Πέμπτη 20 Μαρτίου 2014

ΑΝΤΙΔΑΝΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ




Η επιστροφή μιας λέξης, μεταλλαγμένης, στη γλώσσα από την οποία ξεκίνησε χαρακτηρίζεται ως αντι-δάνειο,  ως επιστροφή (νόστος) στη γλώσσα στην οποία γεννήθηκε. Οι λέξεις αυτές πλούτισαν διάφορες ξένες γλώσσες, και επέστρεψαν πάλι στην Ελληνική σαν νέες λέξεις αλλοιωμένες και δύσκολα αναγνωρίσιμες ως προς την αρχική δομή τους. Ακολουθούν δέκα χαρακτηριστικά  παραδείγματα γλωσσικών αντιδανείων της Ελληνικής.


Η λέξη μπάνιο, προέρχεται από το ιταλ. bagno που προήλθε από το λατινικό balneum κι αυτό με τη σειρά του από το  αρχαιοελληνικό βαλανειον (=λουτρώνας)

Η λέξη τσιμπούσι,προήλθε κατά μία εκδοχή από το  τουρκικό cumbus το οποίο αποδίδει το αρχαιοελληνικό συμπόσιο.

Η λέξη τεφτέρι  προήλθε από το  τουρκ. tefter και αυτό από το αραβικό diftar που με τη σειρά του προέρχεται από το αρχαιοελληνικό διφθέριον, υποκοριστικό του αρχαιοελληνικού διφθέρα (=κατεργασμένο δέρμα που χρησίμευε στη γραφή, μεμβράνη).

Ο καναπές είναι δάνειο στα ελληνικά από το γαλλικό canape'. Η γαλλική λέξη προέρχεται από το μεσαιωνικό conope' (παραπέτασμα του κρεβατιού), που με τη σειρά του έρχεται από το λατινικό conopeum, conopium (κουνουπιέρα), που είναι δάνειο από το αρχαίο ελληνικό κωνώπιον της ελληνιστικής εποχής, που σήμαινε ακριβώς την κουνουπιέρα.

Το πιάτσα ξεκίνησε από το (ήδη αρχαίο) ελληνικό πλατεία), θηλ. τού επιθέτου πλατύς, μέσω τού λατιν. platea πέρασε στην Ιταλική ως piazza, απ΄ όπου ήδη στα μεσαιωνικά χρόνια επέστρεψε στην Ελληνική ως πιάτσα.

 Η λέξη glamour προέρχεται από την αρχαιοελληνική λέξη: γραμματική, με  συνήθη γέφυρα τη λατινική γλώσσα πέρασε από τα Ελληνικά στην παλαιά Αγγλική, όπου η αρχική σημασία «γραμματική»,  πήρε τον χαρακτήρα «της απόκρυφης γνώσης» και, κατ΄ επέκταση, «της μαγείας», για να εξελιχθεί μέσω της Σκωτικής (glammar) στη σημασία «μαγική ομορφιά» (19ος αι.) και κατόπιν με τη μορφή glamour σε «γοητεία, αίγλη» με την οποία και επανήλθε στην Ελληνική

Η λέξη σενάριο προέρχεται από το αγγλικό scenario το οποίο με τη σειρά του προέρχεται από το λατινικό scenarium, κι εκείνο από το λατινικό scena ή scaena  το οποίο αποτελεί εξέλιξη του αρχαιοελληνικού: σκηνή.

Η λέξη σινεμά προήλθε από το  γαλλικό cinéma που αποτελεί σύντημηση του επίσης γαλλικού Cinématographe που προέρχεται από τις αρχαιοελληνικές λέξεις κίνημα(κίνηση) +γραφή(καταγραφή της κίνησης)

2 σχόλια: