Κυριακή 3 Δεκεμβρίου 2017

ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΕΣ ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ (Παλιές και αυθεντικές)

Αποτέλεσμα εικόνας για παροιμιες

Ο Χειμώνας δείχνει τα δόντια του, τα κρύα σφίξανε για τα καλά, τα κούτσουρα γίνανε κάρβουνα ροδοκόκκινα στο τζάκι, ο καιρός απαιτεί αναχωρητική διάθεση για εποχές παλιότερες, όπου η φιλοσοφία του «θυμόσοφου» λαού  μας συμπυκνώνονταν σε λαϊκά αποφθέγματα, παροιμίες σοφές, που βγαίνανε αυθόρμητα μέσα από τη ζωή και την αποτυπώνανε πιστά. Συγκέντρωσα μερικές παλιές ηπειρώτικες παροιμίες (ίσως να απαντούν κι αλλού πολλές απ’ αυτές) και τις μοιράζομαι μαζί σας.


Α.
 1. «Αλλάξανε οι βιολιτζήδες αλλά ο χαβάς μένει ο ίδιος»
    (Για αλλαγές που δεν φέρανε τα επιθυμητά αποτελέσματα)
   2. «Αν σου τρέχει, τρέχα, αλλιώς μην ξεποδαριάζεσαι»
    (Αν βλέπεις ότι έχεις τύχη κυνήγησέ τη, αλλιώς μην προσπαθείς
     μάταια)
   3. «Άμα ξαναγίνω νύφη, θα ξέρω πώς να προσκυνήσω την
      πεθερά»
      (Αν μου δοθεί δεύτερη ευκαιρία, θα ξέρω πώς να το κάνω»
 4. «Αν δε σκούξει το μαξούμι, δεν το βυζαίνει η μάνα»
     (Αν δεν φωνάξεις, δεν διεκδικήσεις, δεν πρόκειται να πετύχεις
     τίποτε.)
5. «Αν δεν βρέξεις κώλο, ψάρι δεν τρως»
    (Αν δεν προσπαθήσεις σκληρά ο ίδιος, δεν θα δεις αποτέλεσμα)
6. «Αν έκαναν όλες οι μέλισσες μέλι, θα έτρωγαν και οι
     γύφτοι με τα κουτάλια»
   (Αν με ότι καταπιανόμαστε πήγαινε καλά, θα ήταν όλοι πλούσιοι)
7. «Άμα καείς στην κουρκούτη, φυσάς και τη γιαούρτη»
    (Άμα την πάθεις μια φορά, φυλάγεσαι υπερβολικά στη συνέχεια)
8. «Άμα υπάρχει κούτσουρο, γίνονται πελεκούδια»
   (Άμα υπάρχει χοντρό χαρτονόμισμα, γίνονται ψιλά)
9. «Άλλα λέει η θεια μου, άλλα ακούν τα αυτιά μου»
    (Ακούω επιλεκτικά, όσα με συμφέρουν)
Β.
10. «Βαράει το σαμάρι για να ακούσει το γαϊδούρι»
    (Τα λέει σε τρίτον για να τ’ ακούσει ο πραγματικά
    ενδιαφερόμενος)
11. «Βρήκαμε πιπέρι και ρίξαμε και στα λάχανα»
    (Για άσκοπη σπατάλη)
Γ.
12. «Γλίτωσε από του παπά το κουτάλι»
      (Είδε το χάρο με τα μάτια του)
13. «Γλυκάθηκε η γριά στα σύκα κι έφαγε και τα συκόφυλλα»
      (Για τις υπερβολές που προκαλεί μια καινούρια απόλαυση)
Δ.
14. «Δεν μπορεί να μοιράσει δυο γαϊδουριών άχυρα»
      (Δεν είναι ικανός ούτε για κάτι πολύ απλό)
Ε.
15. «Εκεί που μας χρωστάγανε, μας πήραν και το βόιδι»
      (αντί να δικαιωθούμε μας αποτελειώσανε)
16. «Έκλασε η νύφη, σχόλασε ο γάμος»
       (Για το σημάδι εκείνο που μαρτυρά ότι μια εκδήλωση, έφτασε
        στο τέλος της)
17. «Έφαγε ο παπάς κι παπαδιά, σηκώστε την τάβλα»
       (Αποχώρησαν οι επίσημοι, τελείωσε η εκδήλωση)
18. «Εκεί που κρεμάγανε οι καπεταναίοι τα άρματα, κρεμάνε
      οι γύφτοι τα νταούλια»
     (Όταν παρακατιανοί και ανίκανοι διαδέχονται άξιους και ικανούς)
19. «Έφτασε τ’ αυγό στο κώλο»
       (Δεν υπάρχουν άλλα χρονικά περιθώρια, έφτασε ο κόμπος στο χτένι)
20. «Έβγαλε κι η ασφάκα ρόιδο και δεν έχει που να το βάλει»
       (Για ανεπρόκοπο που είχε μια ανέλπιστη επιτυχία και δεν
        ξέρει πώς να τη διαχειριστεί)
 Η.
21. «Η αρρώστια μπαίνει με το σακί και βγαίνει με το βελόνι»
       (Οι ασθένειες περνάνε δύσκολα και θέλουν υπομονή)
22. «Ηύρε η νύφη το (γ)υνί πίσω από την πόρτα»
      (Ειρωνικό για τις νύφες. Βρήκε η νύφη κάτι που ήταν σε πολύ
       εμφανές σημείο)
Κ.
23. «Καινούριο κοσκινάκι μου και που να σε κρεμάσω»
       (Αμηχανία για ξαφνική χαρά που μας κατέλαβε «εξ
       απήνης»)
24. «Κίνησε ο Οβριός για το παζάρι κι ήταν μέρα Σαββάτο»
       (Είπε κι ο τσιγκούνης να ξοδέψει μια φορά λεφτά και τελικά
       πάλι τη γλίτωσε)
25. «Κατουράς στη θάλασσα, θα το βρεις στο αλάτι»
      (Κάνεις μια άδικη πράξη, θα τη βρεις μπροστά σου)
26. «Κουβέντα κουβεντούλα, τρώει ο λύκος τη βιτούλα»
      (Όταν πιάνεις την κουβέντα και ξεχνιέσαι, γίνονται ζημιές)
27. «Κακό χωριό τα λίγα σπίτια»
      (Όσο λιγότεροι άνθρωποι σε έναν τόπο, τόσο περισσότερες
      διχόνοιες)
28. «Κύλησε ο τέντζερης και βρήκε το καπάκι»
      (Βρήκε ο όμοιος τον όμοιό του)
29. Κι η μυλωνού τον άντρα της με τους πραματευτάδες»
      (Για γυναίκα παρακατιανή που θέλει συναναστροφές με άτομα
      της υψηλής κοινωνίας)
30. «Κάλλιο πέντε κάρνα παρά χίλια πρόβατα»
       (Για τις δυσκολίες της ζωής των τσομπαναραίων)
Ο.
31. «Ο λύκος τρώει μακριά από τη φωλιά του»
      (οι απαγορευμένες πράξεις γίνονται μακριά από τον στενό μας
      κοινωνικό περίγυρο)
32. «Οι πολλές οι μαμές το βγάζουνε στραβό το παιδί»
      (Όταν ανακατώνονται πολλοί και άσχετοι συνήθως τα
      θαλασσώνουν)
33. «Όποιος οκνεύεται, πολλά καλά στερεύεται)
        (Ο τεμπέλης στερείται πολλά καλά στη ζωή)
34. «Ο παπάς από την πόλη, η παπαδιά μολογάει»
      (Για τους φλύαρους που δεν αφήνουν τους ειδήμονες να
      μιλήσουν)
35. «Ο Μανώλης με τα λόγια φτιάχνει ανώγια και κατώγια)
       (Στα λόγια όλα είναι εύκολα)
36. «Ο καθένας με τον πόνο του κι ο μυλωνάς με τ’ αυλάκι»
       (Όταν ο καθένας κοιτάει το πρόβλημά του και αδιαφορούμε για
     το σύνολο)
Π.
37. «Πρώτα βγαίνει η ψυχή και μετά το χούι»
    (Δεν αλλάζει εύκολα ο χαρακτήρας του ανθρώπου)
38. «Πάτα μου το ποδάρι να μαλώσουμε»
      (Για όσους τρώγονται για καβγά χωρίς λόγο)
39. «Πείσμωσε ο καλόγερος κι έκοψε τα γένια κι όταν τα
      χρειάστηκε τα κόλλησε με προζύμι»
    ( Για τα ολέθρια αποτελέσματα που έχουν τα ανόητα πείσματα)
Σ.
40. «Σε ξένο κώλο αντέχω σαράντα ξυλιές»
      (Όταν ταλαιπωρείται ο άλλος και το παίζω παλικαράς εγώ)
Τ.
41. «Του γκαβού του πουλιού του φτιάχνει ο Θεός φωλιά»
       (Για τα αδύναμα ή ανίκανα πλάσματα υπάρχει συχνά ανέλπιστη
        τύχη)
42. «Το μισιακό το γομάρι, το τρώει ο λύκος»
       (Τα περιουσιακά στοιχεία που είναι αδιαίρετα και εμπλέκονται
       πολλοί, συνήθως δεν έχουν καλή κατάληξη)
43. «Τον γύφτο τον πήγαιναν για βασιλιά κι αυτός έλεγε: εδώ
        έχει καλά ξύλα για κάρνα»
      (Για ξεβράκωτους που χωρίς να το αξίζουν κατέλαβαν
       κάποιο υψηλό αξίωμα)
44. «Τον λύκο τον βλέπουμε, τον τορό γυρεύουμε»
       (έχουμε τον ένοχο μπροστά μας κι εμείς ψάχνουμε στοιχεία γι’
       αυτόν»
45. «Το χωριό βγάζει και τον παπά γκαστρωμένο»
       (Για τα ανυπόστατα σχόλια στα οποία αρέσκονται στα χωριά)
46. «Του χάριζαν έναν γάιδαρο κι αυτός τον κοίταζε στα
        δόντια»
      (Για τους αχάριστους που δεν αναγνωρίζουν την αξία ενός
      δώρου και ψάχνουν ελαττώματα)
47. «Το αγώι ξυπνάει τον αγωγιάτη»
       (Το χρηματικό κίνητρο ξυπνάει και την επιθυμία για δουλειά)
Φ.
48. «-Φάε νύφη και ζουμί . –Καλά είναι και τα κοψίδια»
       (Για καλομαθημένη νύφη που δεν σκέφτεται τους άλλους)
49. «Φύλα ξύλα για το Μάρτη, να μην κάψεις τα παλούκια»
      (Προνόησε για τις ξαφνικές καιρικές μεταβολές του Μαρτίου)
ψ.
50. «Ψόφησε πέρυσι, μύρισε φέτος»
       (Για ετεροχρονισμένη αντίδραση)



    





   


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου