Σάββατο 11 Ιουνίου 2016

ΤΟ ΣΚΟΥΠΙΩΤΙΚΟ "ΚΑΓΚΕΛΑΡΙ"-ΟΙ ΣΤΙΧΟΙ ΤΟΥ-Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ.

Το καγκελάρι, τα παλιότερα χρόνια, ήταν "εκ των ων ουκ άνευ" για τη Σκούπα και τα γειτονικά χωριά στο μεγάλο πανηγύρι του καλοκαιριού ή για να το πούμε αλλιώς: "δεκαπενταύγουστο χωρίς καγκελάρι στο χοροστάσι δεν γίνεται".



Εντύπωση μας προκαλεί το γεγονός ότι δίνονταν τόσο μεγάλη σημασία σε ένα δρώμενο, σε έναν χορό, που επιφανειακά δεν είναι ελκυστικός. Δεν συνοδεύεται από μουσική αλλά τραγουδιέται δυνατά, με στεντόρεια φωνή, από όλους τους χορευτές, δεν έχει δύσκολα και απαιτητικά βήματα (μπορεί να το χορέψει εύκολα ο καθένας), δεν αναδεικνύει την επιδεξιότητα του πρωτοχορευτή ούτε των υπολοίπων. Το Καγκελάρι είναι λεβέντικος, λιτός και αυστηρός χορός. Χορεύεται από όλους τους κατοίκους του χωριού αλλά και από όσους ξένους παρευρίσκονται, σε ένα πειθαρχημένο σύνολο. Είναι σαν να εκπληρώνουν κάποιο τάμα προς την Παναγία ή τον Άγιο που γιορτάζει εκείνη την ημέρα. Είναι ένα κάλεσμα που ενώνει όλα τα μέλη της κοινότητας και ανανεώνει τους δεσμούς τους για μια ακόμα φορά. Θέτει σε λειτουργία όλες εκείνες τις διεργασίες που κρατάνε την κοινότητα ζωντανή και θωρακισμένη απέναντι σε εξωτερικούς κινδύνους, πραγματικούς και συμβολικούς, αιώνες τώρα και μαρτυρεί τη δύναμή της. Όσοι πιο πολλοί κρίκοι στην αλυσίδα του χορού, τόσο πιο δυνατή η εικόνα του χωριού που  εκπέμπεται προς τα έξω. Οι εκατοντάδες των χορευτών που συμμετέχουν, κυκλώνουν ολόκληρη την πλατεία, "το χοροστάσι" όπως λέγανε παλιότερα, δημιουργώντας έτσι το αδιαχώρητο. Όλοι θα επιδιώξουν, έτσι «για το καλό», να πιαστούν στο χορό. Είναι σαν παίρνουν κι αυτοί τον αγιασμό τα "Φώτα" για το σπιτικό τους, που θα τους κρατήσει δυνατούς και προφυλαγμένους ως το άλλο καλοκαίρι. Επειδή δεν υπάρχει πρόσφορο κάποιο video από το δικό μας καγκελάρι, δανείστηκα από τους γειτόνους μας της Ροδαυγής. Ελπίζω να μη θυμώσουν. Ακολουθούν οι στίχοι από το Σκουπιώτικο (κι όχι μόνο) Καγκελάρι που παρουσιάζουν μικροπαραλλαγές από χωριό σε χωριό και από χρόνο σε χρόνο: 




Τέτοιαν ώ…, μωρ’ τέτοιαν ώ…, τέτοιαν ώρα ήταν εψές, 
τέτοιαν ώρα ήταν εψές, τέτοια και παραπροψές.
Στο χορό μωρ’ στο χορό, στο χορό που χόρευαν,
στο χορό που χόρευαν, ολ’ αγόρια και παιδιά,
ολ’ αγόρια και παιδιά και κορίτσια ανύπαντρα.
Και στη μέ…, μωρ και στη μέ… και στη μέση στο χορό,
και στη μέση στο χορό, κάθεται χρυσός αϊτός.
Κάθεται χρυσός αϊτός και τροχάει τα νύχια του,
και τροχάει τα νύχια του, τα χρυσά φτερούγια του.

Το Θεό, μωρ' το Θεό, το Θεό παρακαλεί, 
το Θεό παρακαλεί: Θεέ μου δως μου προθυμιά, 
Θεέ μου δως μου προθυμιά, να χυθώ ν' αρπάξω μια.
Να χυθώ, μωρ' να χυθώ, να χυθώ ν' αρπάξω μια,
να χυθώ ν' αρπάξω μια κι αν δεν την εδιάλεγα 
κι αν δεν την εδιάλεγα, νά 'πεφταν τα νύχια μου,
νά 'πεφταν τα νύχια μου, τα χρυσά φτερούγια μου.
Μπαϊρακτάρη το χορό, συ που σέρνεις το χορό,

συ που σέρνεις το χορό, σαν κλωνί βασιλικό,
σαν κλωνί βασιλικό, σαν κλωνάρι αμάραντο.
Να το ειχά μωρ' να το ειχά, να το ειχά στον κήπο μου,
να το ειχά στον κήπο μου, να το συχνοπότιζα.

Συ που σε…, μωρ συ που σε…, συ που σέρνεις το χορό,
συ που σέρνεις το χορό, κάνε διπλοκάγκελο,
κάνε διπλοκάγκελο, κάνε καγκελίσματα.
Συ που σε…, μωρ' συ που σε…, συ που σέρνεις το χορό,
συ που σέρνεις το χορό, κάνε τριτοκάγκελο,
κάνε τριτοκάγκελο, κάνε καγκελίσματα.
Συ που σέ..., μωρ' συ που σέ..., συ που σέρνεις το χορό,
συ που σέρνεις το χορό, κάνε σταυροκάγκελο
κάνε σταυροκάγκελο, κάνε καγκελίσματα.
Συ που σέ..., μωρ' συ που σέ..., συ που σέρνεις το χορό,
συ που σέρνεις το χορό, σύρε σιάξε το χορό.
Τι είμαι ξέ..., μωρ τι είμαι ξέ...,τι είμαι ξένος και θα ιδώ,
τι είμαι ξένος και θα ιδώ και θα πάω να μολογώ
και θα πάω να μολογώ, στα χωριά που θα διαβώ.
Σήμερα, μωρ' σήμερα, σήμερα τα παλικάρια,
σήμερα τα παλικάρια, στέκονται σαν τα λιοντάρια.
Σήμερα, μωρ' σήμερα, σήμερα και τα κορίτσια, 
σήμερα και τα κορίτσια, στέκονται σαν κυπαρίσσια. 
Σήμερα, μωρ σήμερα, σήμερα κι οι παντρεμένες,
σήμερα κι οι παντρεμένες, στέκονται καμαρωμένες.
Μα τον Ά..., μωρ μα τον Ά..., μα τον Άγιο Κωσταντίνο,
μα τον Άγιο Κωσταντίνο, το χορό δεν τον αφήνω.
Μα τον Ά..., μωρ' μα τον Ά..., μα τον Άγιο Άη-Θανάση,
μα τον Άγιο Αη-Θανάση, ο χορός δε θα χαλάσει.
Μα τον Ά..., μωρ' μα τον Ά..., μα τον Άγιο Αη- Νικόλα,
μα τον Άγιο Αη Νικόλα, τι χορός θα γίνει τώρα.






2 σχόλια: