Ακολουθούν κριτήρια αξιολόγησης στη Νεοελληνική γλώσσα Α΄, Β΄, Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΘΕΜΑΤΑ
Η τηλεόραση αναστατώνει κατά κάποιο τρόπο τις φυσιολογικές διαδικασί-ες της κοινωνικής μας ζωής. Όταν η προσοχή όλων των μελών της οικογένειας ή της παρέας είναι στραμμένη μπροστά σε μια οθόνη, τότε είναι ελάχιστη η επαφή και η επικοινωνία των ατόμων.
Στις περιπτώσεις που τα άτομα θα μιλήσουν μεταξύ τους, οι κουβέντες τους είναι σύντομες και σχεδόν πάντα αφορούν αυτό που εκείνη τη στιγμή παρακολουθούν. Δεν υπάρχει συνέχεια στη συζήτηση παρά μόνο σύντομα σχόλια ενθουσιασμού ή αποδοκιμασίας σχετικά με τα τεκταινόμενα στην οθόνη.
Ένας παιδίατρος σχολιάζει: «Όπως το φως του χειρουργείου, η τηλεόραση δημιουργεί ένα περιβάλλον το οποίο «επιτίθεται» στο παιδί και το κυριεύει. Το παιδί, για να ανταποκριθεί σε αυτό το περιβάλλον, κατά κάποιο τρόπο μουδιάζει, μειώνει τη δική του ενεργητικότητα, γίνεται παθητικό και μαγνητίζεται από την οθόνη.»
Επίσης, όταν το παιδί καθηλώνεται μπροστά στην τηλεόραση είτε παρακολουθώντας διάφορα προγράμματα είτε παίζοντας για ώρες κάποιο ηλεκτρονικό παιχνίδι, αυτό του αφαιρεί από το χρόνο που θα αφιέρωνε σε άλλες ασχολίες με τους φίλους του ή την οικογένειά του. Παίζει λιγότερο, διαβάζει και κουβεντιάζει λιγότερο, ασχολίες που είναι πολύ σημαντικές στην ανάπτυξη των γλωσσικών ικανοτήτων του παιδιού αλλά και της κοινωνικότητά του.
Δεν υπάρχει, επίσης, αμφιβολία ότι αυτά που βλέπει ένα παιδί στην τηλεόραση διαμορφώνουν εν πολλοίς και την άποψή του για τον κόσμο.
Σύμφωνα με έρευνα του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, το 57% των τηλεοπτικών προγραμμάτων περιέχουν κάποιας μορφής βία που είναι επιβλαβής για την ψυχολογία του παιδιού. Οι ερευνητές προειδοποιούν ότι οι κίνδυνοι από την έκθεση στην τηλεοπτική βία είναι πολλοί, ανάμεσά τους είναι: το παιδί μαθαίνει να συμπεριφέρεται βίαια, γίνεται πιο «αναίσθητο» στις βλαβερές επιδράσεις της βίας και αποκτά φοβίες ότι κάποιο βίαιο γεγονός μπορεί να συμβεί και στο ίδιο.
Η βία που παρουσιάζεται στην τηλεόραση μπορεί να έχει σοβαρό αντίκτυπο στο μυαλό των νεαρών ατόμων. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι ταινίες τρόμου, τα γνωστά μας θρίλερ, μπορεί να οδηγήσουν σε μετατραυματικό στρες στα παιδιά.
Ωστόσο, η βία και ο τρόμος δεν είναι τα μόνα λανθασμένα μηνύματα που προβάλλονται από την τηλεόραση. Δυστυχώς η τηλεόραση προβάλλει δυνατά μηνύματα για όλες σχεδόν τις επιλογές και συμπεριφορές των ανθρώπων.
Β. ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1) Το παραπάνω κείμενο, ποιες αρνητικές επιδράσεις της τηλεόρασης πάνω στο παιδί παρουσιάζει και αναλύει;
Μονάδες 2,5
2) Να εντοπίσετε και να αναγνωρίσετε τις αντωνυμίες στην παρακάτω παράγραφο: «Ένας παιδίατρος σχολιάζει: «Όπως το φως του χειρουργείου, η τηλεόραση δημιουργεί ένα περιβάλλον το οποίο «επιτίθεται» στο παιδί και το κυριεύει. Το παιδί, για να ανταποκριθεί σε αυτό το περιβάλλον, κατά κάποιο τρόπο μουδιάζει, μειώνει τη δική του ενεργητικότητα, γίνεται παθητικό και μαγνητίζεται από την οθόνη.»».
Μονάδες 2,5
3) Να αναγνωρίσετε το συντακτικό ρόλο των αντωνυμιών που εντοπίσατε στην άσκηση 2..
Μονάδες 2,5
4) Να γράψετε από πέντε λέξεις που ανήκουν στην ίδια ετυμολογική οικογένεια με τις παρακάτω λέξεις: κοινωνικής, αποδοκιμασία, επιτίθεται, γλωσσικών, επιδράσεις.
Μονάδες 2,5
Γ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ
Το κείμενο τελειώνει με την αναφορά σε άλλα αρνητικά μοντέλα ζωής και συμπεριφοράς που προβάλλει και επιβάλλει η τηλεόραση. Να αναλύσετε αυτά τα μοντέλα ζωής και συμπεριφοράς σε ένα κείμενο που πρόκειται να το δημοσιεύσετε στη σχολική σας εφημερίδα.
Μονάδες 10
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΘΕΜΑΤΑ
Α.ΚΕΙΜΕΝΟ: «Βιογραφία του Σπύρου Λούη» Ενότητα 8η
Λούης, Σπύρος (Μαρούσι, 1872 – Αθήνα, 1940). Νικητής του Μαραθώνιου δρόμου κατά τους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1896. Θρυλική μορφή του ελληνικού αθλητισμού. Ήταν νερουλάς, μετέφερε δηλαδή με το κάρο του νερό από το Μαρούσι στην Αθήνα. Επέδειξε ικανότητες δρομέα αντοχής κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας και με προτροπή γνωστών του αποφάσισε να πάρει μέρος στην Ολυμπιάδα των Αθηνών. Το αγώνισμα τελέστηκε στις 10 Απριλίου (παλιό ημερολόγιο: 28 Μαρτίου 1896) από το Μαραθώνα προς την Αθήνα (απόσταση 42.152 μ.) και πήραν μέρος σ' αυτό άλλοι 12 Έλληνες. Ο Λούης ξεκίνησε συντηρητικά τον αγώνα, άφησε τους αντιπάλους του να προηγηθούν και να καταπονηθούν και στη συνέχεια, με υπερένταση δυνάμεων, πέτυχε να τους υποσκελίσει στο ύψος της Αγίας Παρασκευής, 9 χλμ. πριν από το τέρμα, και να τεθεί επικεφαλής. Τερμάτισε πρώτος στο Παναθηναϊκό Στάδιο (σε 2 ώρες 58' 50''), όπου του έγινε θεαματική υποδοχή από το κοινό. Στα χρόνια που ακολούθησαν, ο Λούης τιμήθηκε επανειλημμένα για τον άθλο του εκείνο, που πρόσφερε στην Ελλάδα το πρώτο χρυσό της ολυμπιακό μετάλλιο. Το 1936 μάλιστα, κλήθηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου και μπήκε πρώτος στο στάδιο, φορώντας τη φουστανέλα του, επικεφαλής της ελληνικής ομάδας.
Παγκόσμιο Bιογραφικό Λεξικό, Eκδοτική Aθηνών, 1986
Β.ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ:
1.α)Γιατί ο Σπύρος Λούης επιλέχτηκε ως μαραθωνοδρόμος στους πρώτους Ολυμπιακούς αγώνες παρόλο που δεν ήταν επαγγελματίας αθλητής;
β)Ποιά τακτική ακολούθησε ο Σπύρος Λούης στο αγώνα; Δικαιώθηκε για την επιλογή του; (Μον. 2.5)
2.iΧωρίστε τις τέσσερις περιόδους που ακολουθούν σε προτάσεις. Ποιες από τις προτάσεις αυτές είναι κύριες και ποιες δευτερεύουσες;
α. «Επέδειξε ικανότητες δρομέα αντοχής κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας και με προτροπή γνωστών του αποφάσισε να πάρει μέρος στην Ολυμπιάδα των Αθηνών» (κείμ. 5)
β. «Η Ολυμπία δεν οδήγησε βέβαια σε μια πανελλήνια πολιτική ένωση, κατόρθωσε όμως κάτι σπουδαιότερο» (κείμ. 2)
γ. «Κατά το διάστημα αυτό σοφοί και λόγιοι είχαν την ευκαιρία να διαβάσουν στην Ολυμπία τα έργα τους και να προτρέψουν τους Έλληνες σε ομόνοια» (κείμ. 2)
δ. «Ήταν νερουλάς, μετέφερε δηλαδή με το κάρο του νερό από το Μαρούσι στην Αθήνα»
ii. Τι είδους προτάσεις, κύριες ή δευτερεύουσες, συνδέουν οι υπογραμμισμένοι σύνδεσμοι σε καθεμιά από τις παραπάνω περιόδους λόγου;
(Μον. 2.5 )
3.α) Να εντοπίσετε μέσα στο κείμενο δύο ισοσύλλαβα και δύο ανισοσύλλαβα ουσιαστικά και να τα κατατάξετε σε δικατάληκτα και τρικατάληκτα.
β) Στην τελευταία παράγραφο του κειμένου να εντοπίσετε δύο ρήματα ενεργητικής διάθεσης και δύο ρήματα παθητικής διάθεσης. (Μον. 2.5)
4.α)Nα γράψετε τα αντώνυμα των παρακάτω λέξεων:
νικητής………..
πρώτους………
πέτυχε………..
τέρμα…………
β. ξε-κίνησε: Αλλάξτε το πρόθημα της λέξης γράφοντας δύο νέα δικά σας και δημιουργώντας αντίστοιχα δύο νέες λέξεις. . (Μον. 2.5)
Γ.ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ:
«Σ’ ένα κείμενο 150-180 λέξεων να περιγράψετε έναν σχολικό αγώνα στον οποίο πήρατε μέρος ως αθλητής-τρια επισημαίνοντας τις δυσκολίες που αντιμετωπίσατε αλλά και τα μοναδικά συναισθήματα που βιώσατε.»
(Μον. 10)
ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Α. ΚΕΙΜΕΝΟ: "Η αντικοινωνική επίδραση της τηλεόρασης"
Η τηλεόραση αναστατώνει κατά κάποιο τρόπο τις φυσιολογικές διαδικασί-ες της κοινωνικής μας ζωής. Όταν η προσοχή όλων των μελών της οικογένειας ή της παρέας είναι στραμμένη μπροστά σε μια οθόνη, τότε είναι ελάχιστη η επαφή και η επικοινωνία των ατόμων.
Στις περιπτώσεις που τα άτομα θα μιλήσουν μεταξύ τους, οι κουβέντες τους είναι σύντομες και σχεδόν πάντα αφορούν αυτό που εκείνη τη στιγμή παρακολουθούν. Δεν υπάρχει συνέχεια στη συζήτηση παρά μόνο σύντομα σχόλια ενθουσιασμού ή αποδοκιμασίας σχετικά με τα τεκταινόμενα στην οθόνη.
Ένας παιδίατρος σχολιάζει: «Όπως το φως του χειρουργείου, η τηλεόραση δημιουργεί ένα περιβάλλον το οποίο «επιτίθεται» στο παιδί και το κυριεύει. Το παιδί, για να ανταποκριθεί σε αυτό το περιβάλλον, κατά κάποιο τρόπο μουδιάζει, μειώνει τη δική του ενεργητικότητα, γίνεται παθητικό και μαγνητίζεται από την οθόνη.»
Επίσης, όταν το παιδί καθηλώνεται μπροστά στην τηλεόραση είτε παρακολουθώντας διάφορα προγράμματα είτε παίζοντας για ώρες κάποιο ηλεκτρονικό παιχνίδι, αυτό του αφαιρεί από το χρόνο που θα αφιέρωνε σε άλλες ασχολίες με τους φίλους του ή την οικογένειά του. Παίζει λιγότερο, διαβάζει και κουβεντιάζει λιγότερο, ασχολίες που είναι πολύ σημαντικές στην ανάπτυξη των γλωσσικών ικανοτήτων του παιδιού αλλά και της κοινωνικότητά του.
Δεν υπάρχει, επίσης, αμφιβολία ότι αυτά που βλέπει ένα παιδί στην τηλεόραση διαμορφώνουν εν πολλοίς και την άποψή του για τον κόσμο.
Σύμφωνα με έρευνα του πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, το 57% των τηλεοπτικών προγραμμάτων περιέχουν κάποιας μορφής βία που είναι επιβλαβής για την ψυχολογία του παιδιού. Οι ερευνητές προειδοποιούν ότι οι κίνδυνοι από την έκθεση στην τηλεοπτική βία είναι πολλοί, ανάμεσά τους είναι: το παιδί μαθαίνει να συμπεριφέρεται βίαια, γίνεται πιο «αναίσθητο» στις βλαβερές επιδράσεις της βίας και αποκτά φοβίες ότι κάποιο βίαιο γεγονός μπορεί να συμβεί και στο ίδιο.
Η βία που παρουσιάζεται στην τηλεόραση μπορεί να έχει σοβαρό αντίκτυπο στο μυαλό των νεαρών ατόμων. Έρευνες έχουν δείξει ότι οι ταινίες τρόμου, τα γνωστά μας θρίλερ, μπορεί να οδηγήσουν σε μετατραυματικό στρες στα παιδιά.
Ωστόσο, η βία και ο τρόμος δεν είναι τα μόνα λανθασμένα μηνύματα που προβάλλονται από την τηλεόραση. Δυστυχώς η τηλεόραση προβάλλει δυνατά μηνύματα για όλες σχεδόν τις επιλογές και συμπεριφορές των ανθρώπων.
Β. ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1) Το παραπάνω κείμενο, ποιες αρνητικές επιδράσεις της τηλεόρασης πάνω στο παιδί παρουσιάζει και αναλύει;
Μονάδες 2,5
2) Να εντοπίσετε και να αναγνωρίσετε τις αντωνυμίες στην παρακάτω παράγραφο: «Ένας παιδίατρος σχολιάζει: «Όπως το φως του χειρουργείου, η τηλεόραση δημιουργεί ένα περιβάλλον το οποίο «επιτίθεται» στο παιδί και το κυριεύει. Το παιδί, για να ανταποκριθεί σε αυτό το περιβάλλον, κατά κάποιο τρόπο μουδιάζει, μειώνει τη δική του ενεργητικότητα, γίνεται παθητικό και μαγνητίζεται από την οθόνη.»».
Μονάδες 2,5
3) Να αναγνωρίσετε το συντακτικό ρόλο των αντωνυμιών που εντοπίσατε στην άσκηση 2..
Μονάδες 2,5
4) Να γράψετε από πέντε λέξεις που ανήκουν στην ίδια ετυμολογική οικογένεια με τις παρακάτω λέξεις: κοινωνικής, αποδοκιμασία, επιτίθεται, γλωσσικών, επιδράσεις.
Μονάδες 2,5
Γ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΟΓΟΥ
Το κείμενο τελειώνει με την αναφορά σε άλλα αρνητικά μοντέλα ζωής και συμπεριφοράς που προβάλλει και επιβάλλει η τηλεόραση. Να αναλύσετε αυτά τα μοντέλα ζωής και συμπεριφοράς σε ένα κείμενο που πρόκειται να το δημοσιεύσετε στη σχολική σας εφημερίδα.
Μονάδες 10
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΘΕΜΑΤΑ
Α.ΚΕΙΜΕΝΟ: Σε πολλές χώρες της Ευρώπης, οι άνθρωποι που είναι κάτω από 50 χρόνων δε γνώρισαν τον πόλεμο στον τόπο τους. Από την ώρα που γεννήθηκαν, κάθε πρωί, όταν ξυπνάνε, είναι ειρήνη. Τους φαίνεται φυσικό να ζουν μέσα στην ειρήνη. […]Για να διατηρείται η ειρήνη, είναι σπουδαίο να ξέρουμε πως η ειρήνη δεν είναι κάτι εντελώς φυσικό. Όμως, οι άνθρωποι αυτό το θυμούνται δύσκολα. Μπαίνοντας κάποιος σ’ ένα κατάστημα λέει «καλημέρα», δε βροντάει την πόρτα όταν έρχεται ένας άλλος από πίσω του και όταν τον εξυπηρετήσουν, λέει «ευχαριστώ». Είναι ένας ευγενικός κύριος. Αυτή η συμπε-ριφορά είναι έμφυτη; Όχι. Όταν ήτανε παιδί, δεν ήτανε ευγενικός από φυσικού του. Τους κανόνες της ευγένειας τους έμαθε. […]Με την ειρήνη συμβαίνει το ίδιο. Είναι θέμα ανατροφής. Δεν είναι πάντα εύκολο, γιατί πρέπει να σεβόμαστε τους κανόνες, να μάθουμε ν’ ακολουθούμε το νόμο, να μάθουμε να μη χρησιμοποιούμε τη φυσική μας δύναμη. Οι άνθρωποι διαπιστώνουν μονάχα αργότερα πως έτσι είναι καλύτερα, γιατί, όσο έχουν ειρήνη, ζούνε πιο ευχάριστα παρά αν κάνανε πόλεμο. […] Πολλοί άνθρωποι ξέρουν ότι η ειρήνη δεν αποκαθίσταται μια και καλή και για πάντα. Γι’ αυτό σκέφτονται όλα όσα πρέπει να γίνουν για να στεριώσει και να μην ξαναγυρίσει ο πόλεμος. Η ειρήνη μπορεί να οικοδομείται παντού και σε κάθε στιγμή. Όταν μελετούμε την ιστορία του κόσμου, όταν συζητάμε μ’ αυτούς που έχουν διαφορετικές αντιλήψεις, όταν αντιδρούμε μπροστά στις αδικίες, χτίζουμε την ειρήνη. Στο σχολείο οι μεγάλοι μαθητές βασανίζουν τους μικρούς, τα πρωτάκια. Ένας μαθητής πηγαίνει στο διευθυντή και του ζητάει να σταματήσει αυτή την κατάσταση: Ο μαθητής αυτός, που δεν αδιαφορεί για ό,τι γίνεται γύρω του, που αντιδρά και προσπαθεί να δώσει τέλος στα βάσανα των μικρών, δουλεύει για την ειρήνη. Ο διευθυντής βρίσκει αυτούς που δέρνουν τους μικρούς, τους τιμωρεί και τους εξηγεί γιατί τους τιμωρεί: Κι αυτός δουλεύει για την ειρήνη. Σε μια εφημερίδα δημοσιεύεται ένα άρθρο που προτείνει ν’ απαγορευτεί η είσοδος στους κινηματογράφους σ’ αυτούς που είναι ξένοι. Χιλιάδες άνθρωποι αντιδρούν και γράφουν άρθρα για να εξηγήσουν ότι δε συμφωνούν μ’ αυτή την πρόταση: Αυτοί βοηθούν να επικρατεί ειρήνη. […] Στα σχολεία οι καθηγητές διδάσκουν την ιστορία. Προσπαθούν, μαζί με τους μαθητές, να καταλάβουν γιατί ξεσπάνε πόλεμοι. Μα και όλος ο κόσμος αναρωτιέται: Τι πρέπει να κάνουν για να μην επαναληφθεί; Έτσι οικοδομούν την ειρήνη. Περ. «Ερευνητές», εφημ. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 2003
Β.ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1.Γιατί, σύμφωνα με το κείμενο, η ειρήνη δεν είναι φυσική κατάσταση;
(Μον. 2,5)
2.α) «Στα σχολεία οι καθηγητές διδάσκουν………..Έτσι οικοδομούν την ειρήνη»:
Να βρείτε τη θεματική περίοδο, τις λεπτομέρειες και την περίοδο
κατακλείδα (εάν υπάρχει) της συγκεκριμένης παραγράφου.
β)Να βρείτε τις διαρθρωτικές λέξεις που συνδέουν τις περιόδους της ίδιας
παραγράφου.
(Μον. 2,5)
3.α)Να χωρίσετε τις παρακάτω περιόδους σε προτάσεις, να χαρακτηρίσετε τις
προτάσεις ως κύριες και δευτερεύουσες και να πείτε τι είδους είναι οι
δευτερεύουσες και με ποιο σύνδεσμο εισάγεται καθεμία:
1)«Χιλιάδες άνθρωποι αντιδρούν και γράφουν άρθρα για να εξηγήσουν τη
διαφωνία τους»
2) «Όταν ήτανε παιδί, δεν ήτανε ευγενικό από φυσικού του».
β)Να χαρακτηρίσετε τις δευτερεύουσες προτάσεις που ακολουθούν ως ονομα-
τικές ή επιρρηματικές και να βρείτε το συντακτικό ρόλο καθεμιάς:
«γιατί ξεσπάνε πόλεμοι»
«να επικρατεί ειρήνη»
«για να στεριώσει η ειρήνη»
«ν’ απαγορευτεί η είσοδος στους κινηματογράφους»
(Μον.2,5)
4.Να βρείτε τα αντώνυμα των ακόλουθων λέξεων του κειμένου:
συμφωνούν, φυσικό, αδιαφορεί, απαγορευτεί, ευγένειας, δύναμη.
(Μον. 2,5)
Γ. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ:
Σ’ ένα άρθρο, προορισμένο να δημοσιευθεί σε περιοδικό κοινωνικού περιε-
χομένου, να εκθέσετε τις απόψεις σας για τα αγαθά που προσφέρει η ειρή-
νη στην ανθρωπότητα (σε 2-3 παραγράφους).
(Μον. 10)
ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου