίτι.                        1290
Δούλοι, τους σκύλους πάρτε στο παλάτι
και τις παγίδες τούτες για τ’ αγρίμια.
Με τον εαυτό μου έχω πολύ θυμώσει.
Τους κακούς δίχως τιμωρία ν’ αφήσω;
Να, κάποιος Έλληνας, μου είπαν, ήρθε              1295
στον τόπο κι οι φρουροί δεν τον ενιώσαν
κατάσκοπος; Ή θέλει την Ελένη
ν’ αρπάξει; Άμα τον πιάσω, θα πεθάνει.
Άα!
Όλα τελειώσαν, φαίνεται έχει αφήσει
τον τάφο η Τυνδαρίδα, πάει την πήραν.                   1300
Έε, τις αμπάρες βγάλτε σκλάβοι, ανοίχτε
γοργά τους στάβλους, φέρτε τ’ άρματα έξω,
μήπως, γιατί ξαστόχησα, ξεφύγει
κρυφά απ’ τη χώρα η ποθητή γυναίκα.
Άα, σταματήστε εδώ μπροστά μας είναι,             1305
δεν έφυγαν αυτοί που κυνηγάμε.
Γιατί φόρεσες μαύρα, τα μαλλιά σου
γιατί έκοψες, Ελένη, γιατί τρέχουν
τα δάκρυα στην όψη σου απ’ το κλάμα;
Όνειρα μη σε τρόμαξαν το βράδυ,                       1310
χρησμούς κακούς σου δώσανε στο σπίτι
κι έχεις παραλοΐσει από τη θλίψη;

Β΄ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1.α.Επαληθεύστε ή διαψεύστε το περιεχόμενο των παρακάτω φράσεων 
i. Ο Ευριπίδης άλλαζε τους μύθους αφού παρουσιάζει μια θαλάσσια θεότητα τον Πρωτέα ως θνητό και νεκρό.
ii. Ο Ευριπίδης παρουσιάζει το Θεοκλύμενο όχι ως βάρβαρο αλλά εξίσου πολιτισμένο με τους Έλληνες.
iii. Στην τραγωδία Ελένη η γυναίκα εξυψώνεται και παρουσιάζεται ευφυέστερη απ’ τους άνδρες.
iv. Οι επιθυμίες των θεών γίνονταν γνωστές στους ανθρώπους σύμφωνα με τον Ευριπίδη μέσα από τα όνειρα και μέσα από τους χρησμούς των μάντεων.    (Μον. 2)
                                                                                     
  β. Να δώσετε με σύντομες απαντήσεις το περιεχόμενο των όρων: θεολογείο,   προάγωνας    (Μον. 2)                                                                

2.α) Για ποιο λόγο ο Θεοκλύμενος έθαψε τον πατέρα του έξω από την είσοδο του παλατιού; Συνηθιζόταν κάτι τέτοιο στους Έλληνες;      (Μον.2)                                                                                                                                              
  β) Από ποια δραστηριότητα γύριζε ο Θεοκλύμενος  και με ποια μέσα διενεργούνταν αυτή με βάση το κείμενο; (Μον.2)    
3. α) Να χωρίσετε το κείμενο σε δύο ενότητες και να δώσετε από έναν τίτλο σε κάθε μία.   (Μον.3) 
 β) Να εντοπίσετε ένα σημείο στο οποίο έχουμε τραγική ειρωνεία(Μον. 3)
4.α)Να χαρακτηρίσετε το Θεοκλύμενο από τα λόγια του στο απόσπασμα. (Μον.3)
    β) Να εντοπίσετε ένα κοινό και ένα διαφορετικό έθιμο  όσον αφορά το θρήνο και την κηδεία ενός νεκρού στην αρχαιότητα και σήμερα. (Μον. 3)
                                                                                                             

                                                     ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!

1 σχόλιο: