" Σε λίγο οι Γερμανοί θα μας ζητήσουν και πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων" είπα σε μια συζήτηση με νέα παιδιά και έκπληκτος διαπίστωσα ότι ούτε ένας δεν ήξερε το ακριβές περιεχόμενο του όρου. Για να θυμούνται λοιπόν οι παλιότεροι και να μαθαίνουν οι νεότεροι ας θυμηθούμε κάτι απ' τα πέτρινα χρόνια της νεότερης ιστορίας μας.
Το
πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων ήταν κρατικό έγγραφο το οποίο εκδιδόταν από
μία αρμόδια αρχή (Στρατός, Ασφάλεια) που βεβαίωνε ότι κάποιος πολίτης δεν ήταν
κομμουνιστής, ούτε συμπαθής προς τον κομμουνισμό.
Με τον Αναγκαστικό
Νόμο 516/1948 "περί ελέγχου νομιμοφροσύνης των δημοσίων υπαλλήλων και
υπηρεσιών, οι κρινόμενοι ως "μη νομιμόφρονες" έχαναν το δικαίωμα
εργασίας στο Δημόσιο και με τον ΑΝ 512/1948 "περί ασφαλείας των εταιριών
κοινής ωφελείας" απαγορευόταν η εργασία σ' αυτές τις εταιρίες όσων
κρίνονταν ότι είχαν "αντεθνικάς" αντιλήψεις.
Έτσι καθιερώθηκαν τα
πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων. Μέσω των Πιστοποιητικών Κοινωνικών
Φρονημάτων αποκλείστηκαν από ολόκληρο το δημόσιο τομέα και από μεγάλο μέρος του
ιδιωτικού (η εκπαίδευση για παράδειγμα), όχι μόνον όσοι είχαν χαρακτηριστεί από
τις αρχές ως κομμουνιστές, οι ίδιοι ή μέλη της ευρύτερης οικογενείας τους, αλλά
και όσοι εμφορούνταν από φιλελεύθερες ιδέες.
Τα Πιστοποιητικά κοινωνικών
φρονημάτων εκδίδονταν για χρόνια μετά τον εμφύλιο πόλεμο μέχρι και τα μέσα της
δεκαετίας του1960, οπότε και καταργήθηκαν. Αποτελούν μελανό σημείο της νεότερης
ελληνικής ιστορίας το οποίο χαρακτήριζε την κρατική διοίκηση τα μετεμφυλιακά
χρόνια. Τα Πιστοποιητικά κοινωνικών φρονημάτων ήταν η αιτία να εγκαταλείψουν
την χώρα "αριστεροί" πολίτες αφού χωρίς αυτά δεν μπορούσε κάποιος να
εργαστεί ή να σπουδάσει. Σήμερα
η αναφορά κάποιου σε πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων γίνεται μεταφορικά και
με αίσθηση της υπερβολής όταν κάποια δημόσια υπηρεσία του ζητάει πολλά
δικαιολογητικά προκειμένου να τον εξυπηρετήσει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου