ΑΡΘΡΑ ΚΑΙ ΔΟΚΙΜΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΦΡΑΣΗ -ΕΚΘΕΣΗ (ΤΡΙΤΟ ΠΑΚΕΤΟ)

Ακολουθούν άρθρα και δοκίμια πάνω στις θεματικές ενότητες: Κλωνοποίηση, κοινωνικές διακρίσεις, περιβάλλον και προπαγάνδα! Καλή μελέτη!

ΚΛΩΝΟΠΟΙΗΣΗ

Για την  Κλωνοποίηση του  Alan Colman

Τον περασμένο Φεβρουά­ριο, οι συνεργάτες μου κι ενώ ανακοινώσαμε τη γέννηση της Ντόλι, του πρώτοι, θηλαστικού που δημιουργήθηκε με κλω­νοποίηση, από διαφοροποιημένο κύτταρο. Η αντίδραση της επιστημονικής κοινότητας ήταν, σε γενικές γραμμές, θετική. Η αντί­δραση όμως του κοινού ήταν αρνητική, και υπαίτια γι' αυτό, υ­πήρξαν, ως ένα βαθμό, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης που  πρό­βαλλαν ανατριχιαστικές ιστορίες για την κλωνοποίηση.

Το ζήτημα δεν ήταν αν η νέα τεχνολογία δημιούργησε ένα τέ­ρας, στο κάτω κάτω η Ντόλι ήταν κα είναι ένα μάλλον συμπαθητι­κό ζώο. Ο φόβος ότι οι νέες τε­χνολογίες θα μπορούσαν να ε­φαρμοσθούν στον άνθρωπο ήταν αυτός που προκάλεσε αυτές τις έ­ντονες συζητήσεις.

Τα πρώτα εύκολα επιχειρήμα­τα ήταν ότι θα μπορούσαν να κλωνοποιηθούν δικτάτορες, επώ­νυμοι, ότι το κράτος θα προχω­ρούσε σε προεπιλογή των πολι­τών - σκηνές που θύμιζαν τον θαυμαστό   Καινούργιο   κόσμο του Χάξλεϊ-, ότι θα μετεμψυχώ­νονταν   άνθρωποι    αγαπημένοι που  έχουν πεθάνει, μια λύση για τους γονείς που δεν είχαν παιδιά και ένας τρόπος για να μη μετα­δίδονται οι ασθένειες από γονείς  σε παιδιά, αλλά και μια ελπίδα για τη θεραπεία των θανατηφόρων ασθενειών.

Τώρα, δεκαέξι μήνες μετά τη γέννηση της Ντόλι, είναι καιρός για μια ψύχραιμη εξέταση του εν­δεχομένου της κλωνοποίησης αν­θρώπου και του φόβου των ανθρώπου για την κλωνοποίηση.

Πολλοί άνθρωποι, όταν πλη­ροφορήθηκαν τη γέννηση της Ντόλι, αντέδρασαν αυθόρμητα και εξακολουθούν να αντιδρούν εξίσου έντονα. Προσβολή της φύσης, βλασφημία, ο άνθρωπος παριστάνει τον θεό, ήταν μερικά από τα προβλέψιμα σχόλια που έκαναν.  Πρέπει ωστόσο να α­ναγνωρίσουμε ότι το θέμα της ανθρώπινης αναπαραγωγής είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο και μια η νέα μέθοδος που θα έχει επι­πτώσεις στην ανθρώπινη ανα­παραγωγή θα αντιμετωπίζεται πάντοτε με φόβο και αποστρο­φή από την πλειονότητα των ανθρώπων που δεν έχουν πρό­βλημα αναπαραγωγής.

Όταν εφαρμόστηκαν, πρώτη φορά, οι τεχνικές της σπερμα­τέγχυσης και της τεχνητής γονι­μοποίησης, τις δεκαετίες του 1950 και του 1970 αντιστοί­χως, η αντιμετώπιση των αν­θρώπων ήταν ιδιαιτέρως αρνη­τική. Όμως, η στειρότητα είναι μια φρικτή εμπειρία και ένα πρόβλημα που, σύμφωνα με ε­κτιμήσεις, αντιμετωπίζουν πέ­ντε εκατομμύρια ζευγάρια στις ΗΠΑ.

Το επιχείρημα ότι με την κλωνοποίηση ο άνθρωπος παριστάνει τον θεό, καταρρίπτεται - κατά την άποψή μου - εύκο­λα: κάθε φορά που ο άνθρω­πος επενέβαινε στη φύση, παρί­στανε τον θεό, Η ιατρική είναι ένα τέτοιο παράδειγμα. Όσο για την κλωνοποίηση δι­κτατόρων και επωνύμων, ή τη δημιουργία μιας ανώτερης φυ­λής, μπορεί να ισχυριστεί κα­νείς ότι ταυτόσημο γενετικό υ­λικό δεν είναι εγγύηση για την ανάπτυξη πανομοιότυπης προ­σωπικότητας. Η χρησιμοποίηση της κλωνοποίησης ως μεθόδου για ανάλογους σκοπούς, όπως η κλωνοποίηση νεκρών, αγαπη­μένων, προσώπων, είναι ανήθι­κη..

Εύκολα καταφεύγει κανείς στην αποστροφή, για να ερμη­νεύσει την άρνηση στην ιδέα της κλωνοποίησης. Πολλοί ό­μως είναι και οι άνθρωποι που αποστρέφονται την ιδέα της μεταμόσχευσης νεφρών ή καρ­διάς. Υπάρχουν ακόμη μέλη της κοινωνίας που απορρί­πτουν την ιδέα αυτής της θερα­πείας, παρότι οι περισσότεροι αποδέχονται τα οφέλη της.

Ένα από τα σημαντικά επιχειρήματα εναντίον της κλωνοποίησης είναι ότι αρνείται στον  άνθρωπο το δικαίωμα να κληρονομήσει μοναδική γονιδίωμα. Μοναδικό, με την έννοια ότι αυτή η μεταλλαγή δεν είχε παρουσιασθεί στο παρελθόν. Είναι άδικο να μπορεί κανείς να επιλέξει το γενετικό υλικό των παιδιών του. Η κλωνοποίηση εξαφανίζει τα στοιχείο της τύχης από τη λοταρία της α­ναπαραγωγής. Ένα  κλωνοποιημένο παιδί θα γεννηθεί με φορ­τίο μη ρεαλιστικών προσδο­κιών και ελπίδων για την ανάπτυξή  του.

Ανάλογες   ανησυχίες   είχαν εκφραστεί και πριν από τη γέννηση της Λουίζ Μπράουν, του πρώτου παιδιού του σωλήνα. Α­πό ό,τι γνωρίζω, έζησε μια παι­δική ηλικία χωρίς την πίεση και το κυνήγι των μέσων ενημέρω­σης. Δεν πιστεύω ότι οι ανθρώ­πινοι κλώνοι θα έχουν την ίδια ελευθερία κατά την ανάπτυξη τους, και γι' αυτό πιστεύω ότι η κλωνοποίηση   ανθρώπου   από διαφοροποιημένο κύτταρο εί­ναι ανήθικη.

Ένα κλωνοποιημένο παιδί εί­ναι τόσο «προσχεδιασμένο» -1 αυτός πιστεύω ότι είναι ο κα­τάλληλος όρος για να το περι­γράψει κανείς - που θα μπο­ρούσε   να   αποτελεί  νούμερο τσίρκου για τον 21ο αιώνα. Α­κόμη και αν δεν διακυβεύεται η μοναδικότητα του παιδιού,  η τεχνική δεν είναι ασφαλής ούτε αποτελεσματική, και οι κίνδυνοι ξεπερνούν κατά πολύ, ενδεχομένως, τα οφέλη. Τίθεται συ­χνά το ερώτημα, αν η επιστημο­νική έρευνα θα έπρεπε ή όχι να Ι προχωρήσει   στην   κλωνοποίηση. Η απάντηση είναι ανεπιφύ­λακτα «ναι». Είναι τεράστιες οι δυνατότητες έρευνας στην κλωνοποίηοη άλλων ειδών εκτός του ανθρωπίνου, προς όφελος της ανθρωπότητας.

Ο κ. Alan Colman  είναι διευθυντής του ΡΡΙ Therapeutics, που, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Ρόσλιν, εργάστηκε μια τη δημι­ουργία της Ντόλι.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ

ΝΤΑΛΙΤ

Περισσότεροι από 240 εκατομμύρια άνθρωποι στη Νότια Ασία ζουν μια αβέβαιη ύπαρξη και αποφεύγονται από μεγάλο μέρος της κοινωνίας λόγω της κατάταξης τους ως ανέγγιχτους, ή Νταλίτ, στο κάτω μέρος του άκαμπτου συστήματος των καστών. Οι Νταλίτ υφίστανται διακρίσεις, τους απαγορεύεται η πρόσβαση στην ιδιοκτησία γης, και είναι αναγκασμένοι να εργάζονται σε συνθήκες δουλείας, όπου συνήθως γίνεται κατάχρηση εναντίον τους, ακόμη και σκοτώνονται στα χέρια της αστυνομίας και από ομάδες της ανώτερης κάστας που απολαμβάνουν την προστασία του κράτους. Οι Νταλίτ στην Ινδία δεν μπορούν να διασχίσουν τη διαχωριστική γραμμή που διαχωρίζει το δικό τους μέρος του χωριού από αυτό που κατέχουν οι ανώτερες κάστες. Δεν μπορούν να χρησιμοποιούν τα ίδια πηγάδια, να επισκέπτονται τους ίδιους ναούς και εκκλησίες, να πίνουν από το ίδιο φλιτζάνι σε πάγκους όπου πωλείται τσάι , ή να διεκδικήσουν γη που είναι νόμιμα δική τους. Τα παιδιά Νταλίτ συχνά υποχρεώνονται να κάθονται στο πίσω μέρος στις αίθουσες διδασκαλίας, και οι κοινότητες τους στο σύνολό τους υποχρεώνονται να εκτελούν ταπεινωτικές τελετές στο όνομα της κάστας. Οι Νταλίτ γυναίκες συχνά γίνονται θύματα σεξουαλικής κακοποίησης. Σε αυτό που έχει επικαλεστεί ως το κρυφό απαρτχάιντ της Ασίας, ολόκληρα χωριά σε πολλές πολιτείες της Ινδίας παραμένουν εντελώς διαχωρισμένα, σύμφωνα με το σύστημα της κάστας. Παρακαλούμε να κάνετε κλικ πάνω στη φωτογραφία της Διεθνής Αλληλεγγύης προς τους Νταλίτ, για τη καταπολέμηση της κάστας και των διακρίσεων κατά των ανέγγιχτων Νταλίτ, υπογράφοντας την αίτηση ( κάτω από την επικεφαλίδα FULL PETITION TEXT ) καλώντας την Iνδική Kυβέρνηση να σταματήσει την κοινωνική αδικία και τις διακρίσεις που αντιμετωπίζουν οι Νταλίτ. Μπορείτε να κάνετε διαφορά. Σας ευχαριστούμε για την ανάληψη δράσης.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Κάνοντας "επανεκκίνηση" στον πλανήτη Γη 

                 PATHFINDER

Εμείς οι άνθρωποι «τα έχουμε κάνει θάλασσα» σε ότι αφορά τη διαχείριση του πλανήτη μας. Αν όλοι αποδεχτούμε αυτήν την πραγματικότητα τουλάχιστον δεν θα χρειάζεται να διαφωνούμε πια γι’ αυτό το θέμα αλλά θα μπορούμε πλέον να αναζητούμε λύσεις ...

Τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα είναι τα υψηλότερα στα τελευταία 800,000 χρόνια. Το περίβλημα πάγου της Γροιλανδίας λιώνει με ταχύτατους ρυθμούς.

Ένα μεγάλο μέρος της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη οφείλεται στην ανθρώπινη επέμβαση στο περιβάλλον, καθώς και οι επακόλουθες απειλές στα οικοσυστήματα, στα υπόγεια αποθέματα νερού, στις προμήθειες τροφίμων, στις παράκτιες πόλεις.

Αυτό βέβαια σημαίνει ότι φέρουμε και την ευθύνη για την επανόρθωση της ζημιάς, όμως πρόχειρες λύσεις "μπαλώματα" όπως η απομόνωση του άνθρακα δεν αρκούν. Ευτυχώς όλο και περισσότεροι επιστήμονες σκέφτονται δυναμικά αναπτύσσοντας πολύ φιλόδοξες τεχνικές που σαν στόχο θα έχουν την μείωση της θερμοκρασίας του πλανήτη στο μέλλον.

To σύνολο των προσπαθειών για να "επανορθώσουμε" το τυχαίο πείραμα των κλιματικών αλλαγών, με μεγάλης κλίμακας σκόπιμους πλέον πειραματισμούς, ονομάζεται "Γεωμηχανική".

Μέχρι τώρα οι ιδέες αυτές περιλαμβάνουν την αντανάκλαση του ηλιακού φωτός με άπειρα πολύ ελαφριά κάτοπτρα που θα τεθούν σε τροχιά γύρω από τη Γη, ή διαποτίζοντας την ατμόσφαιρα με σουλφουρικό οξύ, ή αυξάνοντας τον όγκο των μικροβίων που απορροφούν το διοξείδιο του άνθρακα εμπλουτίζοντας έτσι τους ωκεανούς με σίδηρο.

"Κοκορόμυαλοι" θα πείτε. Ίσως. Κάποιος όμως πρέπει να σώσει τον κόσμο. Οι χαρακτηριστικοί "νηφάλιοι" περιβαλλοντιστές  βλέπουν με μισό μάτι τη "Γεωμηχανική". Στην πραγματικότητα οι περισσότεροι τη θεωρούν ανοησία. Όλες οι ιδέες που έχουν τεθεί επί τάπητος έχουν μια αύρα απερισκεψίας.

Έχουμε μόνο έναν πλανήτη Γη ο οποίος αποτελεί ένα σύστημα απαράμιλλης πολυπλοκότητας (με άλλα λόγια κανείς δεν ξέρει πως ακριβώς λειτουργεί). Τι θα συμβεί αν "τα κάνουμε θάλασσα";

«Αν ακολουθήσουμε το μονοπάτι της  "Γεωμηχανικής" θα αναγκαστούμε να πάρουμε ολοένα και μεγαλύτερο περιβαλλοντικό ρίσκο και στο τέλος θα φανούμε άτυχοι», όπως υπογραμμίζει ο Ken Kaldeira, κλιματολόγος του Πανεπιστημίου του Stanford.

Παράλληλα πολλοί οικολόγοι ανησυχούν ότι και μόνο η συζήτηση για τη "Γεωμηχανική" θα μπορούσε να εκτρέψει τις χρηματοδοτήσεις και να αποσπάσει την προσοχή του επιστημονικού κόσμου, από την προσπάθεια της μείωσης των αναθυμιάσεων αερίων που οφείλονται στο φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Οι περισσότεροι οικολόγοι θα προτιμούσαν να θεσμοθετήσουμε υψηλότερα στάνταρ αποδοτικότητας καυσίμων και να σχεδιάσουμε καλύτερα φωτοβολταϊκά στοιχεία. Οι οικολόγοι έχουν δίκιο σχετικά με την αναγκαιότητα να αποβάλλουμε τη συνήθεια χρήσης των ορυκτών καυσίμων.

Το πραγματικό όμως πρόβλημα είναι η αδράνεια και ο εφησυχασμός. Οι αλλαγές που έχει επιφέρει η ανθρώπινη επέμβαση στην ατμόσφαιρα θα εξασθενήσουν μετά την πάροδο αρκετών δεκαετιών (ή και περισσότερο) ακόμη και αν "πετάξουμε" αύριο κιόλας τα πετρελαιοκίνητα SUV (Sports Utility Vehicle) οχήματά μας.

Για το λόγο αυτό θα πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε σοβαρά τη λήψη ριζοσπαστικών αντίμετρων. Μια από τις μεγαλύτερες ωθήσεις στην ιδέα της διαχείρισης του κλίματος της Γης δόθηκε το περασμένο καλοκαίρι από τον Paul Crutzen έναν Oμότιμο Kαθηγητή στο Ινστιτούτο Χημείας "Max Planck".

Αρθρογραφώντας στην έκδοση "Climate Change", ο Crutzen (ο οποίος μοιράστηκε το βραβείο Νόμπελ στη Χημεία τη χρονιά του 1995 για την μελέτη  του στο θέμα της μείωσης του όζοντος στην ατμόσφαιρα) περιέγραψε ένα σχέδιο που αφορούσε την εκτόξευση μαζικών ποσοτήτων σουλφουρικού οξέος στην στρατόσφαιρα.

Θεωρητικά το σουλφουρικό οξύ θα αντανακλούσε το ηλιακό φως (με τον ίδιο τρόπο που τα σωματίδια από την έκρηξη του ηφαιστείου Pinatubo εκρήγνυνται στην ατμόσφαιρα το 1991) ρίχνοντας τη θερμοκρασία του πλανήτη και κερδίζοντας αρκετό χρόνο για την ανθρωπότητα ώστε να στραφεί σε πιο "πράσινες"  λύσεις και τρόπους διαχείρισης του περιβάλλοντος.

Ο Paul Crutzen δεν είναι κανένας "τρελός επιστήμονας" ούτε και αιρετικός «ανασχηματιστής» του πλανήτη. "Μέχρι πριν από λίγα χρόνια και εγώ ο ίδιος θα ήμουν τελείως αντίθετος με το όλο εγχείρημα" όπως υπογραμμίζει ο ίδιος σε σχετική συνέντευξή του.

Το σχετικό άρθρο του (καθώς και η γενικότερη επιρροή του) έχει δώσει στη "Γεωμηχανική" μια σχεδόν άμεση ώθηση όσον αφορά την αξιοπιστία της. Πολύ σύντομα και άλλα "μεγαθήρια" του χώρου όπως ο Ralph Cicerone, Πρόεδρος της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών, αρθρογραφούσαν υπέρ της ιδέας του σουλφουρικού οξέος.

Το μήνυμα που περνάει μέσα από τα άρθρα τους είναι ότι η "Γεωμηχανική" δεν είναι και δεν θα έπρεπε να χαρακτηρίζεται ως "περιθωριακή επιστήμη".

«Με δεδομένο το γεγονός ότι το πρόβλημα της αλλαγής του κλίματος μπορεί να είναι σοβαρότερο από ότι πιστεύαμε στο παρελθόν», όπως τονίζει ο Tom Wigley, φυσικο-μαθηματικός στο Εθνικό κέντρο Ατμοσφαιρικής έρευνας, «θα πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπ' όψιν μας αυτές τις δραστικές λύσεις που προτείνει η Γεωμηχανική».

Ο Caldeira είναι πιο "ανοιχτόμυαλος". Έχει λάβει μέρος ακόμη και στο συντονισμό των προσπαθειών για τη διοργάνωση μιας Παγκόσμιας "Γεωμηχανικής" συνάντησης στο Ερευνητικό κέντρο Ames.

Θα ήταν ένα μοιραίο λάθος να "χαθεί" κανείς στις λεπτομέρειες αυτών των ριζοσπαστικών σχεδίων. (Το σχέδιο του Crutzen θα σήμαινε ότι θα έπρεπε να αρχίσει να μας αρέσει η αιθαλομίχλη-φανταστείτε τα εκπληκτικά ηλιοβασιλέματα που αυτή θα δημιουργούσε-). Σίγουρα ιδέες σαν κι αυτή ακούγονται "τρελές". Βρισκόμαστε όμως στα πρώιμα στάδια αυτού που ενδεχομένως αποτελεί την πιο κρίσιμη μορφή επιστήμης στην ανθρώπινη ιστορία.

Ας δώσουμε λοιπόν στους ερευνητές  το χρόνο να βάλουν σε τάξη τις νέες αυτές ιδέες και να εξασφαλίσουν ένα μέρος από τον ομολογουμένως  μετριοπαθή προϋπολογισμό  για την έρευνα των κλιματικών αλλαγών.   

Παρ' όλα αυτά το να υποστηρίζουμε τις μελέτες της "Γεωμηχανικής" δεν σημαίνει ότι θα οργανώνουμε εκστρατείες κατά της ανεργίας η οποιασδήποτε άλλης γελοίας ιδέας  προκύψει κατά καιρούς.

Κάποιοι ευφυείς άνθρωποι κατάφεραν τελικά να μας πείσουν ότι πρέπει να σταματήσουμε να  χρησιμοποιούμε ορυκτά καύσιμα. Ας ακολουθήσουμε αυτήν την τακτική.

Επειδή όμως «ότι έχει ήδη γίνει» εξακολουθεί να επιφέρει καταστρεπτικές επιπτώσεις στο περιβάλλον χρειαζόμαστε ένα πολύ καλά μελετημένο και διεξοδικό σχέδιο για να μας βγάλει (ή για να είμαστε πιο ακριβείς να βγάλει τα εγγόνια μας) από  την πολύ δύσκολη θέση στην οποία έχουμε φέρει οι ίδιοι τους εαυτούς μας.

Το χειρότερο σενάριο που θα μπορούσε να βγει αληθινό έχει να κάνει με μια ιδέα που έχει ήδη υλοποιηθεί στη μεγάλη οθόνη σε κάποια ταινία του Bruce Willis και αφορά ένα σχέδιο.

  

ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ

Προπαγάνδα-πολιτικός λόγος-διαφήμιση

Του Περικλή Κοροβέση

 ΤΑ 1.Με τον όρο προπαγάνδα καταλαβαίνουμε την εκστρατεία που κάνει ένα ολοκληρωτικό καθεστώς για να πείσει τους υπηκόους του πως ζουν σ’ έναν παράδεισο (για το οποίο κανείς δεν πείθεται) και να βρει συμμάχους στον διεθνή χώρο. Στήνονται τεράστιοι μηχανισμοί, ξοδεύονται αμύθητα ποσά, και κάποιες φορές τα καταφέρνουν. Η πρώην ΕΣΣΔ, μέχρι την πτώση της, είχε πολλούς πιστούς σε δεκάδες χώρες που δεν έβλεπαν την πραγματικότητα, αλλά την ειδυλλιακή εικόνα του σοσιαλισμού, όπως αυτή είχε παραχθεί στα εργαστήρια της KGB (που ήξερε επακριβώς ποιος είναι ο αυθεντικός κομμουνισμός και ποιοι είναι οι εχθροί του).

 2. Ένα άλλο πετυχημένο κέντρο προπαγάνδας είναι το Χόλιγουντ, που σχεδόν όλες του οι παραγωγές, έμμεσα ή άμεσα, είναι στην υπηρεσία του πολιτικού συστήματος των ΗΠΑ και του αμερικανικού τρόπου ζωής. Φυσικά υπάρχουν και αριστουργήματα που έχουν παραχθεί, αλλά αυτά αποτελούν ελάχιστες εξαιρέσεις σε σχέση με τις δεκάδες χιλιάδες ταινίες που έχουν γυριστεί. Γνήσιο προϊόν αυτής της σχολής είναι τα σίριαλ. Οι γνωστές σαπουνόπερες που εθίζουν τον κόσμο στο ασήμαντο σε όλα τα επίπεδα. Ασήμαντα σενάρια, σκηνοθεσίες, ηθοποιοί κ.λπ., που στοχεύουν να εγκλωβίσουν τους τηλεθεατές στο τίποτα και να τεθούν εθελοντικώς εκτός κοινωνίας.

ΤΜΠ 3.Ο σύγχρονος πολιτικός λόγος αποσκοπεί στην εξουσία. Οι ψηφοφόροι πρέπει να πειστούν για την παρουσία ενός κόμματος ή ενός αρχηγού «Μεσσία», που θα τους σώσει. Στη θέση του ενεργού πολίτη, έχουμε έναν ανενεργό πολίτη, που χάνει την προσωπικότητά του μέσα στη μάζα. Βρίσκεται σε βρεφική ηλικία, που ταυτίζει τον πατέρα με τον αρχηγό, όπως ο φανατικός θρησκευόμενος θεωρεί τον Θεό απόλυτο και παντοδύναμο αρχηγό και μπορεί να διαπράξει τα πιο φρικαλέα εγκλήματα στο όνομα του Θεού, ασχέτως αν ο Θεός (στην ιουδαιοχριστιανική παράδοση τουλάχιστον) δίνει εντολή να μην κάνεις φόνο. Και σε ένα τέτοιο κλίμα, τα φασιστικά κινήματα βρίσκουν πρόσφορο έδαφος για να αναπτυχθούν. Δηλαδή ο υπάρχων πολιτικός λόγος ενέχει τον φασιστικό λόγο. Ο Χορκχάιμερ το είχε εντοπίσει αυτό εδώ και πολλά χρόνια. «Όποιος δεν θέλει να μιλήσει για τον καπιταλισμό, καλά θα κάνει να μην μιλάει για τον φασισμό

4.   Ο Γκοντάρ έλεγε πως η διαφήμιση είναι φασισμός. Και είχε απόλυτο δίκιο. Και με τον λόγο και την εικόνα διαμορφώνει έναν παραδεισένιο κόσμο που τον ταυτίζει με ένα ανεξέλεγκτο προϊόν, το οποίο μπορεί να είναι, πέρα από τη χαμηλή ποιότητά του, πιθανόν και επικίνδυνο για την υγεία. Π.χ. τα φαρμακευτικά σκευάσματα. Τι εγγύηση υπάρχει πως δεν είναι απάτη; Και γιατί τα φάρμακα δεν τα πουλάνε στα σούπερ μάρκετ και τα πουλάνε άνθρωποι με πανεπιστημιακές σπουδές και με συνταγή γιατρού; Ακόμα, τα επώνυμα ρούχα. Ράβονται από ανθρώπους που εργάζονται σε άθλιες συνθήκες, σε εξαθλιωμένες χώρες όπου η ζωή των εργατών δεν έχει καμιά αξία. Να θυμηθούμε το πρόσφατο τραγικό έγκλημα στο Μπανγκλαντές. Και όμως ο καταναλωτής φιγουράρει στο επώνυμο ρούχο του και νομίζει πως είναι προσωπικότητα και όχι συνεργός σε ένα έγκλημα.

5.Ποιο είναι το κόκκινο νήμα που ενώνει και τους τρεις αυτούς λόγους; Ο μύθος. Δηλαδή η τεχνική του παραμυθιού, που διαμορφώνει έναν φανταστικό κόσμο, ο οποίος δεν χρειάζεται αποδείξεις και τεκμηρίωση, αλλά στοχεύει να δημιουργήσει μια γοητεία και να διαμορφώσει έναν πιστό. Και ο πιστός είναι ένας υποταγμένος άνθρωπος, δεν γνωρίζει τον εαυτό του και ζει στον που του έχει επιβάλει η άρχουσα νοοτροπία και γίνεται καταναλωτής. Δεν μπορεί να καταλάβει ποιος είναι και τι θέλει και δεν γνωρίζει τη δύναμή του. Ήδη από τον 12ο αιώνα, η Άννα Κομνηνή έγραφε στην «Αλεξιάδα» της: «Δεν θέλω να αναφερθώ στο χυδαίο όχλο, για να μην μολύνω το ιερό σώμα της Ιστορίας».

6.Οι ελίτ της εξουσίας, μέσα από την εμπειρία αιώνων, για να κρατήσουν τα πλούτη τους και τη δόξα τους, έπρεπε πάνω από όλα να κυριαρχήσουν στις συνειδήσεις των ανθρώπων, αφαιρώντας τους κάθε δυνατότητα να σκεφθούν, παραμένοντας στην άγνοια και στην απελπισία και μπαίνοντας στην ουρά να περιμένουν κάποιο θαύμα. Και αυτό θα γίνει στην άλλη ζωή. Και βασικός ιδεολόγος ήταν η αυτοκρατορική χριστιανική εκκλησία, που έχει πια παραχωρήσει τη θέση της στην τηλεόραση. Και οι άνθρωποι με την ψήφο τους εκλέγουν τη φυλακή της φτώχειας. Μερικοί αντιδρούν βίαια, με την ένοπλη υποδειγματική πράξη. Αλλά ο μεγάλος αναρχικός Κροπότκιν έχει καλύτερα επιχειρήματα. «Μερικά κιλά δυναμίτη δεν κάνουν τίποτα σε μια εξουσία που αριθμεί πολλούς αιώνες». Και θα πρόσθετα εγώ: Αν δεν πάρουμε την ευθύνη του εαυτού μας, ο κόσμος δεν πρόκειται να αλλάξει. Και από τα μνημόνια, θα πάμε στα μνημόσυνα.