20 ΑΓΝΩΣΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΜΕ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Ακολουθούν 20 (είκοσι) άγνωστα κείμενα αρχαίων ελληνικών με παρατηρήσεις για εξάσκηση των υποψηφίων της Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών. Καλή εξάσκηση!

1. ΑΙΣΧΙΝΗΣ, Περί της Παραπρεσβείας, 1

δέομαι ὑμῶν, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, ἐθελῆσαί μου μετ' εὐνοίας ἀκοῦσαι λέγοντος, ὑπολογιζομένους τό τε μέγεθος τοῦ κινδύνου καὶ τὸ πλῆθος τῶν αἰτιῶν πρὸς ἂς ἀπολογήσασθαί με δεῖ, καὶ τὰς τέχνας καὶ τὰς κατασκευὰς τοῦ κατηγόρου καὶ τὴν ὠμότητα, ὃς ἐτόλμησε παρακελεύσασθαι πρὸς ἄνδρας ὀμωμοκότας τῶν ἀντιδίκων ὁμοίως ἀμφοτέρων ἀκούσεσθαι τοῦ κινδυνεύοντος φωνὴν μὴ ὑπομένειν.

[2] καὶ ταῦτ' εἶπεν οὐ δι' ὀργήν: οὐδεὶς γὰρ τῶν ψευδομένων τοῖς ἀδίκως διαβαλλομένοις ὀργίζεται, οὐδ' οἱ τἀληθῆ λέγοντες κωλύουσι λόγου τυχεῖν τὸν φεύγοντα: οὐ γὰρ πρότερον ἡ κατηγορία παρὰ τοῖς ἀκούουσιν ἰσχύει, πρὶν ἂν ὁ φεύγων ἀπολογίας τυχὼν ἀδυνατήσῃ τὰς προειρημένας αἰτίας ἀπολύσασθαι.

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

δέομαι : παρακαλώ, ἡ αἰτία : η κατηγορία, αἱ τέχναι : τεχνάσματα, πανουργίες, ἡ κατασκευή : επινόηση, ο ψευδής ισχυρισμός παρακελεύομαι : συμβουλεύω, παροτρύνω, ὁ φεύγων : ο κατηγορούμενος, ἀδυνατῶ : δεν μπορώ, ἀπολύομαι τά αἰτίας : ανασκευάζω, αποκρούω τις κατηγορίες

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

δέομαι : ΕΑ

ἐθελῆσαί : α΄πληθ. ενεστώτα οριστικής

ἀκοῦσαι : ΧΑ

λέγοντος : μετοχή παθητικού αορίστου στη δοτική πληθυντικού του αρσενικού γένους

ἐτόλμησε : ΕΑ

ὑπομένειν : ΧΑ

ὀμωμοκότας : αντίστοιχος τύπος του μέλλοντα

κινδυνεύοντος : β΄πληθυντικό παρακειμένου οριστικής

παρακελεύσασθαι : ΧΑ

εἶπεν : β΄ενικό προστακτικής ίδιου χρόνου, ίδιας φωνής

ψευδομένων : ΧΑ

διαβαλλομένοις : β΄ενικό προστακτικής αορίστου β΄ ίδιας φωνής

τυχεῖν : γ΄  πληθ. ευκτικής μέλλοντα

φεύγοντα : απαρεμφατα μέλλοντα και αορίστου β

ἀκούουσιν : ΧΑ

προειρημένας : ΧΑ

ὑμῶν, μου, ἂς, ὃς, οὐδεὶς :  κλίση στο ίδιο γένος ή πρόσωπο

ἄνδρες, εὐνοίας, μέγεθος, πλῆθος, τέχνας, ὠμότητα, φωνὴν, τἀληθῆ, τοῖς ἀκούουσιν  :  πλάγιες πτώσεις άλλου αριθμού

οὐδεὶς γὰρ τῶν ψευδομένων τοῖς ἀδίκως διαβαλλομένοις ὀργίζεται : να μεταφερθεί στον πλάγιο λόγο με εξάρτηση : α) Ὁ ῥήτωρ λέγει ὅτι… β) Ὁ ῥήτωρ λέγει + ειδ. απαρ. γ) Ὁ ῥήτωρ ἔγνω +κατηγορηματική μετοχή

2. Ξενοφώντος Ελληνικά, 5, 1, 32

[32] ἀκούοντες οὖν ταῦτα οἱ ἀπὸ τῶν πόλεων πρέσβεις ἀπήγγελλον ἐπὶ τὰς ἑαυτῶνἕκαστοι πόλεις. καὶ οἱ μὲν ἄλλοι ἅπαντες ὤμνυσαν ἐμπεδώσειν ταῦτα, οἱ δὲ Θηβαῖοι ἠξίουν ὑπὲρ πάντων Βοιωτῶν ὀμνύναι. ὁ δὲ Ἀγησίλαος οὐκ ἔφη δέξασθαι τοὺς ὅρκους, ἐὰν μὴ ὀμνύωσιν, ὥσπερ τὰ βασιλέως γράμματα ἔλεγεν, αὐτονόμους εἶναι καὶ μικρὰν καὶ μεγάλην πόλιν. οἱ δὲ τῶν Θηβαίων πρέσβεις ἔλεγον ὅτι οὐκ ἐπεσταλμένα σφίσι ταῦτ' εἴη. Ἴτε νυν, ἔφη ὁ Ἀγησίλαος, καὶ ἐρωτᾶτε: ἀπαγγέλλετε δ' αὐτοῖς καὶ ταῦτα, ὅτι εἰ μὴ ποιήσουσι ταῦτα, ἔκσπονδοι ἔσονται. οἱ μὲν δὴ ᾤχοντο.

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

ἕκαστος : ο καθένας  ὄμνυμι : ορκίζομαι    ἐμπεδόω, ῶ=τηρώ σταθερά   ἀξιόω, ῶ= αξιώνω, έχω την αξίωση   τὰ βασιλέως γράμματα =η επιστολή του βασιλιά(των Περσών)   ἐπιστέλλω=διατάζω, δίνω εντολή   ἔκσπονδος=παραβάτης των σπονδών, της συμφωνίας(σπονδαί=συμφωνία, αλλά σπονδή=θυσία, σπονδή)   οἴχομαι=έχω φύγει,  φεύγω, αναχωρώ   

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1)Να γραφούν οι ζητούμενοι τύποι:

ἀκούοντες, ἀπήγγελλον, ὤμνυσαν : Χ.Α.

ἠξίουν : γ΄ενικό ενεστώτα όλων των εγκλίσεων στην ίδια φωνή

δέξασθαι : β΄πληθ. παρακειμένου και υπερσυντελίκου οριστικής μέσης φωνής

ἔλεγεν : Χ.Α.

εἶναι : β΄ενικό προστακτικής

ἐπεσταλμένα εἴη : Χ.Α.

Ἴτε : το ίδιο πρόσωπο στον άλλο αριθμό

ἐρωτᾶτε : Ε.Α.

ᾤχοντο : το αντίστοιχο πρόσωπο του ενεστώτα

2)ταῦτα, πρέσβεις, ἅπαντες, γράμματα, πόλιν, σφίσι : την ίδια πτώση του άλλου αριθμού

3)ἐμπεδώσειν, δέξασθαι, εἶναι : να αναγνωρισθούν τα απαρέμφατα και να βρεθεί το υποκείμενό τους

4)ὅτι οὐκ ἐπεσταλμένα σφίσι ταῦτ' εἴη : να αναγνωρισθεί η πρόταση(είδος, συντ.θέση, εισαγωγή, εκφορά) και να μεταφερθεί στον ευθύ λόγο.

5)ἀπαγγέλλετε δ' αὐτοῖς καὶ ταῦτα, ὅτι εἰ μὴ ποιήσουσι ταῦτα, ἔκσπονδοι ἔσονται : να βρεθεί και να αναγνωρισθεί ο υποθετικός λόγος. Η περίοδος να μεταφερθεί στον ευθύ λόγο.

3. Αισχίνη, Κατά Τιμάρχου, 6-7

[6] προσήκειν δὲ ἔγωγε νομίζω, ὅταν μὲν νομοθετῶμεν, τοῦθ᾽ ἡμᾶς σκοπεῖν, ὅπως καλῶς ἔχοντας καὶ συμφέροντας νόμους τῇ πολιτείᾳ θησόμεθα, ἐπειδὰν δὲ νομοθετήσωμεν, τοῖς νόμοις τοῖς κειμένοις πείθεσθαι, τοὺς δὲ μὴ πειθομένους κολάζειν, εἰ δεῖ τὰ τῆς πόλεως καλῶς ἔχειν.  σκέψασθε γάρ, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, ὅσην πρόνοιαν περὶ σωφροσύνης ἐποιήσατο ὁ Σόλων ἐκεῖνος, ὁ παλαιὸς νομοθέτης, καὶ ὁ Δράκων καὶ οἱ κατὰ τοὺς χρόνους ἐκείνους νομοθέται. [7] πρῶτον μὲν γὰρ περὶ τῆς σωφροσύνης τῶν παίδων τῶν ἡμετέρων ἐνομοθέτησαν, καὶ διαρρήδην ἀπέδειξαν, ἃ χρὴ τὸν παῖδα τὸν ἐλεύθερον ἐπιτηδεύειν, καὶ ὡς δεῖ αὐτὸν τραφῆναι, ἔπειτα δεύτερον περὶ τῶν μειρακίων, τρίτον δ᾽ ἐφεξῆς περὶ τῶν ἄλλων ἡλικιῶν, οὐ μόνον περὶ τῶν ἰδιωτῶν, ἀλλὰ καὶ περὶ τῶν ῥητόρων. καὶ τούτους τοὺς νόμους ἀναγράψαντες ὑμῖν παρακατέθεντο, καὶ ὑμᾶς αὐτῶν ἐπέστησαν φύλακας.

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

προσήκει : ταιριάζει, πρέπει   σκοπέω, ῶ, σκοποῦμαι : εξετάζω, ερευνώ  κολάζω : τιμωρώ   διαρρήδην : ρητά και κατηγορηματικά, σαφώς  ἐπιτηδεύω : καταγίνομαι με κάτι, ασχολούμαι με κάτι (ἐπιτήδευμα:ασχολία, επάγγελμα)  τό μειράκιον : ο νέος   ἐφεξῆς : στη συνέχεια, έπειτα, διαδοχικά  ῥήτορες : οι δημοσία αγορεύοντες, οι πολιτικοί ή οι δικηγόροι  ἀναγράφω : αναγράφω σε στήλη και δημοσιεύω  παρακατατίθημι, παρακατατίθεμαι : παραδίδω κάτι σε κάποιον να το φυλά, εμπιστεύομαι κάτι σε κάποιον  ἐφίστημι + αιτ+ αιτ: τοποθετώ, διορίζω κάποιον ως…

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

νομίζω : απαρέμφατα όλων των χρόνων ίδιας φωνής

νομοθετῶμεν : Ε.Α.

θησόμεθα : Χ.Α.

πείθεσθαι : β΄ενικό όλων των εγκλίσεων παρακειμένου ίδιας φωνής

ἔχειν : να κλιθεί η προστακτική ενεστώτα και αορίστου β΄ ίδιας φωνηής

ἐποιήσατο : να κλιθεί ο ενικός αριθμός του παρατατικού

ἀπέδειξαν :Χ.Α.

ἀναγράψαντες : Χ.Α.

παρακατέθεντο : Ε.Α.

ἐπέστησαν : απαρέμφατα και μετοχές ενεστώτα και αορίστου β΄της ίδιας φωνής

νόμοις, πόλεως, ἄνδρες, Σόλων, Δράκων, παίδων, ῥητόρων, φύλακας : να γραφούν οι πλάγιες πτώσεις και των δύο αριθμών

καλῶς , πρῶτον, παλαιὸς : να γραφούν οι αντίστοιχοι τύποι στους άλλους βαθμούς

ὅπως καλῶς ἔχοντας καὶ συμφέροντας νόμους τῇ πολιτείᾳ θησόμεθα : να μεταφερθεί η πρόταση στον ευθύ λόγο

ὅταν μὲν νομοθετῶμεν : να μετατραπεί η πρόταση σε μετοχή

4. ’Ανδοκίδου, Περὶ τῆς ἑαυτοῦ καθόδου, 13-15

Εὐθὺς δὲ παραστάς μοι Πείσανδρος «ἄνδρες» ἔφη «βουλευταί, ἐγὼ τὸν ἄνδρα τοῦτον ἐνδεικνύω ὑμῖν σῖτόν τε εἰς τοὺς πολεμίους εἰσαγαγόντα». Καὶ τὸ πρᾶγμα ἤδη πᾶν διηγεῖτο ὡς ἐπέπρακτο. ’Εν  δὲ τῷ τότε τὰ ἐναντία φρονοῦντες δῆλοι ἦσαν ἤδη οἱ ἐπὶ στρατιᾶς ὄντες τοῖς τετρακοσίοις. Κἀγώ θόρυβος γὰρ δὴ τοιοῦτος ἐγίγνετο τῶν βουλευτῶν καὶ ἐπειδὴ ἐγίγνωσκον ἀπολούμενος, εὐθὺς προσπηδῶ πρὸς τὴν ἑστίαν καὶ λαμβάνομαι τῶν ἱερῶν. Ὅπερ μοι καὶ πλείστου ἄξιον ἐγένετο ἐν τῷ τότε· εἰς γὰρ τοὺς θεοὺς ἔχοντα ὀνείδη οὗτοί με μᾶλλον τῶν ἀνθρώπων ἐοίκασι κατελεῆσαι, βουληθέντων τε αὐτῶν ἀποκτεῖναί με οὗτοι ἦσαν οἱ διασώσαντες.

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

παρίσταμαί τινι : στέκομαι δίπλα σε κάποιον   ἐνδεικνύω τινά+κτγ μτχ : καταγγέλλω κάποιον ότι…   οἱ ἐπὶ στρατιᾶς : οι επικεφαλής του στρατού    πλείστου ἄξιον ἐγένετο: με βοήθησε περισσότερο από καθετί    εἰς τοὺς θεοὺς ἔχω ὀνείδη: προσβάλλω τους θεούς ἔοικα +απαρ : μοιάζω, φαίνομαι ότι (κατ-)ελεῶ : λυπάμαι

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

εἰσαγαγόντα :  β΄ενικό όλων των εγκλίσεων του ιδίου χρόνου στην ίδια φωνή

ἔφη :  γ΄ ενικό προατσκτικής του ενεστώτα

παραστάς: β΄ ενικό πρόσωπο ενεστώτα και αο­ρίστου β΄ σε όλες τις εγκλίσεις.

ἀπολούμενος: ΧΑ

ἐπέπρακτο :  γ΄ πληθυντικό όλων των εγκλίσεων του Παρακειμένου της ίδιας φωνής

ἐγίγνωσκον, ἐπέπρακτο: το ίδιο πρόσωπο σε όλους τους χρόνους της οριστικής.

λαμβάνομαι :  απαρέμφατα όλων των χρόνων στη μέση και παθητική φωνή

Να βρεθούν οι αναφορικές και δεικτικές αντωνυμίες του κειμένου και να γραφούν τα τρία γένη τους στον αριθμό και την πτώση που βρίσκονται.

πλείστου, μᾶλλον: ΑΤΑΒ

«ἄνδρες βουλευταί, ἐγώ τόν ἄνδρα τοῦτον ἐνδεικνύω ὑμῖν σῖτόν τε εἰς τοὺς πολεμίους εἰσαγαγόντα καὶ κωπέας»: Να μετατραπεί ο ευθύς λόγος σε πλάγιο με εξάρτηση το ρήμα Ὁ ῥήτωρ εἶπεν.

ἐπειδὴ ἐγίγνωσκον ἀπολούμενος : να μετατραπεί η δευτερεύουσα πρόταση σε μετοχή.

5. Δημοσθένους, Υπέρ των Μεγαλοπολιτών, 4-5

οὐκοῦν οὐδ' ἂν εἷς ἀντείποι ὡς οὐ συμφέρει τῇ πόλει καὶ Λακεδαιμονίους ἀσθενεῖς εἶναι καὶ Θηβαίους τουτουσί. ἔστι τοίνυν ἔν τινι τοιούτῳ καιρῷ τὰ πράγματα νῦν, εἴ τι δεῖ τοῖς εἰρημένοις πολλάκις παρ' ὑμῖν λόγοις τεκμήρασθαι, ὥστε Θηβαίους μὲν Ὀρχομενοῦ καὶ Θεσπιῶν καὶ Πλαταιῶν οἰκισθεισῶν ἀσθενεῖς γενέσθαι, Λακεδαιμονίους δ', εἰ ποιήσονται τὴν Ἀρκαδίαν ὑφ' ἑαυτοῖς καὶ Μεγάλην πόλιν ἀναιρήσουσι, πάλιν ἰσχυροὺς γενήσεσθαι. σκεπτέον τοίνυν μὴ πρότερον τούσδε γενέσθαι φοβεροὺς καὶ μεγάλους ἐάσωμεν ἢ 'κεῖνοι μικροὶ γεγενήσονται, καὶ λάθωσιν ἡμᾶς πλείονι μείζους οἱ Λακεδαιμόνιοι γενόμενοι ἢ ὅσῳ τοὺς Θηβαίους ἐλάττους συμφέρει γενέσθαι.

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

ἀντιλέγω  ή ἀνταγορεύω = διαφωνώ, έχω /διατυπώνω αντίρρηση, αρνούμαι     τεκμαίρομαι = συμπεραίνω, κρίνω, αποδεικνύω    οἰκίζω = ιδρύω αποικία, κατοικίζω, εγκαθιστώ κατοίκους     ἀναιρέω, ῶ (πόλιν)=καταλαμβάνω, καταστρέφω      σκεπτέον (από το σκοπέω, ῶ ἠ σκοπέομαι, οῦμαι) = αυτό που πρέπει να εξετασθεί, να ληφθεί υπόψη ἐάω, ῶ =αφήνω, επιτρέπω

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

εἷς, τῇ πόλει, τουτουσί, τοιούτῳ, ὑμῖν, ἑαυτοῖς, ἐλάττους, μεγάλους : να κλιθούν

ἀσθενεῖς, ἰσχυροὺς, ἐλάττους, φοβεροὺς, μεγάλους, μικροὶ, πλείονι, πρότερον :ΑΤΑΒ

ἀντείποι, συμφέρει, τοῖς εἰρημένοις, ποιήσονται, ἀναιρήσουσι, γενήσεσθαι, ἐάσωμεν , λάθωσιν,  γενέσθαι :Χ.Α.

ἀντείποι : β΄ενικό προστακτικής όλων των χρόνων στην ίδια φωνή

συμφέρει : Ε.Α. στο ίδιο πρόσωπο του αορίστου β΄

ποιήσονται : β΄πληθ. προστακτικής όλων των χρόνων της Μέσης φωνής

ἀναιρήσουσι  : απαρέμφατα και μετοχές της μέσης και παθητικής φωνής

λάθωσιν : Ε.Α.

οὐκοῦν οὐδ' ἂν εἷς ἀντείποι ὡς οὐ συμφέρει τῇ πόλει καὶ Λακεδαιμονίους ἀσθενεῖς εἶναι καὶ Θηβαίους τουτουσί. : από τον πλάγιο στον ευθύ λόγο

Λακεδαιμονίους δ', εἰ ποιήσονται τὴν Ἀρκαδίαν ὑφ' ἑαυτοῖς καὶ Μεγάλην πόλιν ἀναιρήσουσι, πάλιν ἰσχυροὺς γενήσεσθαι. : αναγνώριση υποθετικού λόγου και μετατροπή του σε αντίθετο του πραγματικού

εἰ ποιήσονται τὴν Ἀρκαδίαν ὑφ' ἑαυτοῖς καὶ Μεγάλην πόλιν ἀναιρήσουσι :μετατροπή προτάσεως σε μετοχή 

6. Δημοσθένης, Περὶ Ἁλοννήσου,2-3

[2] Φίλιππος γὰρ ἄρχεται μὲν περὶ Ἁλοννήσου λέγων ὡς ὑμῖν δίδωσιν ἑαυτοῦ οὖσαν, ὑμᾶς δὲ οὔ φησι δικαίως αὐτὸν ἀπαιτεῖν: οὐ γὰρ ὑμετέραν οὖσαν οὔτε λαβεῖν οὔτε νῦν ἔχειν. ἔλεγε δὲ καὶ πρὸς ἡμᾶς τοιούτους λόγους, ὅτε πρὸς αὐτὸν ἐπρεσβεύσαμεν, ὡς λῃστὰς ἀφελόμενος ταύτην τὴν νῆσον κτήσαιτο, καὶ προσήκειν αὐτὴν ἑαυτοῦ εἶναι. [3] τοῦτον δὲ τὸν λόγον, ὡς οὐκ ἔστι δίκαιος, οὐ χαλεπόν ἐστιν αὐτοῦ ἀφελέσθαι. ἅπαντες γὰρ οἱ λῃσταὶ τοὺς ἀλλοτρίους τόπους καταλαμβάνοντες καὶ τούτους ἐχυροὺς ποιούμενοι, ἐντεῦθεν τοὺς ἄλλους κακῶς ποιοῦσιν. ὁ δὴ τοὺς λῃστὰς τιμωρησάμενος καὶ κρατήσας οὐκ ἂν δήπου εἰκότα λέγοι, εἰ φαίη, ἃ ἐκεῖνοι ἀδίκως καὶ ἀλλότρια εἶχον, ταῦθ' ἑαυτοῦ γίγνεσθαι.

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

Πρεσβεύω=αποστέλλω πρεσβευτές    ἐχυρός=οχυρός, οχυρωμένος   κρατώ= νικώ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

ἄρχεται, δίδωσιν, φησι, λαβεῖν, ἀφελέσθαι, ποιοῦσιν, εἶχον :  ΧΑ

δικαίως, δίκαιος, χαλεπόν, ἐχυροὺς, κακῶς, ἀδίκως : ΑΤΑΒ

Τα δευτερόκλιτα ουσιαστικά του κειμένου να μεταφερθούν στον αντίστοιχο τύπο του άλλου αριθμού.

Να αναγνωρισθούν οι δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις του κειμένου.

Να βρεθεί και να αναγνωρισθεί ο υποθετικός λόγος του κειμένου. Να μετατραπεί σε αόριστη επανάληψη στο παρόν και μέλλον.

Φίλιππος γὰρ ἄρχεται μὲν περὶ Ἁλοννήσου λέγων ὡς ὑμῖν δίδωσιν ἑαυτοῦ οὖσαν, ὑμᾶς δὲ οὔ φησι δικαίως αὐτὸν ἀπαιτεῖν : να μεταφερθεί στον πλάγιο λόγο με εξάρτηση Ὁ ῥήτωρ ἔλεγεν+ειδικό απαρέμφατο

7. ΛΥΣΙΟΥ, ΚΑΤΑ ΑΓΟΡΑΤΟΥ, 92-93

[92] προσήκει δ' ὑμῖν, ὦ ἄνδρες δικασταί, ἅπασι τιμωρεῖν ὑπὲρ ἐκείνων τῶν ἀνδρῶν ὁμοίως ὥσπερ ἡμῶν ἑνὶ ἑκάστῳ. ἀποθνῄσκοντες γὰρ [ὑμῖν] ἐπέσκηψαν καὶ ἡμῖν καὶ τοῖς ἄλλοις ἅπασι τιμωρεῖν ὑπὲρ σφῶν αὐτῶν Ἀγόρατον τουτονὶ ὡς φονέα ὄντα, καὶ κακῶς ποιεῖν καθ' ὅσον ἂν ἔμβραχυ ἕκαστος δύνηται. εἰ τοίνυν τι ἐκεῖνοι ἀγαθὸν τὴν πόλιν ἢ τὸ πλῆθος τὸ ὑμέτερον φανεροί εἰσι πεποιηκότες, ὃ καὶ αὐτοὶ ὑμεῖς ὁμολογεῖτε, ἀνάγκη ὑμᾶς ἐστι πάντας ἐκείνοις φίλους καὶ ἐπιτηδείους εἶναι, ὥστε οὐδὲν μᾶλλον ἡμῖν ἢ καὶ ὑμῶν ἑνὶ ἑκάστῳ ἐπέσκηψαν.

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

προσήκει(απρ.)+τελ.απαρ = αρμόζει, ταιριάζει   τιμωρῶ τινι=βοηθώ κάποιον     τιμωρῶ τινα=τιμωρώ, εκδικούμαι κάποιον    ἐπισκήπτω τινι+ τελ.απαρ.= παραγγέλλω σε κάποιον να    κακῶς ποιῶ τινα =βλάπτω κάποιον    ἔμβραχυ = γενικά   φανερός εἰμί +κτγ. μτχ.=κάνω κάτι φανερά, φαίνομαι να κάνω κάτι    ὁμολογῶ τινι+ειδ.απαρ. =συμφωνώ με κάποιον ότι…   ἐπιτήδειος=φίλος, οικείος, δικός
  

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

ἄνδρες, ἡμῖν, φονέα, πλῆθος: να γραφούν οι πλάγιες πτώσεις του άλλου αριθμού

ἀγαθὸν, φανεροί, φίλους: ΑΤΑΒ

ἀποθνῄσκοντες, ὄντα, πεποιηκότες: Χ.Α.

τιμωρεῖν, πεποιηκότες:  β΄ενικό προστακτικής ενεστώτα και αορίστου ίδιας φωνής

ἐπέσκηψαν καὶ ἡμῖν καὶ τοῖς φίλοι ἅπασι τιμωρεῖν ὑπὲρ σφῶν αὐτῶν Ἀγόρατον τουτονὶ ὡς φονέα ὄντα, καὶ κακῶς ποιεῖν καθ' ὅσον ἂν ἔμβραχυ ἕκαστος δύνηται.: να μετατραπεί ο πλάγιος λόγος σε ευθύ

8. ΛΥΣΙΟΥ, ΚΑΤΑ ΑΓΟΡΑΤΟΥ, 93

[93] οὔκουν οὔτε ὅσιον οὔτε νόμιμον ὑμῖν ἐστιν ἀνεῖναι Ἀγόρατον τουτονί. ὑμεῖς τοίνυν, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, νυνὶ δή, ἐπεὶ ἐν τῷ τότε χρόνῳ, ἐν ᾧ ἐκεῖνοι ἀπέθνῃσκον, οὐχ οἷοί τε ἦστε ἐπαρκέσαι διὰ τὰ πράγματα τὰ περιεστηκότα, νυνί, ἐν ᾧ δύνασθε, τιμωρήσατε τὸν ἐκείνων φονέα. ἐνθυμεῖσθε δ', ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, ὅπως μὴ πάντων ἔργον σχετλιώτατον ἐργάσησθε. εἰ γὰρ ἀποψηφιεῖσθε Ἀγοράτου τουτουί, οὐ μόνον τοῦτο διαπράττεσθε, ἀλλὰ καὶ ἐκείνων τῶν ἀνδρῶν, οὓς ὁμολογεῖτε ὑμῖν εὔνους εἶναι, τῇ αὐτῇ ψήφῳ ταύτῃ θάνατον καταψηφίζεσθε.

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

οὔκουν=λοιπόν δεν,  οὺκοῦν =λοιπόν ἀνίημι τινα = αθωώνω κάποιον  οἷός τ’  εἰμί +τελ.απαρ.=μπορώ να  οἷόν τ’  ἐστι(απρ.)=είναι δυνατόν   ἐπαρκέω, ῶ τινι= βοηθώ κάποιον  τὰ περιεστηκότα πράγματα=η κατάσταση που επικρατεί     ἐνθυμέομαι,οῦμαι +ειδ.προτ.=θυμάμαι ότι, έχω υπόψη μου ότι    ἐνθυμέομαι,οῦμαι +πλ.ερωτ.=προσέχω πώς…   σχέτλιος=φρικτός, μισητός    ἐργάζομαί τι= διαπράττω, κάνω κάτι   ἀποψηφίζομαί τινος = αθωώνω κάποιον     διαπράττομαί τι= πράττω κάτι    καταψηφίζομαί τινος θάνατον= καταδικάζω κάποιον σε θάνατο

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

 εὔνους, περιεστηκότα : να γραφούν οι πλάγιες πτώσεις του άλλου αριθμού

ὅσιον, νόμιμον, σχετλιώτατον, εὔνους : ΑΤΑΒ

ἀνεῖναι, περιεστηκότα, ἀποψηφιεῖσθε, διαπράττεσθε : Χ.Α.

ἀνεῖναι, ἐνθυμεῖσθε  :  β΄ενικό προστακτικής ενεστώτα και αορίστου ίδιας φωνής

τιμωρήσατε τὸν ἐκείνων φονέα. : να μεταφερθεί στον πλάγιο λόγο με εξάρτηση Ὁ ῥήτωρ κελεύει τους δικαστάς

Να αναγνωρισθεί ο υποθετικός λόγος του κειμένου και να μετατραπεί σε απλή σκέψη.

Η υποθετική πρόταση να μετατραπεί σε υποθετική μετοχή.

9. ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ, 4, 4-5

καὶ ἀνακωχὴν ποιησάμενοι πέμπουσιν ἐς τὰς Ἀθήνας οἱ Μυτιληναῖοι τῶν τε διαβαλλόντων ἕνα, ᾧ μετέμελεν ἤδη, καὶ ἄλλους, εἴ πως πείσειαν τὰς ναῦς ἀπελθεῖν ὡς σφῶν οὐδὲν νεωτεριούντων. Ἐν τούτῳ δὲ ἀποστέλλουσι καὶ ἐς τὴν Λακεδαίμονα πρέσβεις τριήρει, λαθόντες τὸ τῶν Ἀθηναίων ναυτικόν, οἳ ὥρμουν ἐν τῇ Μαλέᾳ πρὸς βορέαν τῆς πόλεως· …καὶ οἱ μὲν ἐς τὴν Λακεδαίμονα ταλαιπώρως διὰ τοῦ πελάγους κομισθέντες αὐτοῖς ἔπρασσον ὅπως τις βοήθεια ἥξει· [5]  οἱ δ᾿ ἐκ τῶν Ἀθηνῶν πρέσβεις ὡς οὐδὲν ἦλθον πράξαντες, ἐς πόλεμον καθίσταντο οἱ Μυτιληναῖοι καὶ ἡ ἄλλη Λέσβος πλὴν Μηθύμνης· οὗτοι δὲ τοῖς Ἀθηναίοις ἐβεβοηθήκεσαν, καὶ Ἴμβριοι καὶ Λήμνιοι καὶ τῶν ἄλλων ὀλίγοι τινὲς ξυμμάχων.

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

νεωτερίζω= κάνω εχθρικές, επαναστατικές ενέργειες, επαναστατώ  ὁρμέω, ῶ =είμαι αγκυροβολημένος πράσσω=(εδώ)κάνω ενέργειες, διαπραγματεύομαι

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

πείσειαν : ΕΑ

ἀπελθεῖν : β΄ενικό προστακτικής ενεστώτα και αορίστου β΄

ἀποστέλλουσι :  ΧΑ

λαθόντες : ΧΑ

ἔπρασσον : απαρέμφατα όλων των χρόνων της ίδιας φωνής

καθίσταντο :  ΕΑ

πόλεως, Λακεδαίμονα, Μηθύμνης, ᾧ, σφῶν, τούτῳ, τις : να κλιθούν

οἳ ὥρμουν ἐν τῇ Μαλέᾳ πρὸς βορέαν τῆς πόλεως· :  να μετατραπεί η πρόταση σε μετοχή

καὶ οἱ μὲν ἐς τὴν Λακεδαίμονα ταλαιπώρως διὰ τοῦ πελάγους κομισθέντες αὐτοῖς ἔπρασσον ὅπως τις βοήθεια ἥξει· :  να μεταφερθεί τον πλάγιο λόγο με εξάρτηση Θουκυδίδης ἐπυνθάνετο +ειδικό απαρέμφατο

10. ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ, 4, 4

[4]  καὶ οἱ Ἀθηναῖοι οὐ πολλῷ ὕστερον καταπλεύσαντες ὡς ἑώρων, ἀπήγγειλαν μὲν οἱ στρατηγοὶ τὰ ἐπεσταλμένα, οὐκ ἐσακουόντων δὲ τῶν Μυτιληναίων ἐς πόλεμον καθίσταντο. ἀπαράσκευοι δὲ οἱ Μυτιληναῖοι καὶ ἐξαίφνης ἀναγκασθέντες πολεμεῖν ἔκπλουν μέν τινα ἐποιήσαντο τῶν νεῶν ὡς ἐπὶ ναυμαχίαν ὀλίγον πρὸ τοῦ λιμένος, ἔπειτα καταδιωχθέντες ὑπὸ τῶν Ἀττικῶν νεῶν λόγους ἤδη προσέφερον τοῖς στρατηγοῖς, βουλόμενοι τὰς ναῦς τὸ παραυτίκα, εἰ δύναιντο, ὁμολογίᾳ τινὶ ἐπιεικεῖ ἀποπέμψασθαι. καὶ οἱ στρατηγοὶ τῶν Ἀθηναίων ἀπεδέξαντο καὶ αὐτοὶ φοβούμενοι μὴ οὐχ ἱκανοὶ ὦσι Λέσβῳ πάσῃ πολεμεῖν.

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

τὰ ἐπεσταλμένα =οι διαταγές,  ἐς πόλεμον καθίσταμαι=αρχίζω τον πόλεμο, τις εχθροπραξίες  ἐπιεικής ὁμολογία=συμφωνία με ήπιους όρους, με συμφέροντες όρους  τὸ παραυτίκα=προς το παρόν λόγους προσφέρω=κάνω προτάσεις για διαπραγματεύσεις

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

ὕστερον, ὀλίγον, ἐπιεικεῖ, ἱκανοὶ  :ΑΤΑΒ

καταπλεύσαντες :  ΧΑ

ἐσακουόντων : β΄ ενικό ευκτικής μέλλοντα

ἐποιήσαντο : β΄ ενικό υποτακτικής και προστακτικής του ίδιου χρόνου στην ίδια φωνή

προσέφερον : ΧΑ

δύναιντο : ΕΑ

ἀποπέμψασθαι :ΧΑ

ὦσι : γ΄ ενικό μέλλοντα οριστικής

νεῶν, λιμένος, ἐπιεικεῖ :  να κλιθούν

οὐκ ἐσακουόντων :  να αναδιατυπωθεί η πρόταση, αφού μετατραπεί η μετοχή σε δευτερεύουσα πρόταση

ἀπαράσκευοι δὲ οἱ Μυτιληναῖοι καὶ ἐξαίφνης ἀναγκασθέντες πολεμεῖν ἔκπλουν μέν τινα ἐποιήσαντο τῶν νεῶν : να μεταφερθεί τον πλάγιο λόγο με εξάρτηση Θουκυδίδης ἐπυνθάνετο + κατηγορηματική μετοχή

11. Πλάτωνος, Φαίδων, 57-58

Ἐχεκράτης :  αὐτός, ὦ Φαίδων, παρεγένου Σωκράτει ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ ᾗ τὸ φάρμακον ἔπιεν ἐν τῷ δεσμωτηρίῳ, ἢ ἄλλου του ἤκουσας;

Φαίδων :  αὐτός, ὦ Ἐχέκρατες.

Ἐχεκράτης : τί οὖν δή ἐστιν ἅττα εἶπεν ὁ ἀνὴρ πρὸ τοῦ θανάτου; καὶ πῶς ἐτελεύτα; ἡδέως γὰρ ἂν ἐγὼ ἀκούσαιμι. καὶ γὰρ οὔτε [τῶν πολιτῶν] Φλειασίων οὐδεὶς πάνυ τι ἐπιχωριάζει τὰ νῦν Ἀθήναζε, οὔτε τις ξένος ἀφῖκται χρόνου συχνοῦ ἐκεῖθεν ὅστις ἂν ἡμῖν σαφές τι ἀγγεῖλαι οἷός τ᾽ ἦν περὶ τούτων, πλήν γε δὴ ὅτι φάρμακον πιὼν ἀποθάνοι· τῶν δὲ ἄλλων οὐδὲν εἶχεν φράζειν.

Φαίδων : οὐδὲ τὰ περὶ τῆς δίκης ἄρα ἐπύθεσθε ὃν τρόπον ἐγένετο;

Ἐχεκράτης :  ναί, ταῦτα μὲν ἡμῖν ἤγγειλέ τις, καὶ ἐθαυμάζομέν γε ὅτι πάλαι γενομένης αὐτῆς πολλῷ ὕστερον φαίνεται ἀποθανών. τί οὖν ἦν τοῦτο, ὦ Φαίδων;

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

παραγίγνομαί τινι=είμαι κοντά σε κάποιον  τὸ φάρμακον =το δηλητήριο τελευτάω, ῶ=πεθαίνω ἐπιχωριάζω=βρίσκομαι, πηγαίνω σε ένα μέρος τὰ νῦν =τώρα, στις μέρες μας   χρόνου συχνοῦ =για πολύ καιρό  οἷός τ᾽ εἰμί = μπορώ  φράζω=λέγω

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

παρεγένου, ἤκουσας, εἶπεν, ἀφῖκται, ἀγγεῖλαι, ἀποθάνοι, ἐπύθεσθε, φαίνεται : ΧΑ, ΕΑ, απαρέμφατα και μετοχές όλων των χρόνων στην ίδια φωνή

Οι αντωνυμίες του κειμένου να αναγνωρισθούν και να γραφούν οι πλάγιες πτώσεις του άλλου αριθμού.

ἡδέως, συχνοῦ, σαφές, πάλαι, πολλῷ, ὕστερον : ΑΤΑΒ

αὐτός, ὦ Φαίδων, παρεγένου Σωκράτει ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ ᾗ τὸ φάρμακον ἔπιεν ἐν τῷ δεσμωτηρίῳ, ἢ ἄλλου του ἤκουσας; : να μεταφερθεί στον πλάγιο λόγο με εξάρτηση α) Ἐχεκράτης Φαίδωνα  ἐρωτᾶ  β) Ἐχεκράτης Φαίδωνα  ἤρετο

τί οὖν δή ἐστιν ἅττα εἶπεν ὁ ἀνὴρ πρὸ τοῦ θανάτου; : να μεταφερθεί στον πλάγιο λόγο με εξάρτηση Ἐχεκράτης Φαίδωνα  ἤρετο

οὔτε [τῶν πολιτῶν] Φλειασίων οὐδεὶς πάνυ τι ἐπιχωριάζει τὰ νῦν Ἀθήναζε, οὔτε τις ξένος ἀφῖκται χρόνου συχνοῦ ἐκεῖθεν :  να μεταφερθεί στον πλάγιο λόγο με εξάρτηση α) ‘Εχεκράτης ἔλεγεν +ειδική πρόταση  β) ‘Εχεκράτης λέγει +ειδικό απαρέμφατο γ) ‘Εχεκράτης οἷδε +κατηγορηματική μετοχή

οὐδὲ τὰ περὶ τῆς δίκης ἄρα ἐπύθεσθε ὃν τρόπον ἐγένετο; : να μετατραπεί η πλάγια ερωτηματική πρόταση σε ευθεία.

α) ἡδέως γὰρ ἂν ἐγὼ ἀκούσαιμι β) ταῦτα μὲν ἡμῖν ἤγγειλέ τις : να μετατραπεί η ενεργητική σύνταξη σε παθητική.

12. Πλάτωνος, Φαίδων, 58

Φαίδων :  τύχη τις αὐτῷ, ὦ Ἐχέκρατες, συνέβη· ἔτυχεν γὰρ τῇ προτεραίᾳ τῆς δίκης ἡ πρύμνα ἐστεμμένη τοῦ πλοίου ὃ εἰς Δῆλον Ἀθηναῖοι πέμπουσιν.

Ἐχεκράτης :  τοῦτο δὲ δὴ τί ἐστιν;

Φαίδων :  τοῦτ᾽ ἔστι τὸ πλοῖον, ὥς φασιν Ἀθηναῖοι, ἐν ᾧ Θησεύς ποτε εἰς Κρήτην τοὺς “δὶς ἑπτὰ” ἐκείνους ᾤχετο ἄγων καὶ ἔσωσέ τε καὶ αὐτὸς ἐσώθη. τῷ οὖν Ἀπόλλωνι ηὔξαντο, ὡς λέγεται, τότε, εἰ σωθεῖεν, ἑκάστου ἔτους θεωρίαν ἀπάξειν εἰς Δῆλον· ἣν δὴ ἀεὶ καὶ νῦν ἔτι ἐξ ἐκείνου κατ᾽ ἐνιαυτὸν τῷ θεῷ πέμπουσιν. ἐπειδὰν οὖν ἄρξωνται τῆς θεωρίας, νόμος ἐστὶν αὐτοῖς ἐν τῷ χρόνῳ τούτῳ καθαρεύειν τὴν πόλιν καὶ δημοσίᾳ μηδένα ἀποκτεινύναι, πρὶν ἂν εἰς Δῆλόν τε ἀφίκηται τὸ πλοῖον καὶ πάλιν δεῦρο· τοῦτο δ᾽ ἐνίοτε ἐν πολλῷ χρόνῳ γίγνεται, ὅταν τύχωσιν ἄνεμοι ἀπολαβόντες αὐτούς. ἀρχὴ δ᾽ ἐστὶ τῆς θεωρίας ἐπειδὰν ὁ ἱερεὺς τοῦ Ἀπόλλωνος στέψῃ τὴν πρύμναν τοῦ πλοίου· τοῦτο δ᾽ ἔτυχεν, ὥσπερ λέγω, τῇ προτεραίᾳ τῆς δίκης γεγονός. διὰ ταῦτα καὶ πολὺς χρόνος ἐγένετο τῷ Σωκράτει ἐν τῷ δεσμωτηρίῳ ὁ μεταξὺ τῆς δίκης τε καὶ τοῦ θανάτου.

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

οἴχομαι=αναχωρώ, φεύγω, πηγαίνω ἀπάγω=οδηγώ (μακριά) ἐνιαυτὸς =έτος, χρόνος θεωρία =επίσημη αποστολή, ταξίδι  καθαρεύω=είμαι καθαρός ἀποκτείνυμι=ἀποκτείνω, σκοτώνω δεῦρο =προς τα εδώ, εδώ ἐνίοτε=κάποτε, μερικές φορές ἀπολαμβάνω τι τινός=παίρνω κάτι από κάποιον, παίρνω κάποιον παράμερα, κρατώ μακριά, εμποδίζω

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

συνέβη : β΄ενικό όλων των χρόνων της προστακτικής της ίδιας φωνής

ἐστεμμένη : ΧΑ

πέμπουσιν : β΄ενικό του παρακειμένου της οριστικής της μέσης φωνής

φασιν : ΧΑ

ἄγων : αντίστοιχος τύπος του αορίστου και όλων των φωνών

σωθεῖεν : ΕΑ

ἄρξωνται : απαρέμφατα και των δυο φωνών (στη δοτική πληθυντικού του αρσενικού)

ἀποκτεινύναι : ΧΑ

ἀφίκηται : γ΄πληθυντικό του υπερσυντελίκου και των δυο φωνών

γίγνεται : β΄ενικό όλων των χρόνων της προστακτικής

τύχωσιν : ΕΑ

ἀπολαβόντες : ΧΑ

γεγονός: ΧΑ

τύχη, τοῦ, πλοίου, τοῦτο, Θησεύς, ἄγων, Ἀπόλλωνι, ἔτους, τὴν, πόλιν, μηδένα, ἄνεμοι, ὁ, ἱερεὺς, τὴν, πρύμναν, γεγονός : να κλιθούν

ὃ εἰς Δῆλον Ἀθηναῖοι πέμπουσιν. : να μετατραπεί η ενεργητική σύνταξη σε ενεργητική

τῷ οὖν Ἀπόλλωνι ηὔξαντο, ὡς λέγεται, τότε, εἰ σωθεῖεν, ἑκάστου ἔτους θεωρίαν ἀπάξειν εἰς Δῆλον· : α) να μετατραπεί ο πλάγιος λόγος σε ευθύ  β) να αναγνωρισθεί ο υποθετικός λόγος και να μετατραπεί σε αντίθετο του πραγματικού (στον ευθύ λόγο)

ἐπειδὰν οὖν ἄρξωνται τῆς θεωρίας, νόμος ἐστὶν αὐτοῖς ἐν τῷ χρόνῳ τούτῳ καθαρεύειν τὴν πόλιν : να μετατραπεί η δευτερεύουσα πρόταση σε μετοχή

τοῦτο δ᾽ ἐνίοτε ἐν πολλῷ χρόνῳ γίγνεται, ὅταν τύχωσιν ἄνεμοι ἀπολαβόντες αὐτούς : να μετατραπεί η δευτερεύουσα πρόταση σε μετοχή

13. ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ, ΚΥΡΟΥ ΑΝΑΒΑΣΙΣ, 3.5.7-10

ἐπεὶ δὲ ἐπὶ τὰς σκηνὰς ἦλθον, οἱ μὲν ἄλλοι περὶ τὰ ἐπιτήδεια ἦσαν, στρατηγοὶ δὲ καὶ λοχαγοὶ συνῇσαν. καὶ ἐνταῦθα πολλὴ ἀπορία ἦν. ἔνθεν μὲν γὰρ ὄρη ἦν ὑπερύψηλα, ἔνθεν δὲ ὁ ποταμὸς τοσοῦτος βάθος ὡς μηδὲ τὰ δόρατα ὑπερέχειν πειρωμένοις τοῦ βάθους. ἀπορουμένοις δ᾽ αὐτοῖς προσελθών τις ἀνὴρ ῾Ρόδιος εἶπεν· Ἐγὼ θέλω, ὦ ἄνδρες, διαβιβάσαι ὑμᾶς κατὰ τετρακισχιλίους ὁπλίτας, ἂν ἐμοὶ ὧν δέομαι ὑπηρετήσητε καὶ τάλαντον μισθὸν πορίσητε. ἐρωτώμενος δὲ ὅτου δέοιτο, Ἀσκῶν, ἔφη, δισχιλίων δεήσομαι· πολλὰ δ᾽ ὁρῶ πρόβατα καὶ αἶγας καὶ βοῦς καὶ ὄνους, ἃ ἀποδαρέντα καὶ φυσηθέντα ῥᾳδίως ἂν παρέχοι τὴν διάβασιν. δεήσομαι δὲ καὶ τῶν δεσμῶν οἷς χρῆσθε περὶ τὰ ὑποζύγια· τούτοις ζεύξας τοὺς ἀσκοὺς πρὸς ἀλλήλους, ὁρμίσας ἕκαστον ἀσκὸν λίθους ἀρτήσας καὶ ἀφεὶς ὥσπερ ἀγκύρας εἰς τὸ ὕδωρ, διαγαγὼν καὶ ἀμφοτέρωθεν δήσας ἐπιβαλῶ ὕλην καὶ γῆν ἐπιφορήσω·

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

ἦλθον : β΄ενικό προστακτικής του ίδιου χρόνου

εἶπεν : ΕΑ

διαβιβάσαι : απαρέμφατο μέλλοντα

ἐρωτώμενος : γ΄πληθυντικό ευκτικής αορίστου

δέοιτο : γ΄ενικό ενεστώτα και παρατατικού οριστικής

ὁρῶ : μετοχές μέλλοντα και αορίστου (στη δοτική ενικού του αρσενικού)

παρέχοι : αντίστοιχος τύπος του αορίστου β΄

χρῆσθε : ΕΑ

ἀφεὶς : ΧΑ

δήσας : αντίστοιχος τύπος του ενεστὠτα

ἐπιβαλῶ : ΧΑ

σκηνὰς, ὄρη , βάθος , δόρατα , ἀνὴρ , ἐμοὶ , ὧν , ὅτου , αἶγας , βοῦς , φυσηθέντα , διάβασιν, δεσμῶν , ἀλλήλους, ἀφεὶς , ὕδωρ : πλάγιες πτώσεις του άλλου αριθμού

ἐπεὶ δὲ ἐπὶ τὰς σκηνὰς ἦλθον: η πρόταση σε μετοχή

Ἐγὼ θέλω, ὦ ἄνδρες, διαβιβάσαι ὑμᾶς κατὰ τετρακισχιλίους ὁπλίτας, ἂν ἐμοὶ ὧν δέομαι ὑπηρετήσητε καὶ τάλαντον μισθὸν πορίσητε : στον πλάγιο λόγο από τη φράση ἀνὴρ ῾Ρόδιος εἶπεν τοῖς ἀνδράσιν+απαρέμφατο

Ἐγὼ θέλω, ὦ ἄνδρες, διαβιβάσαι ὑμᾶς κατὰ τετρακισχιλίους ὁπλίτας, ἂν ἐμοὶ ὧν δέομαι ὑπηρετήσητε καὶ τάλαντον μισθὸν πορίσητε :αναγνώριση υποθετικού λόγου και μετατροπή σε αντίθετο του πραγματικού

ἃ ἀποδαρέντα καὶ φυσηθέντα ῥᾳδίως ἂν παρέχοι τὴν διάβασιν :ο λανθάνων υποθετικός λόγος να αναπτυχθεί και να αναγνωρισθεί

14. Πλάτωνος, Χαρμίδης, 153b

ἥκομεν τῇ προτεραίᾳ ἑσπέρας ἐκ Ποτειδαίας ἀπὸ τοῦ στρατοπέδου, οἷον δὲ διὰ χρόνου ἀφιγμένος ἁσμένως ᾖα ἐπὶ τὰς συνήθεις διατριβάς. καὶ δὴ καὶ εἰς τὴν Ταυρέου παλαίστραν τὴν καταντικρὺ τοῦ τῆς Βασίλης ἱεροῦ εἰσῆλθον, καὶ αὐτόθι κατέλαβον πάνυ πολλούς, τοὺς μὲν καὶ ἀγνῶτας ἐμοί, τοὺς δὲ πλείστους γνωρίμους. καί με ὡς [153b] εἶδον εἰσιόντα ἐξ ἀπροσδοκήτου, εὐθὺς πόρρωθεν ἠσπάζοντο ἄλλος ἄλλοθεν: Χαιρεφῶν δέ, ἅτε καὶ μανικὸς ὤν, ἀναπηδήσας ἐκ μέσων ἔθει πρός με, καί μου λαβόμενος τῆς χειρός, ὦ Σώκρατες, ἦ δ' ὅς, πῶς ἐσώθης ἐκ τῆς μάχης; Ὀλίγον δὲ πρὶν ἡμᾶς ἀπιέναι μάχη ἐγεγόνει ἐν τῇ Ποτειδαίᾳ, ἣν ἄρτι ἦσαν οἱ τῇδε πεπυσμένοι.

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

 ἑσπέρα=βράδυ  διὰ χρόνου =μετά από καιρό   διατριβή=ασχολία   καταλαμβάνω= συναντώ  πάνυ =πολύ  ἀγνώς, ἀγνῶτος=άγνωστος  πόρρωθεν=από μακριά μανικὸς =τρελλός, παλαβός   ἦ δ' ὅς =είπε αυτὀς ἄρτι =μόλις, πριν από λίγο  τῇδε =εδώ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1.ἁσμένως, συνήθεις , πολλούς , μανικὸς , Ὀλίγον : αντίστοιχος τύπος στους άλλους βαθμούς

2.Να γραφούν οι ζητούμενοι τύποι :

συνήθεις  : δοτική πληθυντικού πολλούς : αιτιατική ενικού ἀγνῶτας  : δοτική ενικού ἐμοί : αιτιατική πληθυντικού Χαιρεφῶν  : κλητική ενικού χειρός : δοτική πληθυντικού Σώκρατες : γενική ενικού ὅς : δοτική πληθυντικού

3.Να γραφούν οι ζητούμενοι τύποι :

ἀφιγμένος  : β΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής στον ίδιο χρόνο

ᾖα  : γ΄ πληθυντικό πρόσωπο στον ίδιο χρόνο

εἰσῆλθον : β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής του αορίστου β

κατέλαβον  : απαρέμφατο στον ίδιο χρόνο

εἶδον  : απαρέμφατο του μέλλοντα στην ίδια φωνή

εἰσιόντα  : ΧΑ

ἔθει  : γ΄ πληθυντικό πρόσωπο του ενεστώτα της οριστικής

λαβόμενος  : β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής στον ίδιο χρόνο στην ίδια φωνή

ἐσώθης  : απαρέμφατο στον ίδιο χρόνο στην ίδια φωνή

ἀπιέναι  : ΧΑ

ἐγεγόνει  : μετοχή στον ίδιο χρόνο (δοτική ενικού αρσενικού γένους)

ἦσαν  πεπυσμένοι: ίδιο πρόσωπο  του ενεστώτα της προστακτικής

4.ὦ Σώκρατες, πῶς ἐσώθης ἐκ τῆς μάχης;  : να μεταφερθεί στον πλάγιο λόγο με εξάρτηση τη φράση Χαιρεφῶν Σωκράτη ἤρετο

5.καί με ὡς εἶδον εἰσιόντα ἐξ ἀπροσδοκήτου, εὐθὺς πόρρωθεν ἠσπάζοντο ἄλλος ἄλλοθεν : να μετατραπεί η δευτερεύουσα πρόταση του αποσπάσματος σε μετοχή

6.Ὀλίγον δὲ πρὶν ἡμᾶς ἀπιέναι μάχη ἐγεγόνει ἐν τῇ Ποτειδαίᾳ, ἣν ἄρτι ἦσαν οἱ τῇδε πεπυσμένοι. : να αναγνωρισθούν πλήρως οι δευτερεύουσες προτάσεις του αποσπάσματος

15. Ξενοφώντος, Κύρου Ανάβασις, Β, 2.5.31-33

ἐπεὶ δὲ ἦσαν ἐπὶ θύραις ταῖς Τισσαφέρνους, οἱ μὲν στρατηγοὶ παρεκλήθησαν εἴσω, Πρόξενος Βοιώτιος, Μένων Θετταλός, Ἀγίας Ἀρκάς, Κλέαρχος Λάκων, Σωκράτης Ἀχαιός· οἱ δὲ λοχαγοὶ ἐπὶ ταῖς θύραις ἔμενον.  οὐ πολλῷ δὲ ὕστερον ἀπὸ τοῦ αὐτοῦ σημείου οἵ τ᾽ ἔνδον ξυνελαμβάνοντο καὶ οἱ ἔξω κατεκόπησαν. μετὰ δὲ ταῦτα τῶν βαρβάρων τινὲς ἱππέων διὰ τοῦ πεδίου ἐλαύνοντες ᾧτινι ἐντυγχάνοιεν Ἕλληνι ἢ δούλῳ ἢ ἐλευθέρῳ πάντας ἔκτεινον. οἱ δὲ Ἕλληνες τήν τε ἱππασίαν ἐθαύμαζον ἐκ τοῦ στρατοπέδου ὁρῶντες καὶ ὅ τι ἐποίουν ἠμφεγνόουν, πρὶν Νίκαρχος Ἀρκὰς ἧκε φεύγων τετρωμένος εἰς τὴν γαστέρα καὶ τὰ ἔντερα ἐν ταῖς χερσὶν ἔχων, καὶ εἶπε πάντα τὰ γεγενημένα.

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

 παρακαλῶ=καλῶ, προσκαλῶ  ἔνδον=μέσα  κατακόπτω=φονεύω, σφάζω, εκτελώ  ἐλαύνω=προελαύνω, προχωρώ (έφιππος) ἐντυγχάνω=συναντώ   θαυμάζω=απορώ  ἀμφιγνοέω, ῶ=αμφιβάλλω, δεν μπορώ να καταλάβω   ἥκω=έχω φτάσει τετρωμένος =πληγωμένος (μτχ.πρκ. του τιτρώσκομαι=πληγώνομαι- πρβλ. άτρωτος)

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1.Να γραφούν οι ζητούμενοι τύποι :

Τισσαφέρνους : δοτική ενικού

Μένων : αιτιατική ενικού

Ἀρκάς : δοτική πληθυντικού

Λάκων : δοτική πληθυντικού

Σωκράτης :  κλητική ενικού

ἱππέων : δοτική ενικού

ᾧτινι : αιτιατική πληθυντικού

Ἕλληνι : δοτική πληθυντικού

πάντας : γενική ενικού

ὅ τι : ονομαστική πληθυντικού

γαστέρα : κλητική ενικού

χερσὶν : ονομαστική ενικού

2.Να γραφούν οι ζητούμενοι τύποι :

ἦσαν  : γ΄ ενικό πρόσωπο του μέλλοντα της οριστικής

ξυνελαμβάνοντο  : β΄ ενικό πρόσωπο του αορίστου Β της προστακτικής στην ίδια φωνή

ἐντυγχάνοιεν  : αντίστοιχος τύπος του αορίστου

ἔκτεινον  : ΧΑ

ὁρῶντες  : αντίστοιχος τύπος του αορίστου όλων των φωνών

ἐποίουν  : αντίστοιχος τύπος του παρατατικού

φεύγων  : αντίστοιχος τύπος του μέλλοντα

ἔχων  : αντίστοιχος τύπος του αορίστου

εἶπε  : β΄ ενικό πρόσωπο του αορίστου Β  της προστακτικής της ενεργητικής φωνής

3.ἐπεὶ δὲ ἦσαν ἐπὶ θύραις ταῖς Τισσαφέρνους, οἱ μὲν στρατηγοὶ παρεκλήθησαν εἴσω  : να μεταφερθεί στον πλάγιο λόγο με εξάρτηση τη φράση Ξενοφῶν ἔγραψεν (+ ειδικό απαρέμφατο)

4.ὅ τι ἐποίουν : α) να αναγνωρισθεί πλήρως η δευτερεύουσα πρόταση (είδος, εισαγωγή, εκφορά και δικαιολόγησή της, συντακτική θέση) β) να μεταφερθεί στον ευθύ λόγο

16. Ισοκράτους, Περὶ ἀντιδόσεως, 254-255

  [254]  ἐγγενομένου δ' ἡμῖν τοῦ πείθειν ἀλλήλους καὶ δηλοῦν πρὸς ἡμᾶς αὐτοὺς περὶ ὧν ἂν βουληθῶμεν, οὐ μόνον τοῦ θηριωδῶς ζῆν ἀπηλλάγημεν, ἀλλὰ καὶ συνελθόντες πόλεις ᾠκίσαμεν καὶ νόμους ἐθέμεθα καὶ τέχνας εὕρομεν, καὶ σχεδὸν ἅπαντα τὰ δι' ἡμῶν μεμηχανημένα λόγος ἡμῖν ἐστιν ὁ συγκατασκευάσας. [255] οὗτος γὰρ περὶ τῶν δικαίων καὶ τῶν ἀδίκων καὶ τῶν καλῶν καὶ τῶν αἰσχρῶν ἐνομοθέτησεν, ὧν μὴ διαταχθέντων οὐκ ἂν οἷοί τ' ἦμεν οἰκεῖν μετ' ἀλλήλων. τούτῳ καὶ τοὺς κακοὺς ἐξελέγχομεν καὶ τοὺς ἀγαθοὺς ἐγκωμιάζομεν. διὰ τούτου τοὺς τ' ἀνοήτους παιδεύομεν καὶ τοὺς φρονίμους δοκιμάζομεν: τὸ γὰρ λέγειν ὡς δεῖ τοῦ φρονεῖν εὖ μέγιστον σημεῖον ποιούμεθα, καὶ λόγος ἀληθὴς καὶ νόμιμος καὶ δίκαιος ψυχῆς ἀγαθῆς καὶ πιστῆς εἴδωλόν ἐστι.

 

 

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

έγγίγνομαι=ενυπάρχω, υπάρχω μέσα σε  δηλόω, ῶ=δηλώνω, εκφράζω  θηριωδῶς=με τον τρόπο των θηρίων, σαν θηρία  συνέρχομαι= συγκεντρώνομαι  οἰκίζω=χτίζω, δημιουργώ οικισμό  νόμους τίθημι=νομοθετώ  μηχανάομαι-ῶμαι=μηχανεύομαι, εφευρίσκω, επινοώ διατάττω=ρυθμίζω, τακτοποιώ, κανονίζω  ἐξελέγχω=αποδεικνύω την ενοχή κάποιου σημεῖον=απόδειξη, τεκμήριο εἴδωλον=εικόνα, είδωλο

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1.ἡμῖν , ἀλλήλους , ἡμᾶς  αὐτοὺς , ὧν , οὗτος : να γραφούν οι αντίστοιχοι στον άλλο αριθμό και στα τρία πρόσωπα και γένη (όπου υπάρχουν)

2.πόλεις, νόμους, τέχνας, ἅπαντα, ἀληθὴς, ψυχῆς, εἴδωλόν : να κλιθούν και στους δύο αριθμούς

3.ἐγγενομένου, δηλοῦν, ζῆν, ἀπηλλάγημεν, συνελθόντες, ᾠκίσαμεν, ἐθέμεθα, εὕρομεν, συγκατασκευάσας, διαταχθέντων, ἦμεν, παιδεύομεν, λέγειν, δεῖ, ποιούμεθα : να γίνει ΧΑ

4.Να γραφούν οι ζητούμενοι τύποι :

ἐγγενομένου  : γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της υποτακτικής του αορίστου β

δηλοῦν  : γ΄ ενικό πρόσωπο του ενεστώτα της υποτακτικής

βουληθῶμεν  : απαρέμφατο στον ίδιο χρόνο

ζῆν  : β΄πληθυντικό πρόσωπο του παρατατικού

συνελθόντες  : β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής του αορίστου β

ἐθέμεθα  : β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής στον ίδιο χρόνο στην ίδια φωνή

εὕρομεν  : μετοχή  στον ίδιο χρόνο

συγκατασκευάσας  : γ΄ πληθυντικό πρόσωπο του παρατατικού όλων των φωνών

λέγειν  : μετοχές όλων των χρόνων της μέσης και παθητικής φωνής

5.δικαίων , ἀδίκων , καλῶν , αἰσχρῶν , κακοὺς , ἀγαθοὺς , φρονίμους , ἀληθὴς , εὖ, πιστῆς : να γραφεί ο αντίστοιχος τύπος στους άλλους βαθμούς

6.ἐγγενομένου : να μετατραπεί η μετοχή σε δευτερεόυσα πρόταση.

7.ὧν μὴ διαταχθέντων οὐκ ἂν οἷοί τ' ἦμεν οἰκεῖν μετ' ἀλλήλων.: να αναγνωρισθεί ο υποθετικός λόγος που λανθάνει στο απόσπασμα.

8.οὗτος γὰρ περὶ τῶν δικαίων καὶ τῶν ἀδίκων καὶ τῶν καλῶν καὶ τῶν αἰσχρῶν ἐνομοθέτησεν  : να μεταφερθεί στον πλάγιο λόγο με εξάρτηση τη φράση Ὁ ῥἠτωρ φησί+ειδικό απαρέμφατο

 (+ ειδικό απαρέμφατο)

17. ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ, 7.23.3

[7.23.3] αἱ γὰρ τῶν Συρακοσίων αἱ πρὸ τοῦ στόματος νῆες ναυμαχοῦσαι βιασάμεναι τὰς τῶν Ἀθηναίων ναῦς οὐδενὶ κόσμῳ ἐσέπλεον, καὶ ταραχθεῖσαι περὶ ἀλλήλας παρέδοσαν τὴν νίκην τοῖς Ἀθηναίοις· ταύτας τε γὰρ ἔτρεψαν καὶ ὑφ’ ὧν τὸ πρῶτον ἐνικῶντο ἐν τῷ λιμένι. [7.23.4] καὶ ἕνδεκα μὲν ναῦς τῶν Συρακοσίων κατέδυσαν, καὶ τοὺς πολλοὺς τῶν ἀνθρώπων ἀπέκτειναν, πλὴν ὅσον ἐκ τριῶν νεῶν οὓς ἐζώγρησαν· τῶν δὲ σφετέρων τρεῖς νῆες διεφθάρησαν. τὰ δὲ ναυάγια ἀνελκύσαντες τῶν Συρακοσίων καὶ τροπαῖον ἐν τῷ νησιδίῳ στήσαντες τῷ πρὸ τοῦ Πλημμυρίου, ἀνεχώρησαν ἐς τὸ ἑαυτῶν στρατόπεδον.

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

τό στόμα (τοῦ λιμένος) =η είσοδος του λιμανιού   βιάζομαι τάς ναῦς=απωθώ με τη βία  κόσμος=τάξη  ταραχθεῖσαι περὶ ἀλλήλας =αφού μπερδεύτηκαν μεταξύ τους τρέπω=τρέπω σε φυγή καταδύω=βυθίζω ζωγρέω-ῶ= συλλαμβάνω ζωντανό διαφθείρω=σκοτώνω, καταστρέφω ἀνελκύω=ανελκύω, τραβώ στη στεριά από τη θάλασσα

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1.      τοῦ στόματος, οὐδενὶ, κόσμῳ, ταύτας, ὧν, τῷ λιμένι, τριῶν νεῶν, τῷ νησιδίῳ, ἑαυτῶν : να κλιθούν στον ίδιο αριθμό

2.      βιασάμεναι : γ΄ενικό του παρακειμένου της υποτακτικής της ίδιας φωνής

3.      ἐσέπλεον : απαρέμφατα και μετοχές όλων των χρόνων στη δοτική του πληθυντικού αριθμού  του αρσενικού γένους

4.      ταραχθεῖσαι : β΄ενικό των συντελικών χρόνων όλων των εγκλίσεων της ίδιας φωνής

5.      παρέδοσαν : ΧΑ

6.      ἔτρεψαν : ΧΑ στη μέση και παθητική φωνή

7.      ἐνικῶντο : να κλιθεί ο ίδιος χρόνος της ενεργητικής φωνής

8.      κατέδυσαν : ΧΑ

9.      ἀπέκτειναν : ΕΑ

10.  διεφθάρησαν : απαρέμφατο και μετοχή (στην αιτιατική ενικού του θηλυκού γένους) του ίδιου χρόνου της ίδιας φωνής 

11.  ἀνελκύσαντες : ΧΑ

12.  στήσαντες : β΄ενικό της προστακτικής αορίστου της μέσης φωνής

13.  ἀνεχώρησαν: γ΄πληθυντικό του ενεστώτα όλων των εγκλίσεων της ίδιας φωνής

14.  πρῶτον, τοὺς πολλοὺς : ΑΤΑΒ

15.  αἱ γὰρ τῶν Συρακοσίων αἱ πρὸ τοῦ στόματος νῆες ναυμαχοῦσαι βιασάμεναι τὰς τῶν Ἀθηναίων ναῦς οὐδενὶ κόσμῳ ἐσέπλεον, καὶ ταραχθεῖσαι περὶ ἀλλήλας παρέδοσαν τὴν νίκην τοῖς Ἀθηναίοις· : να μεταφερθεί στον πλάγιο λόγο με εξάρτηση αἱ γὰρ τῶν Συρακοσίων αἱ πρὸ τοῦ στόματος νῆες ναυμαχοῦσαι ἐφαίνοντο +κτγ.μτχ

16.  ἕνδεκα μὲν ναῦς τῶν Συρακοσίων κατέδυσαν, καὶ τοὺς πολλοὺς τῶν ἀνθρώπων ἀπέκτειναν, πλὴν ὅσον ἐκ τριῶν νεῶν οὓς ἐζώγρησαν· : να μεταφερθεί στον πλάγιο λόγο με εξάρτηση Θουκυδίδης λέγει (+ειδική πρόταση και +ειδικό απαρέμφατο)

17.  ἕνδεκα μὲν ναῦς τῶν Συρακοσίων κατέδυσαν, καὶ τοὺς πολλοὺς τῶν ἀνθρώπων ἀπέκτειναν : να αναδιατυπωθεί το απόσπασμα, αφού μετατραπεί η πρώτη κύρια πρόταση σε δευτερεύουσα χρονική που θα δηλώνει το προτερόχρονο.

18.  τὰ δὲ ναυάγια ἀνελκύσαντες τῶν Συρακοσίων καὶ τροπαῖον ἐν τῷ νησιδίῳ στήσαντες τῷ πρὸ τοῦ Πλημμυρίου, ἀνεχώρησαν ἐς τὸ ἑαυτῶν στρατόπεδον.: να αναδιατυπωθεί το απόσπασμα, αφού μετατραπούν οι μετοχές σε δευτερεύουσες προτάσεις.

18. Λυσίου, Κατά Ερατοσθένους, 89-91

καὶ μὲν δὴ πολλῷ ῥᾷον ἡγοῦμαι εἶναι ὑπὲρ ὧν ὑμεῖς ἐπάσχετε ἀντειπεῖν, ἢ ὑπὲρ ὧν οὗτοι πεποιήκασιν ἀπολογήσασθαι. καίτοι λέγουσιν ὡς Ἐρατοσθένει ἐλάχιστα τῶν τριάκοντα κακὰ εἴργασται, καὶ διὰ τοῦτο αὐτὸν ἀξιοῦσι σωθῆναι: ὅτι δὲ τῶν ἄλλων Ἑλλήνων πλεῖστα εἰς ὑμᾶς ἐξημάρτηκεν, οὐκ οἴονται χρῆναι αὐτὸν ἀπολέσθαι; ὑμεῖς δὲ δείξατε ἥντινα γνώμην ἔχετε περὶ τῶν πραγμάτων. εἰ μὲν γὰρ τούτου καταψηφιεῖσθε, δῆλοι ἔσεσθε ὡς ὀργιζόμενοι τοῖς πεπραγμένοις: εἰ δὲ ἀποψηφιεῖσθε, ὀφθήσεσθε τῶν αὐτῶν ἔργων ἐπιθυμηταὶ τούτοις ὄντες, καὶ οὐχ ἕξετε λέγειν ὅτι τὰ ὑπὸ τῶν τριάκοντα προσταχθέντα ἐποιεῖτε: νυνὶ μὲν γὰρ οὐδεὶς ὑμᾶς ἀναγκάζει παρὰ τὴν ὑμετέραν γνώμην ψηφίζεσθαι.

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

ῥᾷον :  συγκριτικός του ῥᾴδιος = εύκολος  συνήθως στην απρ.εκφρ. ῥᾴδιόν ἐστι =είναι εύκολο   καίτοι (καί + τοι) =και βέβαια, και πραγματικά, και όμως    καταψηφίζομαί τινος = ψηφίζω εναντίον κάποιου, καταδικάζω κάποιον  (συν.: καταγιγνώσκω τινος )    ἀποψηφίζομαί τινος = αθωώνω κάποιον    ἀποψηφίζομαι + τελικό απαρέμφατο + αποφασίζω να μην κάνω κάτι (συν.: ἀπογιγνώσκω τινος)   ἔχω + τελικό απαρέμφατο = μπορώ να…

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1.      ἐπάσχετε : Χ.Α.

2.      ἀντειπεῖν : β΄ενικό όλων των εγκλίσεων Ενεστώτα και Αορίστου β΄

3.      πεποιήκασιν : β΄πληθ. ενεστώτα και παρατατικού

4.      λέγουσιν : Χ.Α.

5.      ἀξιοῦσι : Ε.Α.

6.      ἀπολέσθαι : Χ.Α.

7.      ἔχετε : Χ.Α. και μετοχές όλων των χρόνων

8.      καταψηφιεῖσθε : Χ.Α. και Ε.Α.

9.      ὀφθήσεσθε : Χ.Α.

10.  προσταχθέντα : β΄ και γ΄ ενικό παρακειμένου μέσης φωνής όλων των εγκλίσεων

11.  Να αναγνωρισθούν οι δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις του κειμένου.

1. Πλάτωνος Γοργίας 456C-457A

Οὐδὲ γὲ μὰ Δία, ἐὰν τὶς εἰς παλαίστρας φοιτήσας, εὖ ἔχων τὸ σῶμα  καὶ πυκτικὸς γενόμενος , ἔπειτα τὸν πατέρα τύπτῃ καὶ τὴν μητέρα ἢ ἄλλον τινὰ τῶν οἰκείων ἢ τῶν φίλων, οὐ τούτου ἕνεκα δεῖ τοὺς παιδοτρίβας καὶ τοὺς ἐν τοῖς ὅπλοις διδάσκοντας μάχεσθαι μισεῖν τε καὶ ἐκβάλλειν ἐκ τῶν πόλεων. Ἐκεῖνοι μὲν γὰρ παρέδοσαν ἐπὶ τῷ δικαίως χρῆσθαι τούτοις πρὸς τοὺς πολεμίους καὶ τοὺς ἀδικοῦντας, ἀμυνομένους, μὴ ὑπάρχοντας· οἱ δὲ μεταστρέψαντες χρῶνται τῇ ἰσχύι καὶ τῇ τέχνη, οὐκ ὀρθῶς. Οὔκουν οἱ διδάξαντες πονηροὶ οὐδὲ ἡ τέχνη οὔτε αἰτία οὔτε πονηρὰ τούτου ἕνεκα ἐστίν, ἀλλ’ οἱ μὴ χρώμενοι, οἶμαι, ὀρθῶς. Ὁ αὐτὸς δὴ λόγος καὶ περὶ ρητορικῆς.
                                                                                                   

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

φοιτάω, ῶ = συχνάζω  πυκτικὸς =ο πυγμάχος  τύπτω=χτυπώ   παιδοτρίβης=ο γυμναστής   ὑπάρχω=(εδώ) κάνω αρχή της αδικίας, επιτίθεμαι πρώτος  αἰτία:εδώ ως θηλυκό του επιθέτου αίτιος=αίτιος, υπαίτιος, υπεύθυνος

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1.      τὶς,  σῶμα, πόλεων,  ἰσχύι:  να κλιθούν

2.      ἔχων : ΧΑ

γενόμενος : β΄ ενικό προστακτικής όλων των χρόνων

ἐκβάλλειν : β΄πληθυντικό όλων των χρόνων της ευκτικής στην ίδια φωνή

παρέδοσαν : ΕΑ

χρῶνται : β΄ ενικό παρατατικού

3.      Ἐκεῖνοι μὲν γὰρ παρέδοσαν ἐπὶ τῷ δικαίως χρῆσθαι τούτοις πρὸς τοὺς πολεμίους καὶ τοὺς ἀδικοῦντας :  να μεταφερθεί στον πλάγιο λόγο με εξάρτηση Γοργίας ἔγνω + κατηγορηματική μετοχή

4.      Οὔκουν οἱ διδάξαντες πονηροὶ οὐδὲ ἡ τέχνη οὔτε αἰτία οὔτε πονηρὰ τούτου ἕνεκα ἐστίν : να μεταφερθεί στον πλάγιο λόγο με εξάρτηση Γοργίας ἔφη+ ειδικό απαρέμφατο

5.      Να βρεθεί και να αναγνωρισθεί  ο υποθετικός λόγος του κειμένου και να μετατραπεί σε αόριστη επανάληψη στο παρελθόν

20. Αισχίνης, Κατά Τιμάρχου, 27-28

[27] ἃ συνιδὼν ὁ νομοθέτης διαρρήδην ἀπέδειξεν οὓς χρὴ δημηγορεῖν καὶ οὓς οὐ δεῖ λέγειν ἐν τῷ δήμῳ. καὶ οὐκ ἀπελαύνει ἀπὸ τοῦ βήματος, εἴ τις μὴ προγόνων ἐστὶν ἐστρατηγηκότων, οὐδέ γε εἰ τέχνην τινὰ ἐργάζεται ἐπικουρῶν τῇ ἀναγκαίᾳ τροφῇ, ἀλλὰ τούτους καὶ μάλιστα ἀσπάζεται, καὶ διὰ τοῦτο πολλάκις ἐπερωτᾷ, τίς ἀγορεύειν βούλεται. [28] τίνας δ᾽ οὐκ ᾤετο δεῖν λέγειν; τοὺς αἰσχρῶς βεβιωκότας· τούτους οὐκ ἐᾷ δημηγορεῖν. καὶ ποῦ τοῦτο δηλοῖ; "δοκιμασία," φησί, "ῥητόρων· ἐάν τις λέγῃ ἐν τῷ δήμῳ τὸν πατέρα τύπτων ἢ τὴν μητέρα, ἢ μὴ τρέφων, ἢ μὴ παρέχων οἴκησιν·" τοῦτον οὐκ ἐᾷ λέγειν. νὴ Δία καλῶς γε, ὡς ἔγωγέ φημι. διὰ τί; ὅτι εἴ τις, οὓς ἐξ ἴσου δεῖ τιμᾶν τοῖς θεοῖς, εἰς τούτους ἐστὶ φαῦλος, τί ποτε, φησίν, ὑπ᾽ αὐτοῦ πείσονται οἱ ἀλλότριοι καὶ ἡ πόλις ὅλη;

ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ

 διαρρήδην=σαφώς, ρητά  ἀποδείκνυμι =(εδώ) ορίζω  ἀπελαύνω =διώχνω, απομακρύνω ἐπικουρῶ=βοηθώ, συμπληρώνω   τροφή=η τροφή, η διατροφή    ἀσπάζομαι=  καλωσορίζω (εδώ), χαιρετίζω      τύπτω=χτυπώ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1)      συνιδὼν : απαρέμφατο του ίδιου χρόνου

ἀπέδειξεν : β΄ ενικό προστακτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή

ἀπελαύνει : γ πληθυντικό του μέλλοντα της ευκτικής στην ίδια φωνή

ἐργάζεται : γ΄ πληθυντικό του υπερσυντελίκου

ἐπερωτᾷ : β΄ πληθυντικό οριστικής αορίστου β΄ στην ίδια φωνή

βεβιωκότας : ;γ΄ ενικό οριστικής αορίστου

ἐᾷ : β΄ενικό παρατατικού στην ίδια φωνή

λέγῃ : αντίστοιχο τύπο του αορίστου β΄ στην ίδια φωνή

φημι : μετοχή του ίδιου χρόνου στην δοτική ενικού του αρσενικού γένους

πείσονται : β΄ πληθυντικό προστακτικής Παρακειμένου στη μέση φωνή

2)      τοῦ βήματος, τινὰ, τούτους, οὓς, ῥητόρων, μητέρα, Δία : να κλιθούν

3)      αἰσχρῶς, ἴσου : ΑΤΑΒ

4)      ἃ συνιδὼν ὁ νομοθέτης διαρρήδην ἀπέδειξεν οὓς χρὴ δημηγορεῖν καὶ οὓς οὐ δεῖ λέγειν ἐν τῷ δήμῳ: να μετατραπούν οι πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις σε ευθείες

5)      καὶ οὐκ ἀπελαύνει ἀπὸ τοῦ βήματος, εἴ τις μὴ προγόνων ἐστὶν ἐστρατηγηκότων : να αναγνωρισθεί το είδος του υποθετικού λόγου και να μετατραπεί σε απλή σκέψη

6)      ἃ συνιδὼν ὁ νομοθέτης διαρρήδην ἀπέδειξεν οὓς χρὴ δημηγορεῖν καὶ οὓς οὐ δεῖ λέγειν ἐν τῷ δήμῳ. : να μεταφερθεί στον πλάγιο λόγο με εξάρτηση Ὁ ῥήτωρ εἶπεν+ειδικό απαρέμφατο

7)      τί ποτε ὑπ᾽ αὐτοῦ πείσονται οἱ ἀλλότριοι καὶ ἡ πόλις ὅλη ;  : να μετατραπεί η σύνταξη σε ενεργητική