Τρίτη 7 Μαΐου 2013

ΟΙ ΑΜΦΙΣΗΜΟΙ ΧΡΗΣΜΟΙ ΤΗΣ ΠΥΘΙΑΣ.

 Οι περισσότεροι χρησμοί της Πυθίας ήταν σκοτεινοί και διφορούμενοι. Αυτό γίνονταν για ευνόητους λόγους ώστε οι ιερείς του μαντείου να μπορούν να ισχυριστούν σε κάθε περίπτωση ότι η Πυθία έδωσε τη σωστή προφητεία.  
1)Ένα από τα γνωστότερα παραδείγματα αμφίσημου χρησμού είναι η απάντηση του μαντείου στο βασιλιά των Λυδών Κροίσο.
Είχε ρωτήσει αν θα κέρδιζε πολεμώντας με τους Πέρσες. Ανάμεσα στα δύο βασίλεια ήταν το ποτάμι Άλυς. Το μαντείο απάντησε: Αν ο Κροίσος διαβεί τον Άλυ, θα καταστρέψει ένα μεγάλο βασίλειο. Ο Κροίσος ερμήνευσε τον χρησμό όπως του άρεσε, έκαμε τον πόλεμο, αλλά νικήθηκε. Τότε όλοι κατάλαβαν ότι το μαντείο εννοούσε ότι ο Κροίσος περνώντας τον Άλυ, δηλαδή κηρύσσοντας τον πόλεμο κατά των Περσών, θα καταστρέψει το δικό του βασίλειο.


2)Φάλανθος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ιστορία της εποίκησης του Τάραντα και η ίδρυση της πόλης από τον Φάλανθο, στα μέσα του 7ου αιώνα προ Χριστού. Ο Φάλανθος πριν ξεκινήσει ζήτησε χρησμό από το μαντείο των Δελφών και του απάντησαν πως θα κατακτούσε εδάφη και μια πόλη, όταν θα αισθανόταν βροχή κάτω από καθαρό ουρανό. Φτάνοντας στην Ιταλία είχε πολλές νίκες, αλλά δεν κατόρθωσε να καταλάβει κάποια πόλη ή εδάφη. Καθώς θεωρούσε αδύνατο να βρέξει με καθαρό ουρανό όπως έλεγε η προφητεία, ήταν απογοητευμένος και έγειρε το κεφάλι του στα γόνατα της γυναίκας του. Εκείνη τότε ξέσπασε σε κλάματα, τα οποία έβρεξαν τα μαλλιά του Φάλανθου και ξαφνικά συνειδητοποίησε το νόημα της προφητείας: τα δάκρυα της γυναίκας του ήταν σα βροχή και το όνομά της ήταν Αίθρα, δηλαδή καθαρός ουρανός. Πράγματι, την επόμενη νύχτα επιτέθηκε στον Τάραντα και κατέκτησε την πόλη.


3)Σπαρτιάτης ευγενής. Σε μια από τις διασημότερες προφητείες του Μαντείου, ένας Σπαρτιάτης ευγενής ρώτησε την Πυθία εάν θα πεθάνει στην επικείμενη μάχη και, άρα, εάν θα πρέπει να λάβει μέρος. Η απάντηση της Πυθίας ήταν κλασσική: Ήξεις αφήξεις ου εν τω πολέμω θνήξεις. Εάν μπει κόμμα μετά τo ήξεις η προφητεία σημαίνει Θα πας, δεν θα γυρίσεις, στον πόλεμο θα πεθάνεις. Εάν, πάλι, μπει κόμμα μετά το αφήξεις, η προφητεία σημαίνει: Θα πας και θα γυρίσεις, δεν θα πεθάνεις στον πόλεμο. Η προφητεία βέβαια παραδόθηκε χωρίς κόμμα και θα έβγαινε αληθινή όποιο και να ήταν το αποτέλεσμα της μάχης.


4)Θεμιστοκλής. Σε μια άλλη διάσημη περίπτωση, όταν οι Πέρσες βάδιζαν προς την Αθήνα, το 480 π.Χ., οι Αθηναίοι ζήτησαν τη συμβουλή του θεού και του Μαντείου. Η Πυθία συμβούλευσε την πόλη ότι θα σωθεί από τα ξύλινα τείχη της. Πολλοί γηραιότεροι και θρησκευόμενοι Αθηναίοι θεώρησαν ότι αυτό σήμαινε ότι έπρεπε να χτίσουν ξύλινα τείχη γύρω από την Ακρόπολη και να οχυρωθούν εκεί για να αντιμετωπίσουν τους Πέρσες. Ο Θεμιστοκλής, όμως, ένας από τους στρατηγούς της Αθήνας, έπεισε τον υπόλοιπο λαό της πόλης ότι τα ξύλινα τείχη της πόλης ήταν ο στόλος της. Ο Θεμιστοκλής μετέφερε τον πληθυσμό της πόλης στην Αίγινα και μετά κατέστρεψε τον Περσικό στόλο και στρατό στην Σαλαμίνα. Οι αφελείς που ερμήνευσαν λανθασμένα τον Δελφικό χρησμό κυριολεκτικά χάθηκαν στον βράχο της Ακρόπολης ύστερα από σύντομη Περσική πολιορκία.


5)Οδυσσέας. Ο Οδυσσέας ενημερώνεται  από χρησμό του μαντείου των Δελφών ότι θα σκοτωθεί από τον γιο του. Υποθέτει όμως ότι ο χρησμός εννοεί τον Τηλέμαχο, τον οποίο και εξορίζει σε γειτονικό νησί. Ο Τηλέγονος ,γιος του Οδυσσέα και της Κίρκης ,φθάνοντας στην Ιθάκη, πλησιάζει τη βασιλική κατοικία του Οδυσσέα, αλλά οι φρουροί δεν του επιτρέπουν να δει τον πατέρα του. Ακολουθεί συμπλοκή και ο Οδυσσέας, νομίζοντας ότι επέστρεψε ο Τηλέμαχος, επιτίθεται στον Τηλέγονο οπότε ο Τηλέγονος σκότωσε άθελά του τον ίδιο του τον πατέρα, του οποίου το πρόσωπο δεν είχε αντικρύσει ποτέ στη ζωή του, με το δηλητηριώδες κεντρί (άκανθα) της ουράς ενός σαλαχιού . Στη συνέχεια ο Τηλέγονος πληροφορήθηκε πού βρισκόταν και ποιον είχε σκοτώσει. Τότε μετέφερε το σώμα του Οδυσσέα στο νησί της Κίρκης μαζί με την Πηνελόπη και τον Τηλέμαχο. Η Κίρκη τους έκανε αθάνατους και παντρεύτηκε τον Τηλέμαχο, ενώ ο Τηλέγονος πήρε την Πηνελόπη ως σύζυγό του, με την οποία απέκτησαν ένα γιο, τον Ιταλό.

5 σχόλια:

  1. Πάρα πολύ καλό το ιστολόγιό σας Κύριε Μυλωνά! Μήπως ξέρετε που αλλού θα μπορούσα να βρω και άλλους αμφίσημους χρησμούς της Πυθίας; Σας ευχαριστώ και πάλι συγχαρητήρια για το ιστολόγιό σας!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Δυστυχώς δεν ξέρω τι υπάρχει στο διαδίκτυο γύρω από το θέμα. Ψάξτε το μέσω της αναζήτησης στη google. Ευχαριστώ για τα καλά λόγια!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Κσι ποιος είναι αυτος ο αρχαιος γραμματικος κανονας ( η νεοελληνικος )οπου το στιγμα κομμα δηλωνη την αλλαγη του νοηματος μιας πρότασης ? ?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Είναι πολύ ενδιαφέρον και μου άρεσε αρκετά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή