ΟΡΕΣΤΕΙΑΚΑ ΚΑΙ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΑ (ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΔΙΑΜΑΧΕΣ ΜΕ ΝΕΚΡΟΥΣ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ)

Ως Ευαγγελικά μας είναι γνωστά ως τα αιματηρά επεισόδια που συνέβησαν στην Αθήνα στις 8 Νοεμβρίου του 1901 με αφορμή τη δημοσίευση στις 9 Σεπτεμβρίου 1901 από την εφημερίδα ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ των Ευαγγελίων μεταφρασμένων στη δημοτική γλώσσα από τον Αλέξανδρο Πάλλη. 

Ο συγγραφέας Αλέξανδρος Πάλλης μεταφράζει σε δημοτική γλώσσα το Ευαγγέλιο με τον τίτλο: «Η Νέα Διαθήκη κατά το Βατικανό Χειρόγραφο». Ήταν μια ιδιαίτερα τολμηρή κίνηση του Πάλλη, καθώς η Εκκλησία απαγόρευε τη μετάφραση ή παράφραση των πρωτότυπων κειμένων της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης και απειλούσε με την ποινή του αφορισμού όποιον επιχειρούσε να αποδώσει την Αγία Γραφή στην καθομιλουμένη. 

Τα πράγματα πήραν άλλη τροπή όταν η εφημερίδα ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ αποφάσισε τον Οκτώβριο του 1901 να δημοσιεύει τη μετάφραση του Πάλλη σε συνέχειες. Ο ιδρυτής και διευθυντής της εφημερίδας Βλάσης Γαβριηλίδης, , έκρινε ότι είναι θεάρεστο έργο να φθάσει το Ευαγγέλιο σε κάθε ελληνικό σπίτι και να γίνει απολύτως αντιληπτό από κάθε Ορθόδοξο Έλληνα.

Με την παρακίνηση αντιδημοτικιστών καθηγητών τους, οι φοιτητές άρχισαν να κινητοποιούνται.

Περίπου 500 φοιτητές εισέβαλαν στα γραφεία της Ακροπόλεως και έβριζαν τον Γαβριηλίδη, ο οποίος απουσίαζε.

Στις 20 Οκτωβρίου διακόπηκε η δημοσίευση της σειράς από την εφημερίδα. Στις 3 και 4 Νοεμβρίου  εκατοντάδες διαδηλωτές δεν απειλούσαν πλέον μόνο την εφημερίδα, αλλά έκαναν έκκληση στον Πατριάρχη Ιωακείμ να επέμβει στην κατάσταση και να αφορίσει τον Αλέξανδρο Πάλλη. 

Υποδαυλίζονταν τα πνεύματα με απόψεις όπως ότι η μετάφραση του Ευαγγελίου ήταν έργο των «εχθρών της πατρίδος» και ότι η αιτία ήταν ο «σλαβικός κίνδυνος».

Όταν κάποιοι επιχείρησαν να παραβιάσουν την πύλη της Βουλής και να ζητήσουν την παραίτηση της κυβέρνησης Γεωργίου Θεοτόκη, και άλλοι θέλησαν να καταλάβουν το κτίριο της Αρχιεπισκοπής «διά να φρονηματίσουν» τον Αρχιεπίσκοπο ο οποίος είχε δώσει τη συγκατάθεσή του για τη μετάφραση του ευαγγελίου, η Χωροφυλακή άσκησε βία στους διαδηλωτές. Τα επεισόδια έλαβαν μεγάλες διαστάσεις.

Στις 7 Νοεμβρίου μια ογκώδης συγκέντρωση στους Στύλους του Ολυμπίου Διός, την οποία συγκάλεσαν  πολιτικάντηδες της ομάδας Δηλιγιάννη, κατέληξε σε φονικό. Οι χωροφύλακες, χάνοντας τον έλεγχο της κατάστασης, πυροβόλησαν στο πλήθος όταν κάποιοι άρχισαν να κινούνται προς την Αρχιεπισκοπή. Ο τραγικός απολογισμός των επεισοδίων αυτών ήταν οκτώ έως έντεκα, σύμφωνα με διάφορες πηγές, νεκροί. Επίσης, υπήρξαν 70 τραυματίες και 22 συλληφθέντες, οι οποίοι παρέμειναν στα κρατητήρια των στάβλων της Χωροφυλακής τρία εικοσιτετράωρα.

Ως Ορεστειακά έμειναν γνωστά τα αιματηρά επεισόδια που 

ξέσπασαν στην Αθήνα από τις 6 μέχρι τις 9 Νοεμβρίου του 1903, από υποκινούμενους φοιτητές μετά την πρεμιέρα (1 ή 3/11/1903) της τριλογίας Ορέστειας από το Βασιλικό Θέατρο. Αφορμή στάθηκε η πεζή μετάφραση σε συντηρητική δημοτική του Γεωργίου Σωτηριάδη, η οποία προκάλεσε την οργή των"καθαρευουσιάνων" της εποχής. Κύριος υποκινητής των επεισοδίων αυτών ήταν ο καθηγητής Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου  Αθηνών, 

Γεώργιος Μιστριώτης, φανατικός υπέρμαχος της αρχαΐζουσας γλώσσας, ο οποίος ξεσήκωσε φοιτητές και προσκείμενες εφημερίδες ώστε να συμμετέχει και ο αθηναϊκός λαός στα συλλαλητήρια.

Επειδή όμως τότε η Κυβέρνηση Δ. Ράλλη δεν δέχθηκε το αίτημα του Γ. Μιστριώτη που πρέσβευε πως οι παραστάσεις των αρχαίων δραμάτων πρέπει να γίνονται στη γλώσσα που γράφτηκαν ακολούθησαν συμπλοκές. Το δε βράδυ της 8ης Νοεμβρίου διατάχθηκε ο στρατός να επιβάλει τη τάξη. Κατά τις συμπλοκές που ακολούθησαν κάποιοι στρατιώτες πυροβόλησαν κατά του πλήθους με συνέπεια να σκοτωθούν δύο πολίτες και να τραυματιστούν επτά. Μετά από το γεγονός αυτό οι διαδηλωτές διαλύθηκαν και οι διαμαρτυρίες σταμάτησαν.